Махачкъала

ЧIехи Гъалибвилин югъ! Гъалибвилин сувар! Дугъриданни, им чи халкьари дамахзавай, руьгьдик гьевес кутазвай, ватанпересвилин гьисс мягькемарзавай сувар я. СССР-ди, Россияди ва виликдай Союздик кваз хьайи республикайри и сувар къейдиз 72 йис жезва. 

Уьлкведин хейлин пипIера хьиз, Махачкъаладани 9-Майдиз Гъалибвилин сувариз талукьарнавай мярекатар кьиле фена.

Югъ экуьн кьилелай гуьлуьшанди, халисан суварин хьтинди хьана. Дагъларин уьлкведин меркездин куьчеяр суварин къайдада безетмишнава. Яру пайдахри, шарари шагьвардал лепе гузва. Майдандал Гьамзатован, Дахадаеван, Гьажиеван куьчейрай гъилера яру пайдахар, рангарин шарар авай, хуруйрал лентер алай инсанар къвезва. Сятдин цIуд жедай кьиляй майдан шегьерэгьлийрив ацIана. Вузрин, идарайрин, карханайрин, школайрин коллективар десте-десте жергейра акъвазнава. Военный оркестрди маршар тамамарзава. Радиодай дяведин йисарин манияр лугьузва. Ленинан памятникдин вилик стулрал хурудал орденар, медалар алай дяведин ва зегьметдин ветеранри чкаяр кьунва. Инсанри сада-садаз суварар мубаракзава. Гзафбурув  чIагайдиз алукIна­вай­ аялар гва.

Ингье Дагъустан Республикадин Кьил Рамазан Абдулатипов кьиле аваз майдандал РД-дин Халкьдин Собранидин депутатар, Гьукуматдин членар, багьа мугьманар  къвезва ва абуру  Ленинан памятникдин къвалав эцигнавай куьсруьйрал ацукьнавай дяведин ва зегьметдин ветеранриз Гъалибвилин сувар тебрикзава. Жегьил несилдин векилри абуруз цуькверин кIунчIар багъишзава.

Гъалибвилин сувариз бахшнавай митингда РД-дин Гьукуматдин Председатель Абдусамад Гьамидова, РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин руководитель Исмаил Эфендиева, РД-дин Халкьдин Собранидин Председателдин 1-заместитель Сайидагьмед Агьмедова, СКФО-да РФ-дин Президентдин патай тамам ихтиярар ганвай векилханадин Кьилин федеральный инспектор Василий Колесникова, республикадин министерствойрин, ведомствойрин чIехи­буру, Россиядин Игитри, ветеранрин, общественный организацийрин, жегьилрин тешкилатрин векилри иштиракзава.

Митинг ачухунихъ галаз Махачкъала шегьердин администрациядин кьил Муса Мусаева майдандал кIватI хьанвай ви­ридаз, иллаки фронтда пехъи душмандихъ галаз женг чIугур ва ЧIехи Гъалибвал ­къачуник  чпин  пай  кутур  ветеранриз,  сувар тебрикна. Ада къенин несил патал ­Гъалиб­вилин суварихъ гьихьтин метлеб аватIа, ам  мукьва авун патал Советрин Союздин, гьа гьисабдай яз Дагъларин уьлкведин халкьарини гьикьван азиятриз таб гана­тIа, гьикьван къурбандар авуниз мажбур хьа­натIа, гьадакай лагьана.

Вири халкьарин жергеда аваз душмандихъ галаз 180 агъзурдалай виниз дагъустан­вийри женгер чIугуна. Къе 62 дагъустанви Советрин Союздин ва Россиядин Игитар, 7 кас Баркалладин вири дережайрин ордендин сагьибар я. Дагъустанвийри дивизийризни, полкаризни, дивизионризни, ротайризни, взводризни регьбервал гана. Агъзурралди аскеррив, офицеррив, далу пата гьакъисагъвилелди зегьмет чIугурбурув гьукуматдин ор­денар, медалар агакьна. Гъалибвал чи вири­данди я ва ам даим чи рикIера амукьда.

