— Я руш, ваз гуьлуьтар храз чидани? — суал гана заз садра зи хуьруьнви тай-туьш са дишегьлиди.

— Чин тийиз зун гъилер атIай тIаб яни, заз гуьлуьтарни, чивекарни, жигетни, гьатта гам хразни чида, — жаваб ганай за. Жаваб векъиди хьанайтIани, ам кутугайди яз гьисабнай за. Вучиз лагьай­тIа, а гафар заз зи рагьметлу бадедин ме­целай ван хьайибур тир. «Гъилин кIва­лах, кIвалин кIвалах течидай дишегьли  гъилер­ атIай тIаб хьиз я. Гьавиляй гьар са кар бубад кIвале амаз чира квез. Пака гъуьлуьн-кIвалин хьайила, тербия гайибуруз туьгь­мет текъведайвал», — лугьудай ада. Чаз, рушариз, а кеспияр чирун бадеди вичел къачунай. Са чаз ваъ, гьа вахтунин рушариз саки виридаз чидай гъилин кеспияр. Чна, пуд ваха, кьиле диде аваз, гьар йисуз храдайди тир гам. Зи ди­дедин, бадедин гъиле кьунар (акьванар) авачир югъ жедачир. Чунни гьакI вердишарзавай.

Яраб алай вахтунин рушариз чиз­ва­тIа, чирзаватIа чпин дидейри, бадейри лезги дишегьлийриз хас  гъилин пешеяр? — ихьтин суал къвезва зи фикирдиз.

Жува кьатIузвайвал,  жаваб бажагьат разивалдайди жеда. Жуван хуьряй, мукьва-кьилийрин кIвалерай аквазвайвал, гъилин кIва­лахар чидайбурулай чин тийидайбур гзаф я. Гьатта раб гъиле кьун тавурбур кIамай кьван жагъида. Гьайиф къвезвай кар ам я хьи, акваз-акваз чи дидейрин, бадейрин, чи миллетдин гъилин сеняткарвилер квахьзава.

ГьикI къутармишиз, кIвачел ахкьалдар  хъийиз­ жеда и кеспи? Заз ван хьайивал,  Сулейман-Стальский  райондин школайра аялриз и кеспи чирдай кружокар кардик­ кутунва. Амай районрани и кардин патахъай къайгъу чIу­гуртIа, хъсан жеда. Гьелбетда, ам район­рин чирвилерин хилен рагьберрин,  школайрин директоррин гъиле авай кIвалах я. Ам­ма, алай девирда адет хьан­­вайвал, бюджетда пул авач лугьуз хьай­итIа, факультативный жуьреда тух­вайтIани же­да. Туьквенра гъаларни ава. Гам, халича  ришадай гъварар (станокар) зегьметдин тарсара туькIуьриз жедай. А кружокар, тухудай гам, халича, гуь­луьт, жигет храз чизвай дишегьли муаллимар лезги хуьре­ра авачиз туш. Гьахьтин рангарал, цуькверал кьару, гуьрчегвилин къадир авай дишегьли муаллимар чи хуьрени авайди, цуьквер ва ма­са жуьрба-жуьре набататар цана, безетмишнавай салар, гьаятар акурлани, чир жезва.

Зун жергедин са лезги дишегьли я. Завай рикIиз  секинвал тагузвай кардикай фикирар лугьуз, жуван рушазни заз чирай гъилин кеспияр чириз жеда. Хъсан жедай чи халкьдин вилик-кьилик квайбуру, депутатри, агьваллубуру, савадлу­ рухвайри, ватанпересри и кар гъиле кьу­найтIа, виликан гамарин фабрикаяр хьайи чкайра гъвечIи цехар кьванни тешкил хъувунайтIа. Бейкарризни са жуьре­дин куьмек жедай. Икьван вахтунда хвен­вай сеняткарвал гъиляй физ гьайиф я.

Тамила  Салманова