Китайдиз — куьмек

Россияди Китайдиз медицинадин 2 миллион маска ва санлай 23 тонн дарманар ракъурна. “ТАСС” чешмеди хабар гузвайвал, идан гьакъиндай КНР-да авай РФ-дин векил А.Денисова ва РФ-дин санайидинни алвердин министр Д.Мантурова хабар гана.

ЦIийиз пайда хьанвай коронавирусди Китайда къвердавай кьил хкажзава. Эхиримжи делилралди, тIегъуьндикди кьейи инсанрин кьадар агъзурдав агакьнава. Коронавирус Китайдин гьукумдарри 2019-йисан декабрдин вацра Ухань шегьерда пайда хьайидакай лагьанай. И тIегъуьн мад 24 уьлкведа, гьа жергедай яз Россиядани пайда хьанвайдакай хабар гузва.

КНР-дин МИД-дин векилди къейд авурвал, садакай-садак акатзавай тIегъуьндихъ галаз женг тухун патал Китайдиз 11 уьлкведи гу­манитарный куьмек ганва. Китайдиз алай вахтунда иллаки маскайрин ва медицинадин маса куьлуь-шуьлуьйрин игьтияж ава.

Менфят хкатна

США-ди кардик кутур санкцийри Ирандиз хийир гана. Къейдзавайвал, Америкадин аксивилер себеб яз, уьлкведин яракьлу кьушунар мягькем ва маса мумкинвилерни ачух хьана. “Reuters” чешмеди раижзавайвал, идакай уьлкведин верховный регьбер А. Хаме­неиди Тегеранда военныйрихъ галаз кьиле фейи гуьруьшдал малумарна.

Адан гафарай, США-дин макьсад Ирандихъ къудратлу ВВС тахьун, и жигьетдай манийвилер гун тир. Амма макьсаддив агакьнач. “Иран алай вахтунда вилик фенва, гьатта самолетарни туькIуьрзава”, — лагьана ада.

Хаменеиди алава хъувурвал, США-дин санкцияр тахсиркарвилин серенжем я, амма абуру Ирандиз куьмек гузва. Кьилди къачуртIа, нафт къачузвай маса уьлквеяр аслу хьуникди экономикани вилик фида. Ада гьакIни малумарайвал, Иранди маса уьлквейриз къурху гузвач, ада анжах вичиз хатасузвал таъминарзава.

Нубатдин сеферда Ирандинни США-дин алакъаяр америкави аскерри 3-январдиз Багъдадда Ирандин вини дережадин махсус “Аль-Кудс” подразделенидин генерал К. Сулеймани кьейидалай кьулухъ къизгъин хъхьана.

Малышевадин теклиф

Телевиденида медицинадин рекьяй передачаяр кьиле тухузвай Е.Малышевади КНР-да чкIанвай цIийи жуьредин коронавирусдин вилик пад кьуникай ихтилатна. Идакай “Sputnik” радиоди хабар гузва­.

Адан фикирдалди, азардин вилик пад кьуниз дезинфекцияди куьмек гуда. “Эгер вирус акатнавай чка водороддин перекисдалди ва я хлор квай антисептикайралди чуьхвейтIа, вирус гьасятда рекьида. Азарханайра гьа икI ийизвайди я”, — кхьенва Е.Малышевади вичин фи­кир Instagram-да. Адалайни гъейри, россиявийриз ультрафиолето­вый нурарини куьмек гуда — ада вирус 15 декьикьадин къене рекьизва­.

Сагъламвал хуьдай къайда

Россиядин лайихлу духтур А.Кабычкина офисда ацукьна кIвалах­завайбурун сагъламвал хуьнин къайда раижна. Идакай пешекарди «Sputnik» радиодин эфирда ихтилатна.

Духтурдин фикирдалди, сколиоздикай (инсандин кьулан тар какур хьун) къерех хьун патал кабинетра ацукьна кIвалахзавай инсанри “90 нумрадин къайдадал” амал авун герек я. Стулдал ацукьнавай инсандин бедендин ва ютуррин арада дуьм-дуьз пIипI (прямой угол) хьун герек я. МетIерни гьа и жуьреда дуьм-дуьздаказ кангурун теклифзава. КIвачин кIанерни полдал дуьздаказ, са къвалахъ ва я какур тавуна, эцигна кIанзава.

Кабычкина къейдзавайвал, кIвач кIвачел вегьена ацукьнани виже къведач. Кьулан тарцизни жалгъайриз зиян гунилай гъейри, икI ацукьуни дамарар чуькьуьникди ва ивидин гьерекат явашаруникди дамаррин азарарни арадал гъун мумкин я. Духтурди офисра ацукьна кIвалахзавайбуруз кьулан тарциз пис таъсир ва жукIумрал артухан гуж акьалт тавун патал, гьич тахьайтIа, гьар сятда ва я кьве сятда са сеферда чкадилай къарагъун меслят къалурзава.

Идалай вилик медицинадин илимрин доктор, профессор Р. Заславскаяди компьютердихъ ацукьна кIвалахзавайбуруз гьар зур сятдилай къарагъун ва гацумвал алудунин гьерекатар авун теклифнай. Адан фикирдалди, ихьтин серенжемди инсандин вилериз акунин хцивал хуьнизни, бедендин дамарризни хъсан патахъай таъсирда.

Урус чIалал рахазва лугьуз…

Киевда урус чIалал рахазвайбурухъ галаз акси женг тухузва. Урус чIал себеб яз, 9-февралдиз малум тушир ксари дишегьли гатана. Идакай “Информатор” чешмеди хабар гана.

Къейдзавайвал, полициядив, ивидай хьана, куьсридал ацукьнавай дишегьлидин гьакъиндай малумат агакьна.

Хасаратвал хьайи дишегьлиди полициядин векилриз хабар гайивал, урус чIалал рахазва лугьуз, ам са шумуд итимди гатана. Сагъламвилиз зарар хьайи дишегьли азарханадиз рекье туна.

Къейд ийин, январдин эхирра автобус гьалзавай украинви, ада урус чIалал рахазвай кино кутуна лугьуз, кIвалахдилай алуднай. 2019-йисан 16-июлдиз Украинада “украин чIал гьукуматдинди хьиз кардик кутунин гьакъиндай” къанун къуватда гьатна.

Гьазурайди — К.Ферзалиев