Дагъустандин военный комиссар Дайтбег Мустафаева хабарсуз дяве гваз атай душмандин хура уьтквемвилелди акъвазай, адаз рикIелай тефидай ягъунар кьур ва Берлиндиз кьван фейи советрин аскердин игитвал Ватандиз вафалувилелди къуллугъ аву­нин, ватанпересвилин тежедай хьтин чешне тирдакай лагьана  ва гьа са вахтунда къейд авуна: — Гьайиф жедай кар ам я хьи, чи ветеранрин жергеяр кьери жезва. Кьилинди, абурун гьакъиндай гьукуматди датIа­на къайгъударвал ийизва. Гьар йисуз дяведин иштиракчийрив РД-дин Кьилин патай пишкешар агакьзава. Хейлин ветеранар ва дяведин иштиракчийрин хендедаяр кIва­ле­рин сертификатралди таъминарзава. Абуруз коммунальный къуллугърай 50 процентдин кьезилвилер гузва. Чкайрин админист­рацийрини ветеранрин яшайишдал гуьзчивалзава.

Ветеранриз, майдандал кIватI хьанвайбуруз сувар Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи Али Нурбагандова, Дагъустандин госуниверситетдин студентка Алипат Далгатовади ва масабуру тебрикна.

Майдандилай инсанрин дестеяр, военный оркестрдин маршарин сесерик кваз, ­халкьар душмандикай азад авур Аскердин памятникдал, ахпа Игитрин аллеядиз, ас­керрин сурарал фена ва виринра цуьквер эцигна.

Гьа идалди суварин мярекатар акьалт­I­нач. РД-дин Кьил Р.Абдулатипов, “Рекьин тийир полкунин” жергейра аваз, шегьердин куьчейра къекъвена. Къейд ийиз кIанзава хьи, “Рекьин тийир полкунин” дестеяр дуьньядин 50 уьлкведа майданрал, куьчейриз экъечIна. И важиблу мярекатда Россиядин регионра 8 миллиондилай виниз инсанри иштиракна. Махачкъаладин “Рекьин тийир полкуни” майдандилай гьерекат башламишна ва ам Леваневскийдин куьчедал кьван, анлай СтIал Сулейманан тIварунихъ галай паркуниз фе­на. Инал Аваррин театрдин вилик ва филармониядин гатун залда суваррин концертар гана.

Улу-бубайрин шикилар гваз меркездин куьчейра 35 агъзур кас авай.

Гьа и юкъуз РД-дин Кьил Р. Абдулатипов Женгинин баркаллувилин музейдизни фена. Музейдин директор Жанет Сагидовади республикадин руководителдиз хейлин экспонатар къалурна, гьа гьисабдай яз дяведин йисара дагъустанвийрикай хкатай тек са военачальник, дивизиядин командир Хийирбег Заманован шабагьарни.

Нариман Ибрагьимов

Дербент

Дербентда суварин мярекатар “Гъам чlуг­вазвай дидедин” памятникдин патав, Баркаллувилин паркуна “РикIел хуьнин вахта” ачухуналди башламишна.

5-майдиз  Ватандин Чlехи дяведин иштиракчияр хьайи Мегьамед Рзаханован, Мустафа Набиеван ва Мамедали Мирзоеван тlварар эбеди авун яз абур  яшамиш хьайи кlвалерал мемориалдин кьулар ачухна.

И мярекатра  шегьердин кьил М.Баглиева, ветеранрин мукьва-кьилийри ва общест­венный гьерекатрин векилри иштиракна.

9-Майдиз  сувар военный комиссариатдин гьаятда ветеранар шад гьалара къаршиламишуналди башламишна.

Дяведин йисарин манийрин авазрикди кlватl хьанвай ветеранриз Гъалибвилин сувар Дербент шегьердин кьил Малик Баглиева, Дербент райондин кьил Мегьамед  Желилова, военный комиссар Адил Къулиева ва масабуру тебрикна.

