“Лезги газетдин» — 100 йис

“Лезги чIал”, “Лезги чил”, “Лезги газет”, “Лезги намус”… и кьуд ибарадихъни “Лезги” лугьудай гаф гала. РикIел рагьметлу шаир Абдул Фетягьан “Зи лезги чIал” шиир къвезва:

Зи лезги чIал, захъ авай са багьади,
Чуьхуьзва за жуван руьгь ви нурара.
Дидедин мез, играмиди, алади,
Тухузвайди уьмуьрдин зун гурарай.

“Лезги газетдихъ” вири девирра еке метлеб хьана, исятдани ава. Ада хайи чIалаз, хайи чилиз гьуьрметдай, халисан ватанпересвилин къанажагъ авай несилар тербияламишунин карда еке роль къугъвазва. Хайи чIалаз гьуьрметзавай гьар са лезгиди ам хтун, багьа мугьман хьиз, гуьзлемишзава. Гьайиф хьи, ам кхьизвайбурун кьадар къвердавай тIимил жезва. Вуч ятIа и кардин себеб?
Зи фикирдалди, им сифтени-сифте жуван хайи халкьдиз, хайи чIалаз гьуьрмет тавунихъ, ахпани, жавабдарвал квадарунихъ, кваз такьунихъ галаз алакъалу я. Кьилин винизвал тушни хайи газетдин чинрай жуван ватанэгьлийрикай, Россиядин жуьреба-жуьре пипIерай жавабдар къуллугърал алай лезги стхайринни вахарин алакьунрикайни агалкьунрикай кхьенвай макъалаяр акун! Дуьньядин майданра спортдай гъалибвилер къазанмишзавай пагьливанрикай, мергьяматлувилин серенжемрикай, хци месэлайрикай, халкьдин тIалабунрикай, игьтияжрикай, цIийивилерикай хабарар кIелун! Газетди чаз чи акьалтзавай несил чIехи бубайринни бадейрин адетралди тербияламишдай рекьер къалурзава. И алай хьтин гьарда вич “хан” яз гьисабзавай девирда им гъвечIи месэла туш.
Гьелбетда, са бязибур газет кхьин тавун патал агъзур жуьрейрин багьнаяр акъудиз алахъзава: ам багьа я, геж ахгакьзава, ана авайбур гьа са авторрин макъалаяр я, зун лезги чIалан гъавурда хъсандиз акьазвач, Интернет авачни… Эхь, гьа Интернет арадал атайдалай кьулухъ тушни гьакьван герексуз крар чи кьилел къвезвайди? Макъалаяр кхьена рекье тун садазни къадагъа авунвай кар туш. Гьикьван авторар гзаф хьайитIа, гьакьван хабаррин сергьятарни гегьенш жедачни? Диде — лезги, буба — лезги, кIелнавай мектеб — лезги, нин тахсир я ваз лезги чIал чир тахьун?! ИкI, чна акьалтзавай несилрин валик гьихьтин жавабдарвал гьиссзава?
Къанажагъни чIал сад-садавай къакъудиз жедач.
Гьелбетда, “Лезги газет” ва жуван дидед чIалал акъатзавай маса изданияр гужуналди кхьиз таз жедач, ам гьар садан хушунин кIвалах я. Бязи лезги “халуйриз” ресторанра ацукьайла гудай вад-цIуд агъзур манатдин гьайиф къведач. Жуван багъри газетдихъ гудай пул жагъизвач…
Чаз виридаз чизвайвал, 2020-йис “Лезги газетдин” 100 йисан юбилейдин йис я. За вири ватанэгьлийриз газет кхьиниз эвер гузва. Заз чидайвал,чахъ баркаллу рухваярни рушар — бизнесменар, еке компанийрин кьиле акъвазнавай сагьибар тIимил авач. Эгер ахьтин ксари гьич тахьайтIа 5 газет кхьейтIа, им вич-вичелай ватанпересвал, мергьяматлувал къалурун жедай.
ЦIийи гьар са йис алукьайла, “Лезги газетда” гьина ва гьикьван экземплярар кхьенватIа раижзава. Заз Хасавюрт райондин Къурушрин хуьр чешне къалуриз кIанзава. Ина гьар йисуз кхьизвай экземпляррин кьадар 3 вишев агакьзава. Хуьруьн алакъадин отделенидин начальник бажарагълу хва Гьамидов Физули Зейнединовича газетар кхьин патал еке зегьмет чIугвазва. Гьавиляй адаз хуьре вирида сагърайни лугьузва, гьуьрметни ийизва.
Гьуьрметлу лезги кьегьал рухваярни рушар, ша чна чи багъри газетдин тираж хкажин, гьич тахьайтIа цIуд-цIувад агъзурдав агакьарин! Къуй масабуру чалай, чи “Лезги газетдилай” чешне къачурай!..

Гьажи Къазиев,

РД-дин лайихлу муаллим,

Хасавюрт райондин гьуьрметлу агьали