Редакциядин къейд.
Играми газет кIелзавайбур! Эгер квехъ диндиз талукь суалар аватIа ва газетда чапзавай диндин макъалайра гъавурда гьат тавур чкаяр хьайитIа, квевай абур чи редакциядиз рекье тваз жеда. Аллагьдин куьмекдалди абуруз пешекарри дуьзгуьн жавабар гуда. Гележегда чаз, “Дин” рубрикадин сергьятра аваз, газет кIелзавайбурун арада исламдиз, эдебдизни ахлакьдиз, тербиядиз талукь месэлайрай конкурсар тешкилиз кIанзава. Чи фикирдалди, эдебдинни тербиядин месэлаяр чи йикъара важиблубурун жергейрик акатзава. Исламдани абуруз гьавиляй кьетIен фикир ганва.
Умар ибн аль-Хаттаба (Аллагь рази хьурай вичелай) суьгьбетзавай: “Са сеферда чун Аллагьдин Расулдин (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) патав ацукьнавай. И чIавуз чи патав лацу парталар алай, чIулав чIарар авай кас атана. Ам сеферда авайдаз ухшар тушир, я чакай садазни и кас вуж ятIа чизвачир. Ам Пайгъамбардин (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) къаншарда ацукьна, вичин метIер адан метIера акIурна, капашар ятуррал эцигна, лагьана: “Я Мугьаммад! Суьгьбет ая заз Исламдикай”. Аллагьдин Расулди (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) лагьана: “Ислам — им вуна шагьидвал авун я: Аллагьдилай гъейри (вичиз ибадат авуниз лайихлу тир), маса иллагьи авачирди ва Мугьаммад (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) Аллагьдин Расул тирди, капI авун, закат гун, Рамазандин вацра сив хуьн, мумкинвал аватIа, гьаждал фин шартI тирди тестикьарун”. “Дуьз я”, — лагьана итимди. Чун ада сифте Пайгъамбардиз (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) суал гунал, гуьгъуьнлай адан гафарин гьахълувал тестикьарунал тажуб хьана.
Ахпа ада лагьана: “Суьгьбет ая заз имандикай”. Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) лагьана: “Вуна иман гъун лазим я Аллагьдихъ, Адан малаикрихъ, Адан ктабрихъ, Адан расулрихъ ва Эхиримжи йикъахъ, (гьакIни) иман гъана кIанда кьадар-кьисметдихъ, адан хъсанвални, писвални кваз”. “Дуьз я”, — лагьана итимди.
Гуьгъуьнлай ада лагьана: “Суьгьбет ая заз игьсандикай”. Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) лагьана: “Вуна Аллагьдиз а къайдада ибадат авуна кIанда хьи, гуя ваз Ам аквазва. Эгер ваз аквазвачтIа, гьакъикъатда Адаз вун аквазва”.
“Суьгьбет ая заз Сятиникай (Къияматдин йикъакай)”, — лагьана а инсанди. Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) ихьтин жаваб хгана: “Нивай хабар кьазватIа, адаз хабар кьазвайдалай гзаф чизвач”.
Атай касди давамар хъувуна: “АкI ятIа, суьгьбет ая заз адан лишанрикай”. “ЛукI тир руша ханум хада, кIвачел алачир, кьецIил ва кесиб чубанри кьакьан дараматар эцигунин карда акъажунарда”, — жаваб гана Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз).
Ахпа а инсан хъфена. Зун са кьадар вахтунда текдиз амукьна (яни Пайгъамбардикай (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) яргъа хьана ва пуд йикъалай гуьруьшмиш хъхьана). А чIавуз ада завай хабар кьуна: “Я Умар, заз суалар гайи кас ваз вуж ятIа чидани?”. За жаваб хгана: “Аллагьдиз ва Адан Расулдиз и кар хъсандиз чида”. Пайгъамбарди (Аллагьдин патай салават ва салам хьурай вичиз) лагьана: “Гьакъикъатда, ам Жибрил я, ам куь патав, квез куь дин чирун патал атана”. (Муслим)
И гьадисдай аквазвайвал, исламдиз вад дестек ава. Алимри къейдзавайвал, исламдиз пуд асул ава:
шагьидвал авун: “Ля илягьа илла-лЛагь”;
шагьидвал авун: “Мугьаммад расулалагь”;
диндал амал авун, яни капI авун, закат гун, сив хуьн, гьаждал фин.
И гьадисда, чпин метлеб чIехи тирвиляй, кьуд амал къалурнава. ГьакIни и амалар къалурунихъ мад са себеб ава. Диндал амал авун тек са шагьидвилин гафар лугьуналди сергьятламиш жезвач. Шагьадатдин келимайра авай гафарал амал авун, абурун мана тестикьарун важиблу я.
(КьатI ама)
Ямин Мегьамедов,
диндин алим