Азадвилин майдандал кьиле фейи митингда  РД-дин Халкьдин Собранидин депутатар тир  Сафидин Мурсалова, Велиюла Фаталиева, Россиядин ФСБ-дин погрануправленидин Дагъустанда авай Дербент шегьердин къуллугъдин начальник, полковник Поддубный Михаила, шегьердин идарайрин Собранидин председатель Мавсум Рагьимова  шегьердин идарайрин,  карханайрин ва къанун-къайда хуьдай органрин коллективри, военный офицерри, мугьманри, школьникри иштиракна.

Митингдилай гуьгъуьниз зурба парад хьана. Парадда военный офицерри, “Юнармиядин” отрядри, кадетрин школадин коллективди, шегьердин вири карханайрин коллективри иштиракна. Парадда чпин ата-бубайрин ва бубайрин суьретрин шикилар гваз физвай жаванринни жегьилрин “Рекьин тийир полкунин”  чIехи колонна кьетIендиз аквазвай. Митинг са декьикьада кисна акъвазуналди акьал­тIар­на. Гъалибвилин шадвилер ше­гьердин паркара геждалди давам хьана.

Дербент район

Гъалибвилин 72 йисаз талукьарнавай  кьилин мярекат Мамедкъала поселокдин суварин къайдада безетмишнавай стадиондал  гурлудаказ кьиле фена.

Суварин парадда вири хуьрерай атанвай  администрацийрин, школайрин, карханайрин, тешкилатрин векилрикай ибарат  колоннайри, “Юнармиядин” дестеди, спортсменри иш­тиракна.

Параддилай гуьгъуниз Дербент райондин кьил Мегьамед Желилова вири иштиракчийриз сувар тебрикна:

“Гьуьрметлу ветеранар ва Дербент райондин агьалияр! Квез фашистрин винел Гъалибвал къазанмишайдал инихъ 72 йис тамам хьунин сувар рикlин сидкьидай мубаракрай!

9-Май чун патал кьетlен, пак сувар я. Ва­тандин Чlехи дяведин залан йисара чи уьлкведин халкьар душмандихъ галаз женг тухуз сад хьиз къарагъна. Яру Армияди вири дуьньядин халкьар фашизмдикай азадна, чи Ватандин аслу туширвал хвена, Чlехи Гъалибвал къазанмишна. И Гъалибвал гьихьтин зурба къиметдалди арадиз гъанвайди ятlа, чна садрани рикlелай ракъурдач.

Белиж

Белиж поселокдин ва къваларив гвай хуьрерин агьалийри Малум тушир аскердин памятникдин вилик сувар къейдна.

Майдан 4 агъзурдалай виниз инсанрив ацlанва. Вилик жергейра “Рекьин тийир полкни” акъвазнавай.

Митингда  Дербент райондин кьил Мегьамед Желилова, Белиж поселокдин кьил Рамиз Гьабибулаева, райондин администрациядин кьилин заместителри, Белиж поселокдин ва къваларив гвай хуьрерин вири школайрин муаллимри ва школьникри, здравоохраненидин идарайрин коллективри ва хтуларни гваз атанвай бубайри, чкадин агьалийри активдаказ иштиракна.

Анал Ватандин Чlехи дяведин ветеранриз ва кlватl хьанвайбуруз  Мегьамед Желилова, Рамиз Гьабибулаева, Адил Къулиева­ ва масабуру виридалайни экуь ва пак — Чlехи Гъалибвилин сувар тебрикна ва хуш алхишар лагьана.

Школьникри къалурай концертдин  нумрайри виридак мадни шад гьевес кутуна.

Мярекат, памятникдал цуьквер эцигуналди ва аялри цавуз шарар ахъаюналди, акьал­тlарна.

Къагьриман Ибрагьимов

Ахцегь

Советрин Союздин Игит Валентин Эмирован гуьмбетдин вилик цуьквер эцигайдалай кьулухъ параддин иштиракчияр “Игитрин аллеядиз” килигна. ЦIи “Игитвилин аллеяда” дяведин иштиракчияр тир пуд вишелай гзаф кьегьалрин шикилар гьатнавай.

