“Яшамиш хьухь, там”

Самурдин тамун экология дуьзгуьн гьалда хьун неинки тIебиатда жезвай, гьакI инсандин гьерекатрихъ галазни сихдаказ алакъалу я.

Надир чка тир Самурдин тамун мулкунал фе­деральный метлебдин объ­ектар ала: жуьреба-жуьре ­балугъри куьр вегьезвай ва я балугъар туьретмиш  жезвай вирер, тама кьуьд акъуд­завай ва санай масаниз физвай нуькIери мукар ийизвай, гьакIни вагьши гьайванар яшамиш жезвай чкаяр.

Тамарин майишатдин рекьяй  Комитетдин председателдин везифаяр тамамарзавай Вагьаб Абдулгьамидова вичиз тешпигьди авачир тIе­би­атдин и пипIен месэлаяр гьялуниз кье­­тIен ди­­къет гузва. Тамухъанрин фи­кир идара­­­дин руководстводи асул гьи­саб­дай  цIа­­яр кьуниз акси ва санитариядин жигьет­дай хатасузвилин кIва­ла­х­риз гузва­.

Самурдин тамун паркуна  гьар йисуз цIаяр кьазвай цIудралди чкаяр ма­лум жезва. ЧIехи пай дуьшуьшра абур инсанрин дикъетсузвал, къай­гъу­сузвал себеб яз арадал къвезва.

ИкI, ял ягъун патал тамуз  къвез­вай­ инсанар чпи кутур цIаяр  туьхуьр тавуна хъфизва. Эгер виликамаз серенжемар кьабул тавуртIа, кьурай ве­кьерилай цIай тараривни агакьун мум­­кин я. ЦIаяр кьунин хаталувал авай чкаяр виликамаз  жагъурун патал тама патрулрин куьмекдалди ахтармишунин къайда кардик кутунва.

Алай вахтунда тамара цIай кьунихъ галаз женг “Дагестанский ле­сопожарный центр” ГАУ-дин къуллугъчийри ва  чкайрал алай таму­хъанри (далудал вегьена, жував гваз тухудай цIай тухуьрдай алатдин ва мотопомпайрин куьмекдалди) чIуг­вазва. Самурдин тамун паркунин къул­лугъчийри таму цIаяр кьур дуьшуьшра тади серенжемар кьабулун патал къарасудилай фидай муьгъни  хсуси къуватралди  туькIуьрнава.

И йикъара Самурдин тамун мулкунал Вирироссиядин дережадин  “Яшамиш хьухь, там” серенжем кьиле тухвана. Адан сергьятра аваз, тамун паркунин 0,8 гектар майданда чIулав макъун тарарин 1500 къелем цана ва 2 гектардилай виниз майдан зирзибилдикай михьна.  Серенжемда 20-дав агакьна тамухъанри ва патарив  гвай хуьрерай тир гуьгьуьллубуру (волонтерри) иштиракна.

Самурдин тамун сергьятра  8 хуьр ава. Ана 18 агъзурдалай гзаф агьали­яр яшамиш жезва. Ида там сагълама­рунин кIвалах  са кьадарда четинарзава. Заказникдин мулкар чиркинарунин месэлани хцидаказ акъвазнава.

Чкадин тамухъанри  тамув мукъа­ятлудаказ эге­чIунин, кьурай векьериз цIа­яр ягъ тавунин, ял ягъай чкайрилай зирзибил кIватI хъувунин гьа­къин­дай патарив гвай хуьрерин агьалийрихъ галаз датIана суьгьбетар тухузва. КIелдай чкайра аялриз  тамун экология хуьниз талукьарнавай тарсар гузва. Тамун мулкунални чка-чкадал инсанриз тIебиат хуьниз эвер ва  жермейрикай хабар гузвай махсус тах­таяр куьрсарнава. Там чи къацу жи­герар я. Адав къайгъусузвилелди эгечI­на виже къведач.

Мегьамед Мегьамедгьажиев