Инсан
(Шииррин цикл)
* * *
Дин,
Иман,
Чпиз гьар сада
Тагузвай фикир,
Экв я инсандиз,
Чарасуз герек.
Сифте са жигъир…
* * *
Инсан —
Камал…
ТуькIуьра кIвал,
Къулайвал хьуй уьмуьрлух,
Гьар са касдиз аквадайвал,
Ви дуьня ви демирлух*…
___________
* Демирлух — кеспи ргазвай чад, бажарагъ, алакьун.
* * *
Вун дуьньядиз гъанва, инсан,
Вуна къайда хуьн патал,
Ви несилди — ви бегьерди
Адлу никIер гун патал.
* * *
ЧIални ганва ваз,
Эй инсан — пачагь,
Сифте хизанда,
Ахпа уьлкведа
Са къайда, адет,
Садвал тун патал,
Вири алемдиз
Шадвал гун патал…
* * *
Даима я, инсан, ви жинс,
ЯцIу яз далу…
Кьезил инсан къеледайни
Тухуда гару.
* * *
Гзаф партияр тиряк я халкьдиз,
Мумкинвал тагур фин патал вилик.
Гьар са кар эвел инсаниятдин
Аллагьди текдиз авурд я гъилик.
* * *
Эхир са къуз дегиш жедай,
Дуьнья я им, инсанар.
Аквазва квез, накь гайида
Къе хгузмач игьсанар.
* * *
Яшайиш са базар я чаз.
Мад пул къведай рехъ авач.
Килиг, гьикьван дегиш ятIа:
Цава къаргъа, лекь амач…
«Лезги газетдин» 2019-йисан 43-нумрадай
_________________________________________________
Девирдин тIалар
Бязибуру кудда инсан
“ЧIехидан” са гафуналди.
Гъваш лагьайтIа, ядни гъида
Кьураматдиз сафуналди.
Са бязибур гьатдач худда,
ГатайтIани лашаралди.
Абур жеда кардик кутаз
Хурал гьалддай хашаралди.
Садбурув ви агакьдач ван,
Сес хкажна лугьуналди.
Сада кьада ви са нукьсан,
Кисарда вун къастуналди.
* * *
Нубат сефер килигзава духтурар:
Чи инсанрин вилер сагъ я, япар сагъ.
Себеб вуч я, куьз къекъвезва экуьнихъ,
АлачтIани цавал цифер, такваз рагъ?
Нубат сефер килигзава духтурар:
Гьар инсандин гуьгьуьл шад туш, рикI я сагъ.
Аламат я, ванер къвезва адаз “хуш”,
Акваз-акваз ичIи жезва дагъни багъ.
Нубат сефер килигзава духтурар:
Чи инсанрин вилер сагъ я, рикIни сагъ,
Мез хци яз, кьатI — кьатIзава уртах багъ,
Раб паталди пучзава къе куьтен, магъ…
* * *
Мецер ава ширинбур,
Мецер ава чиркинбур
* * *
На, балугъ хьиз, кIантIа хуьх це,
Зегьер жеда чиркин меце.
* * *
Ширин меци гъуьлягъ тIеквяй акъудда.
Чиркин меци тIалар санал агудда.
* * *
Руша шадай гададин
Гьерекат йигин жеда.
Гаф-чIал сад тир хизандин
Берекат къалин жеда.
* * *
Эгер ятIа вун къелемлух,
Зун тIурчи я, руш.
За кутур тIур татай дуьшуьш
Гьич хьайи кар туш.
Муаллим
Буйдин гуьзгуь туштIани вун,
Йикъа шумуд элкъуьрзава вуна вахъ!
Жуван гъилин, сивин, рикIин михьивал
Ваз кIанзава — тербия хьун гьар садахъ
Ем гуьзетдай шарагри хьиз мукара,
Вал вил алаз, классрава аялар.
Ана жедай алакъайриз тешпигь я
Демди вичи худда тунвай кьавалар!
Гьи устIар я зегьметди шад тийирди!
Ви зегьметди гузва элдиз безекар.
КIанзава ваз ви камара — уьмуьрда
Абур гьар сад хьун Ватандин дестекар.
* * *
И дуьньяда чан алай кьван алемрик
Акьул, зигьин, чирвал, гьам чIал, пис-хъсан —
Виридакай ваз пай ганва, эй инсан.
Къадирлу хьухь: чIурмир терез дуьньядин,
Жуван тIварцIихъ таз алахъ са затI хъсан!
«Лезги газетдин» 2021-йисан 31-нумрадай.
________________________________________________________
Бендер
Акьулдалди ая кар,
Жедач, дуст, ви рикIиз тIар.
Белки, жеда машгьурни
Вири алемда ви тIвар.
* * *
ТIвал ягъунивай гафариз пара,
Инсандин фикир гьатда гьа гара.
Туьк хьиз къазарин, хуравай гарун,
Гьатна загъамра акатай зурзун.
* * *
Уьлкве тирвал гьарайда за
Гьахъвал патал Лезгистанда.
Ая кIвалах, алакьдайвал,
Гьарда вичин багъ-бустанда.
* * *
Ча-а-н лагьайла, ваз акI жемир
Чан гудай хьиз вун патал.
Ваз ийизва ада чан-рикI,
Вичиз къимет гун патал.
«Лезги газетдин» 2022-йисан 11-нумрадай.
_________________________________________
Са бенд
Сергьят течир затI я фикир,
Фида, катда гьар саниз.
Къе инсанди фагьум гузвач
Я незвай фаз, я цаниз…
Гьахъвал
Дуьнья дявейри кьуртIани гзаф,
Гьахъвал — гъалибчи акьалтда винел.
Ам, экв хьиз, чим хьиз, кьабулда элди,
Дамахда, дамахда, рази яз вичел.
