Алай йисан 28-сентябрдиз Къурушрин хуьруьн 2-нумрадин юкьван школада 1999-йисуз чи республикадиз сухулмиш хьайи террористрин кIеретIар кукIварайдалай инихъ 20 йис тамам хьуниз талукьарнавай мярекат кьиле тухвана. Ана иштирак авун патал хуьруьз кьиле гьа йисуз Дагъустандин вири миллетрикай тешкилай интербригададин командир Шамил Асланов, республикадин Халкьдин Собранида, Махачкъала шегьердин администрацияда яргъал йисара жавабдар къуллугърал хьайи Гьасен Балатов, эцигунардай “Яру дагъ” фирмадин генеральный директор Нурали Мегьмандаров, “Лезги газетдин” литературадин отделдин редактор Мердали Жалилов, культурадин “Къуруш” центрадин регьбер Жабир Азаев атанвай. Абур хуьруьн жемятди, муаллимри, аялри хушдаказ къаршиламишна.
Мярекат кьиле тухузвай 1-нумрадин юкьван школадин муаллим Лазимов Акифа кIватI хьанвайбур мугьманрихъ галаз танишарна ва сифте гаф Азаев Жабираз гана. Ада 1999-йисуз кьиле фейи вакъиайрикай ва интербригададин командир Асланов Шамилан кьегьалвилерикай гегьенш суьгьбет авуна ва эхирдай Шамил Загьрабович “Россиядин Игит” лагьай тIвар гун патал къалурунин теклиф гана.
— Къе зун пара шад я зи гьуьрметдай ихьтин еке мярекат къурмишунай. 20 йис акуна-такуна акъатна, — эгечIна суьгьбетдив Шамил Загьрабович. — Заз акI я хьи, абур накь хьайи вакъиаяр я. Гьелбетда, рикIер къарсурдай хабар галукьнамазди, чи республикадин властри, кьиле Махачкъала шегьердин а чIаван мэр Амиров Саид аваз, интербригада тешкилнай. Аниз датIана гуьгьуьллудаказ дагъвияр кIватI жезвай. Зи рикIелай садрани алатзавач, аниз, вичини иштиракда лагьана, Мискискай 16 йиса авай гада, муьрхъуь кьунвай тфенгни гваз атанай. Чна ам чи штабда тунай. Хайи чил, халкь хуьн патал, жегьил-кьуьзуь, диши-эркек лугьун тавуна, гзафбур къарагънавай. Заз инал зи хуьруьнвийрин баркаллувилерни къейд ийиз кIанзава, абуруни чпин пай кутуна, югъ-йиф талгьана, хуьруьн кьуд пата эцигнавай постарал, хуьруьн кьилихъай физвай федеральный шегьредал къаравулвална.
Заз къе инал кIватI хьанвайбурун, иллаки школада кIелзавай аялрин вилик лугьуз кIанзава: дуьньядин винел виридалайни багьади Ватан, диде, хайи жемят я. Куьне куьн хуьх. Терроризмдиз рехъ тагун, ам негьун чи кьилин буржи я.
Вердихан Вердиханов — Къурушрин хуьруьн агъсакъалрин Советдин председатель. — Зи фикирдай сакIани вагьши хаинри Бесланда малаикар хьтин аялрин кьилерал кайи цIаяр акъатзавач. Бес им инсанди ийидай кар яни?! Им анжах намус, гъейрат, ягь квадарнавай алчахрай акъатдай вагьшивал я. Заз Хасавюрт шегьердиз Новолак райондай катнавайбур акуна. Гьа вахтунда базаррал алверзавай чи къурушвийри чебни женгиниз тухунин патахъай арзаяр кхьенай. Идалайни гъейри, Ботлих ва ЦIумада районрин агьалийриз куьмек яз суьрсет кIватIна, рекье тунай.
Шамил Асланова, чандилайни гъил къачуна, чи хайи ватан, намус хуьн патал женг чIугуна.
Гьасен Балатов — общественный деятель. — Къурушвийрин цIийи тарихда Шамил Асланов Москвада Президент В.В.Путинан гъиляй “Жуьрэтлувиляй” орден къачунвай сад лагьай кас я. Террористар чпин алчах ниятар кьилиз акъудунив гьеле 1994-йисуз эгечIнай. Къецепатан уьлквейрай атанвайбуру чи жаванар, жегьилар вердишарзавай. Чи чIехибуру сифтедай абур зарафатрай кьунай. Гьайиф хьи, геж гъавурда гьатна…
Гьасен Балатова 1-нумрадин юкьван школадин директордив музейда эцигун патал бубайрин ватандай (Вини Къурушдилай) хканвай, вичик къизил квай къванцин къаяб вахкана.
Мердали Жалилов — публицист, шаир. — Заз чидайвал, игитар кьепIинамаз жезвайбур туш, абур чпин краралди тестикьарзава. 1999-йисуз чи ислягь Дагъустанда фейи дяве гзаф чиркинди, угърашди хьана. Лянет хьурай дяве арадал гъайибуруз. Атанвай хаинрин иштягьар екебур, абурун мурад Россия чу-кIурун тир. Къенин чи игитни интербригададин кIвенкIве хьана, викIегь рухваяр, Ватандин вилик чпин везифаяр намуслудаказ, баркаллудаказ кьилиз акъудна, саламат яз хтана. Шамил Загьрабовича вичин ктабда вири крар, гьа сифте декьикьайрилай эгечIна, террористар кукIвардалди, галай-галайвал къалурнава. Им ватанпересвилин еке тарс я, ихьтин мярекатар мукьвал-мукьвал тухвана кIанда.
Ш.Аслановаз генерал-майорвилин чин гана Къурушдал хтайла, рагьметлу Лезги Арифа кхьей “Хвашкалди” шиир кIелуналди, и цIарарин авторди адан уьмуьрдин ва къуллугъдин рекьерикай суьгьбетна.
Шамил Загьрабовичан тIварунихъ хуш келимаяр 1-нумрадин школадин директор И. Гьажиметова, агъсакъал Э.Къулиева лагьана. А вакъияр кьиле фидайла Къурушрин жегьилрин дестейрин кьиле хьайи военрук Н.Эскендаров школайра кьиле тухузвай ватанпересвилин мярекатрикай рахана, ада акьалтзавай жегьил несил Ватандиз вафалубур яз тербияламишуниз эвер гана.
Гьажи Къазиев
