Чи буржи я

И йикъара “Лезги газетдиз” акъатнавай адан кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимован “Жуван пайни кутур!” макъала за кьве сеферда кIелна. Дугъриданни, бажарагълу журналистди кхьенвай и макъаладиз гьар са ватанэгьлиди фикир гун герек я. Ада къарагъарнавай месэлади гьар са лезги уяхарзава, хайи чIал мукьва ийизва, эдебият, меденият хуьн патал дуьз рехъ къалурзава. Алай вахтунда чкай­рал кIвалахар тахьун себеб яз, Дагъларин уьлкведин амай халкьарин векилар хьиз, гзаф лезгиярни патарал физва. Бязи  жегьилри чпин  аялриз дидед чIал чируниз эсиллагь фикир гузвач. Хуьрериз хтайла, урус чIалалди рахазва. Им жу­ван хайи чIалаз гьуьрмет тавун я. Гьина­ аваз  хьайитIани, гьар са инсанди дидед  чIал сифте чкадал эцигна кIанда.

Чахъ дидед чIалал акъатзавай “Лезги газет”, “Самур”, “Кард”, “Дагъустандин ди­шегьли” журналар ава. Абур кхьин патал еке такьатар герек туш. Гъавурдик ква­чир бя­зи ксари наши ихтилатар ийида. Са шу­муд­ йис идалай вилик за Герейханован совхозда бригадир яз кIвалахай, ВДНХ-дин “Гьуьрметдин доскада” тIвар, зарбачи, райондин, республикадин кьиле авай ксарин патай са шумуд шабагьдиз лайихлу хьайи, Баркалладин ордендин сагьиб, бажарагълу багъманчи Рагьимханов Мисриханакай макъала кхьейла, са бязи кьантIархъанриз бегенмиш хьаначир. “Ада вуч авунай?” — лагьанай. Дугъриданни, гьа ихьтин ксари къенин  юкъуз “Лезги газетдикайни” гьахьтин фикирар раижзава. Абур чпин дидед чIалаз  гьуьрмет тийизвайбур я. Чун ХХI асирда яшамиш жез­ват­Iани, гьайиф хьи,  хайи чIалан къадирсузарни гьалт тийиз туш. Ахьтинбуруз жаваб гуз кIанзава: “Лезги газетди” дуьньядин кьуд пата кьиле физвай вакъиайрикай чун хабардарзава. Анай чи  кьегьал рухвайрини рушари — алимри, муаллимри, духтурри ва маса хъсан пешекарри республикада ва адалай къецени кIвалах­завайди чир жезва. Газетди Шалбуз дагъдин булахрай, Самур, Гуьлгери ва­цIарай яд хъванвай кьегьалар майдандиз акъудзава, лезги халкьдин агъзур йисарин тарих рикIел хкизва, вуж ятIа, вуч авунатIа газетдин чинрилай  халкьдал агакьарзава. Чи бажарагълу шаир, писатель рагьметлу Шихзада Юсуфова Лезгинцеврикай кхье-начиртIа, абур лезги халкьдин кьегьал рухваяр тирдини чир жедачир. Ахьтин рухваяр  чи халкьдихъ мадни ава.

Эгер гьар са касди хайи Ватандиз, ди­де-бубадиз гьуьрмет тийиз хьайитIа, ада вичизни гьуьрметдач.Жуван багъри милли газет за 1965-йисалай датIана кхьизва. Адан куьмекдалди закай журналистни, шаирни хьана.

Чи школайра кIвалахзавай муаллимар лагьайтIа, газет кхьинин вилик жергейра хьун лазим я. Аялрин арада абуруз газетдин мана-метлебдикай ва  газет кхьин гьар са лезгидин кьилин винизвал тирди суьгьбетна кIанда.

2020-йис “Лезги газет” патал кьетIенди я: ада 100 йисан юбилей къейдда. Гьавиляй, гьуьрметлу ватандашар, амай са куьруь вахтунда гьар са касди газет кхьиз гьереката. Ам чи дамахни, даяхни тирди рикIелай алудмир.

Руьгьдин девлет

Европадин кIукIни кукIвал,

Дидед чIалаз ийиз гьуьрмет,

Агъсакъалар хьанва кIватIал,

“Кхьин” лугьуз “Лезги газет”.

 

Шалбуз дагъдин кукIушар хьиз,

Хьурай вине “Лезги газет”.

Гьар са хуьре, гьар са кIвале

Хкуддайвал чна лезет.

 

Гьар гьафтеда рикIин гатаз,

Къвезва кIвализ чи газет гваз.

ГьикI жеда заз ам акурла,

Ахкурди хьиз диде жуваз.

 

Ша, чна вирида кхьин газет,

Милли чIалан хуьзвай гьуьрмет.

Халкьдин зурба руьгьдин девлет

Я гьа чи дуст “Лезги газет”.

Вадим Жамалдинов