Гьарайда за
Са ванцеллаз гьарайда за
Гьахъвал патал Дагъустанда.
Чи са миллет жугъунралди
Чаравунвай Лезгистанда.
Шегьердавай къиметар
Рехъ. Кьуьнтел туьквен —
Мад акъатна рикIяй тIеквен
Ветерандин, хуьряй тир.
Хабар кьазва фан къиметар:
Вилик юкъуз — 37,
Накьан къимет — 38,
Къе лагьайтIа, 40 хьанва.
Хабар кьазва агъсакъалди
Вучиз икI ятIа.
— Кьуьзуь буба, аквазвач ваз,
Хкажнава доллар вич.
Фан къиметни, гьам себеб яз,
Агъуз жедач завай гьич…
* * *
Гаф акъатнач,
Кьурана зун.
Себеб сад я —
КIвалах тавун.
«Лезги газетдин» 2022-йисан 46-нумрадай.
___________________
Стха Агьмедулагьаз бахшзава
На эцигна ваз памятник, — маначи тир –
Лезги чIалан словарь.
Халкьдин шаир, классик тир
Эмин рахай, дилавар1.
___________________
1 Дилавар – гуьзелдиз, чIалан къайдаяр чиз рахадай
«Лезги газетдин» 2024-йисан 2-нумрадай.
____________________________
Чан алай фикирар
ЦIийивилер кьабулзава инсанри,
Хийир-зиян фикирдани такьуна,
Девирринбур тир кIвалахар такуна.
Ахмиш жезва халкь шегьеррихъ —
Къулайвилер квахьзава:
Яд, газ, я экв бес жез амач,
Халис фуни гьар садаз.
Мураддин рекье
Мураддин рекье хьун
ТIимил я, тIимил,
КIанда алим яз,
Фикирдик кваз кьил,
Я женгчи хьана,
Къакъажна кьве гъил.
Мурад аваз ялзавайдаз
Сабур герек я.
Абур адал, а инсандал,
Сабурди гъида.
Зи девирдин шаирриз
Я стха, вах — шаирар, чи магьирар,
Лугьун за квез, тавуна гьич яргъияр:
Зурба я куьн, устадар я, вергияр —
Шикилчияр кьве девирдин.
Са фикирар гатаз даим дингина,
Аквазва куьн авайбур хьиз женгина.
Галатна чун, халкь бизар я демина,
Кьиле физвай 5 кас аваз кефина.
Сулеймана вичин девир кхьенай
Вахтунинд яз, рикIе авай шикил хьиз,
Несилризни аквазвайвал къалурна
Менфятлувал, девирдин вил векил хьиз.
«Лезги газетдин» 2025-йисан 17-нумрадай.
____________________________________
Уьмуьрдикай цIарар
Варз гьа варз я,
Рагъ гьа рагъ я…
Хуьре зул я, рикIе — гатфар —
Цуькламиш беневша.
Шегьерда чун кьвед кьве кIвале
Рушан ва хцин.
Уьмуьр физва къайгъусуз яз,
Фикир мус ийин?
КIвал хуьрева,
Эцигай кIвал
Гьа вунани за,
Агалнава йифди-югъди,
Кваз такьаз чна.
Бубайри чи лагьанва чаз:
Дишегьли я кIвалин тIапIар.
АкI тахьайла, чкIида кIвал,
КIвал техуьрла, квез я папар?
Хьайи крар хьана, къари,
Хъиягъин гъил-гъилиз,
Хъфин пака, хтул галаз,
Хуьруьз, чи кIвализ!
Ваъ лугьумир, айибда чун
(Са чун кьвед ваъ, эвледар).
Чаз кьве касдиз са дуьнья ваъ,
Эхиратни жеда дар.
«Лезги газетдин» 2025-йисан 22-нумрадай.
__________________________
Гьарайда за
Гьарайда за гьахъ тирвиляй…
— Низ герек я ви гьахъвал?
Адамалай хатамалди
Отпускадава а гьахъвал.
Талукь яз чи тарихдиз
Азад халкь тир зи лезги халкь,
МуьтIуьгъ тахьай ягъийриз.
Яргъал сара санал алаз,
Зарар тагай багърийриз.
Гьукум хьана… Чирна ада
Дегишиз къилих.
Ватанэгьли вафалуйриз
Хьанва ам синих.
Хуьрни шегьер
Яшайиш кьиле
Тухунин бине
Хуьр я ам, хуьр я!
Мал хуьдайдаз
Хуьруьн къене
Герекди са кун я.
Шегьер кIан хьухь,
АватIа вахъ устадвал,
Карханаяр ана бул,
ЧIугу зегьмет,
Къачу пул.
Инсан
Вири ава захъ — дережа авач,
Ви вилерай, ви фикиррай.
Гьа и кIвалах алахъда зун
Къалуриз зи шииррай.
Бягьсинава гъуьлуьв даим,
Жув артух яз къалуриз кIанз.
Веледризни, хуьре-кIвале
Авачиз зун, цIуруриз кIанз.
Жезвач вавай, фактар авач
Гъуьл хизандай акъуддай.
Я туштIа ам, вичиз хуш яз,
Лап суьргуьндиз алуддай.
Аялриз на гана ви тарс,
А кар валай алакьна.
Ам кеспида дережа яз,
Мураддив вун агакьна.
* * *
Уьмуьр ахьтинди кIанда хьи заз,
Яшамиш жен кьейилани.
Виридаз акваз, вири акваз,
Птулривни рахаз, къугъваз.
* * *
Уьмуьр ганва ваз дуьньядал
Вун ахтармишиз.
Тартибдикай хкудмир ам,
Фирай фидайвал.
«Лезги газетдин» 2025-йисан 36-нумрадай.
