19-сентябрдиз Махачкъалада, Расул Гьамзатован тIва­рунихъ галай Милли библиотекадин фойеда Дагъустандин ктабрин “Тарки-Тау  — 2019”  VIII  выставка-ярмаркадин сергьятра аваз “Литература террордиз акси я”  форум-фестиваль шад гьалара ачухна. Ам кьиле фейи пуд юкъузни и библиотекада ва Тахо-Годидин тIварунихъ галай  Милли музейда, шииратдин Театрда элкъвей столар, мастер-классар, шаиррихъ ва писателрихъ галаз гуьруьшар, школайра кIелзавай аялар патал конкурсар ва маса мярекатар тешкилна. “Тарки-Тау —  2019”  Кеферпатан Кавказда ктабрин виридалайни чIехи ярмарка, адан тешкилатчиярни Да­гъустандин культурадин министерство ва Р. Гьамзатован тIвару­нихъ галай Милли библиотека я. Ам 2012-йисалай инихъ кьиле тухузва.

Ктабрин выставка-ярмарка ачухдайла, адан куратор Марат Гьажиева ам Да­гъустандин литераторри гьар йисуз­ еке гьевесдивди гуьзлемишзавай ва рикIивай гьазурвал аквазвай мярекат тирди, адан иштиракчийрин кьадар къвер­давай артух жезвайди къейдна. Мярекатдин иш­ти­ракчийрихъ элкъвена, РД-дин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Анатолий Къарибова ктабрин и ярмарка жанлу гафунин сувар тирдакай лагьана, мярекатдин тешкилатчийриз чухсагъул малумарна.

— Къенин юкъуз ктабрин ярмаркадин иштиракчийрин сергьятар Россиядин халкьарин милли литературайриз куьмек гунин программадал асаслу язни гегьенш­ хьун шад жедай кар я. Махачкъалада ну­батдин ярмаркада Россиядин Федерациядин 18 региондин векилри — чи дус­та­ри иштиракзава. Иниз гьакI яргъа авай къецепатан уьлкве тир Канададин векил, шаир Ренди Коэлни атанва. Бу­юр, ша Да­гъустандиз! — лагьана А.Къарибова.

Вице-премьерди давамарайвал, ярмаркадин сергьят­ра­ аваз милли литературадин югъ кьиле тухунни хъсан адетдиз элкъвенва. Ида гзаф халкьарикай ибарат Россия­дин, гьакI Дагъустандин яратмишунардай интеллигенциядин­ векилрин агалкьунрихъ галаз таниш жедай мумкинвал гуз­ва. Хайи чIалар квахьунин хаталувал пайда хьанвай ма­къамда ихьтин мярекатар тухунихъ иллаки еке метлеб ава.

Дагъустанда литература ва шаирвилин адетар хуьниз­ еке фикир гузвайдакай лугьунихъ галаз сад хьиз, А.Къа­ри­­­бо­ва 2015-йисуз Махачкъалада Россияда сад лагьайди­ тир шииратдин Театр ачу­хайди рикIел хкана. Ана итижлу проектар, тамашаяр, шииратдин семинарар ва литературадин маса мярекатар кьиле тухузвайди къейдна.

Выставка-ярмаркада республикадин жуьреба-жуьре чапханайри иштиракна. Дагъларин уьлкведин литера­тура­дал, чIа­лал рикI алайбуруз ина, аялар патал акъуднавай хкетрилай гатIунна, вири хилерай метлеблу ва итижлу ктабрихъ галаз таниш жедай ва, кьилинди, маса къа­чу­дай мумкинвал хьана. Виридалайни девлетлуди, зи ­фи­кирдалди, Дагъустандин ктабрин издательство тир. Хайи чIаларал ва литературадал рикI алайбурувай ина Да­гъус­тандин писателринни шаиррин ктабар, гьакIни фольклордин чешмеяр, справочникарни маса къачуз жезвай.

Выставка-ярмаркадин сергьятра аваз важиблу серен­жемар мадни кьиле фена. Абурук алай аямдин милли ли­тературадин гьалдиз, гьакIни А.Тахо-Годидин тIвару­нихъ галай Милли музейда (чапханайрин векилрин, писателрин, алимрин, выставкайрин проектрин кураторрин иштираквални аваз) музейрин илимдин библиотека туь­кIуьрунин месэлайриз талукьарнавай элкъвей столар, ктабрин (гьа гьисабдай яз Эльмира Кожаевадин “1999-йис — репортёрдин вилерай” ктабдинни)  презентациярни ква. Литературадин критик Константин Мильчинан лекция, “Салам, Махачкъала” лишандик кваз Россиядин жуьреба-жуьре регионрай, гьа гьисабдай яз Дагъустандай тир шаиррини са сегьнедал кьиле тухвай шииратдин еке мярекат тамашачийри хушвилелди кьабулна.

Мярекатдин эхиримжи югъ аялрин литературадиз бахшнавай. Машгьур писателар тир Е.Усачевадихъ, И.Ильи­нахъ, Ф.Маляренкодихъ, О.Киселёвадихъ ва гзаф масабу­рухъ галаз кьиле фейи гуьруьшри ва Суздалдин фестивалдин программадай къалурай анимациядин кинойри аялрин гуьгьуьлар иллаки шадарна.

Рагнеда Рамалданова