Ахпа гъилера чпин чIехи бубайринни ата-бубайрин шикилар авай  “Рекьин тийир полк” кьиле аваз, парад Ленинан куьчедай обелиск галайвал рекье гьатна. Ина цуькверни шарар гвай бицIекар, тажар кьунвай школьникар, районэгьлияр авай. Цуьк ахъайнавай Ахцегьрин багъларин юкьва, обелискдин вилик Россиядин Гимн тамамарзава.

Ахцегь райондин кьил Осман Абдулкеримова Ватандин ЧIехи дяведик дагъвийри, кьилди Ахцегь райондин векилри, кутур пай къейдна ва виридаз сувар мубаракна.

— Ахцегь райондай 2763 касди фашистрихъ галаз дяведа иштиракна. Абурукай 1426 кас фронтда телеф хьана. Кьве агъзурдалай виниз ахцегьвияр орденринни медалрин сагьибар я. Кьвед Советрин Союздин Игитвилин тIварцIиз лайихлу хьана — лётчик Валентин Эмиров ва разведчик Гьасрет Алиев. Ахцегь райондин агьалийри Яру Армиядин фондуниз чпин хушуналди 11 миллион манат пул гана. Зегьметдин фронтда ахцегьвийри къалурнавай ихьтин игитвилер тIимил туш.

Ахцегь, Докъузпара, Рутул районрин военком Рафик Мегьамедова Ватандин ЧIехи дяведа Ахцегь райондин агьалийрин игитвилерикай суьгьбетна ва идалай кьулухъ анжах ислягь гъалибвилер хьун алхишна.

Ахцегьрин погранкъуллугъдин командирдин везифаяр тамамарзавай полковник Анатолий Хвощенкоди тебрикар авурдалай кьулухъ жегьилрихъ элкъвена, гьар са карда­ Ватандиз вафалу хьун лазим тирди къейдна­.

Митингдилай гуьгъуьниз гьар са касдивай чуьлдин кухняда гьазурнавай тIуьнрин дад акваз жезвай. Райондин кьили ветеранар Культурадин кIвале кьабулна ва мярекат генани давам хьана.

Эмираслан Шерифалиев

Кьасумхуьр

Кьасумхуьруьн кьилин майдан суварин къайдада безетмишнава. Культурадин дворецдай язавай манийрини авазри демонстрациядиз экъечIнавай инсанрин гуьгьуьлар шадарзава. Сулейман-Стальский райондин кьил Нариман Абдулмуталибов кьиле авай районэгьлийрин колоннаяр обелиск галайвал рекье гьатна. Саки 4000 касдин иштираквал аваз анал кьиле фейи митинг, тебрикдин гафар рахуналди, Н.Абдулмуталибова ачухна. Адан рахунрилай гуьгъуьниз митингдин иштиракчийри Ватандин ЧIехи дяведа телеф хьайибур ва гуьгъуьнин йисара­ рагьметдиз фейи дяведин ветеранар, са де­кьикьада кисна акъвазуналди, рикIел хкана.

Райондин военный комиссардин заместитель Арсен Бабаева дяведин йисара советрин халкьди, адан Яракьлу Къуватри ва районэгьлийри къалурай кьегьалвилерикай, гъалибвал къазанмишуник пай кутур далу па­­тан зегьметчийрикай гегьенш рахунар авуна­.

Гъалибвилин суварин митингдал тебрикдин келимаяр гваз гьакIни РД-дин Халкьдин Собранидин депутат Гьамидулагь  Мегьамедов, райондин дявединни зегьметдин ва Яракьлу Къуватрин ветеранрин Советдин председатель Абдулаким Гьажимурадов, къайдаяр хуьдай органрин ветеранрин Советдин председатель АбдулнетIиф Пирисмаилов, ЦIийи поселокдин юкьван школадин 11-классдин ученица Наиля Ризаева рахана.­

Эхирдай райондин Культурадин дворецдин, хуьрерин школайрин гьевескарри саналди тир чIехи концерт гана ва  жаванри дзюдодай, боксдай, азаддаказ къуршахар кьунай  чпин алакьунар къалурна.

Хазран Кьасумов