И йикъара зи къелемдин дуст, гьуьрметлу агъсакъал, чуьхверхуьруьнви Ярметов Гуьлмета заз зенгна, вич Докъузпара райондин Агъа Къаракуьредиз дустарин патав физвайдакай лагьана, зазни аниз атун теклифна.
Вахт нисини жезвай. Гуьлмет вичин хтул Ибрагьиман «Джип» машинда аваз зи кьилив акъатна. Са вад декьикьадилай машинди йигиндаказ федеральный шегьередихъди гьерекатна. Са сятинихъ галаз вахт алатайла, чун Къаракуьредиз агакьна. Шегьре рекьин къерехдал чун гуьзетиз, армияда санал хьайи Гуьлметан дуст, рагьметлу Сабиран рухваяр Рижавудинни Закир акъвазнавай. Абуру чун лап багьа мугьманар хьиз къаршиламишна. КIвале хваш-беш авурдалай гуьгъуьниз за Гуьлметавайни Рижавудинавай чпин дуствилин-стхавилин алакъаяр гьикI арадал атайди ятIа чирна.
Малум хьайивал, 1958-1961-йисара, Гуьлметани Сабира Советрин Армияда къуллугъзавайла, абур сад-садав кьадай, михьи къилихар авай дустар хьана. Ватандиз хтайлани, абуру чпин арада авай гьуьрмет — хатур квадарнач. Ахпа са арада, сад-садаз гьинаватIа тийижиз, алакъаяр атIана…
Са кьадар вахтунилай Гуьлмет, Дагъустандин Огни шегьерда са мярекатда авайла, адал Къаракуьредай са итим гьалтна. Ихтилатар авурдалай кьулухъ ада цIийиз таниш хьанвай касдивай вичин дуст Сабир хабар кьуна. Ада гайи хабарди Гуьлметан рикI перишанарна. Сабир 1975-йисуз рагьметдиз фенвай кьван. Адалай кьулухъ Гуьлмета Сабиран хизандихъ галаз вири мярекатра иштиракзава, дуствилин алакъаяр рикIелай алудзавач.
Сабир Алисултанов Докъузпара районда тIвар-ван авай рамагбан, хъсан музыкантни яз чидай. Гила суьгьбет Сабиран чIехи хва Алисултанов Рижавудинакай давамарин. Ам Вини Къаракуьреда 1966-йисуз дидедиз хьана. Ана 8-класс, Дербентдин хуьруьн майишатдин техникум хъсан къиметар аваз кIелна куьтягьайла, ам Астрахандин областдин “Овощевод” совхоздиз рекье туна. Са куьруь вахтунда кIвалахайдалай гуьгъуьниз ам Ватандин вилик вичин буржи тамамариз фена. Армияда чешнелу низам, хъсан къилих авай адакай отделенидин командир хьана. 1987-йисуз армиядай хтайла, “Октябрдин 60 йис” совхозда комсомолдин секретарь яз, 1989-1991-йисара совхоздин кьилин агрономвиле кIвалахна. Совхозар чкIайдалай кьулухъ алакьунар авай жегьилдикай ЦIийи Къаракуьреда хуьруьн советдин куьмекчи хьана, 2005-2017-йисарани — хуьруьн администрациядин председатель. 2017-йисалай Рижавудин Сабировича хуьруьн майишатдин управленида кьилин агрономвиле кIвалахзава.
Къаракуьреда хуьруьн советдин председатель яз кIвалахдай вахтунда ада халкь патал адалатлу кIвалахар гзаф авуна. ИкI, дагъдай къванер, рагар атIуз, 10 км. мензилдай хъвадай яд гъана. Хуьруьн куьчеяр гьяркьуь авуна, хирхем вегьена, дуьзарна, агьалийрин кIвалериз тIебии газ, салариз гудай яд гъана. Алай вахтунда агьалийрин кIвалера дагъдин булахрин ятар ава.
Дах Сабир рагьметдиз фейила, диде Алисултанова Къизила гъвечIи аялар тир абурун гъил ахъайнач. Гзаф такабурлу, гьуьрмет-хатур авай дишегьли тир ада вичин вири уьмуьр Миграгърин гамар храдай фабрикада кIвалахуниз бахшна. Адан гъилелай цIудралди четин нехишрин гамарни халичаяр фена. Абур лагьайтIа, СССР-дин республикайризни къецепатан уьлквейриз рекье тунай.
Къе 4 веледдин, 13 хтулдин, 23 птулдин диде, чIехи диде ва баде тир ада вичин чIехи хизандал шадвалзава.
Рижавудин 1989-йисуз Ильгьамедал эвленмиш хьана, ада цуьквер хьтин 2 хвани са руш багъишна. ЧIехи бубадин тIвар алай Сабира — ДГТУ, Алисултана — Дагъустандин аграрный университет, руш Туяреди бухгалтервилин рекьяй кIелна, намуслувилелди кIвалахзава.
Рижавудинанни Закиран веледар патарал яшамиш жезва, мукьвал-мукьвал чпин диде-бубайрал кьил чIугвазва, абурун гуьгьуьл кьазва, хайи ерияр рикIелай алудзавач, такабур дагълари чпин кьегьал рухваяр хайи чилихъ ялзава.
Алатай асирда кьиле тухвай чIуру политикадин нетижада дагъларин цIудралди хуьрер арандиз куьчарна. Алай вахтунда, дагъларин хуьрериз тIебии газ, экв гъуникди, анриз элкъвена хъфизвайбурни авачиз туш. Дагъларин къацу ерийри, яйлахри, къайи булахри чпихъди ялзава. Гьикьван патарал фейитIани, регьят фу къазанмишайтIани, гъавурдик квай, камаллу рухвайриз чпин бубайрин ерияр хуш, чими я. МасакIа хьунни лазим туш.
Чна винидихъ лагьайвал, Алисултановринни Ярметоврин хизанрин арада дуствилин алакъаяр аваз саки 60 йисарив агакьнава. Им зарафатдин кар туш. Алатай йисан сифте кьилера Гуьлмет Ярметова вичин 80 йисан юбилей гурлудаказ къейдайди “Лезги газетда” хабар ганай. Аниз виридалайни вилик Къаракуьредай адан рикIин дустар тир Алисултановрин хизанар атана акъатнай. Ида абурун арада авай гьуьрмет екеди тирдан гьакъиндай шагьидвалзавачни бес!?
Камаллу инсанри лугьудайвал, са суфрадихъ ацукьуналди дустар жедайди туш. Халисан дуствал са дуьшуьш кьилел атайла, кефсуз хьайила, дарда гьатайла чир жеда. Къаракуьревияр тир Алисултановрин ва чуьхверхуьруьнви Ярметоврин хизанар хьтин дустар хьун инсандин бахт я. Ихьтин инсанри чи кьве район сад-садаз мукьва ийизва, агьалийрин арада гьуьрмет-хатур артух жезва. Икьван йисара ихьтин пак алакъаяр, гьуьрмет хуьзвай кьве хизандизни за рикIин сидкьидай сагърай лугьузва. Къуй дуьнья ислягь хьурай! Алукьнавай ЦIийи йисни виридаз мубаракрай!
Вадим Жамалдинов
