И йикъара чав чIулав хабар агакьна: 91 йисан яшда аваз Советрин уьлкведин ва Россиядин зурба алим, тарихчи, востоковед, исламовед, тарихдин илимрин доктор, профессор Амри Рзаевич Шихсаидов рагьметдиз фена.
Амри Рзаевич юкьван асирдин Дагъустандин культурадинни тарихдин ирс ахтармишунин рекьяй лап зурба пешекар тир. Ада арабрин ва исламдин культурадин кхьинрин чешмеяр ахтармишзавай. Адан гъиликай 350-далай виниз илимдин лап кьетIен метлебдин кIвалахар хкатна.
А.Р. Шихсаидов Россиядин востоковедрин ассоциациядин ва Европадин арабистринни исламоведрин союздин (Брюссель), РАН-дин ДНЦ-дин тарихдин, археологиядин ва этнографиядин Институтдин илимдин ва диссертационный советрин ДГУ-дин ва диссертационный советдин член, Лондонда чапзавай “Центрально-Азиатское обозрение” (ингилис чIалал) журналдин редколлегиядин член тир.
Амри Рзаевич Дагъустандин тарихда лап зурба векилар тир — Кавказда муьруьдизмдин бине кутур шейх Ярагъ Мегьамеданни тIвар-ван авай алим ва просветитель Алкьвадар Гьасанан неве я. Гележегдин алим Дагъустандин здравоохраненидин сад лагьай нарком Рза Шихсаидован хизанда Дербент шегьерда 1928-йисан 20-мартдиз дидедиз хьана. Ада 1945-йисуз Кьасумхуьрел юкьван школа акьалтIарна.
1951-йисуз ам Ленинграддин госуниверситетдин Шаркь патан факультетдиз гьахьна, ина советрин тIвар-ван авай востоковедрин гъилик кIелна. ЧIаланни литературадин ва искусстводин Институтдин аспирантурада заочнидаказ чирвилер къачуна.
1951-1954-йисара Махачкъала шегьердин 5-нумрадин юкьван школада тарихдин муаллимвиле кIвалахна. 1954-йисалай ада РАН-дин ДНЦ-дин тарихдин, археологиядин ва этнографиядин Институтда кIвалахзавай. 1959-йисалай Институтдин илимдин кьилин къуллугъчи тир. 1973-1999-йисара ам тIвар кьунвай Институтдин Шаркь патан кхьинрин отделдин кьиле хьана. ДГУ-да востоковеденидин факультет арадал гъидалди ада тарихдин факультетда тарсар гана.
1963-йисуз “Юкьван асирдин Дагъустанда ислам” темадай кандидатвилин, 1976-йисуз “Дагъустан X-XIV асирра. Социально-экономический характеристика гунин тежриба” темадай докторвилин диссертацияр хвена.
Дагъустандин районра кьиле тухвай археографический экспедицийра иштиракна ва абуруз регьбервал гана. Авур ахтармишунрин нетижайрай Амри Рзаевича XII-XX асиррин гъилелди кхьенвай 5000-далай виниз ктабрин 300-далай виниз гъилин кхьинрин кIватIалар дуьздал ахкъудна.
Алимди цIудралди ктабрин коллекцияр, араб чIалал кхьинар авунвай памятникар ва гьакIни юкьван асиррин Дагъустандин тарихдизни культурадиз талукь документар жагъур хъувуна, къенин аямдив ахгакьарна.
Амри Рзаевич Шихсаидов “РД-дин илимдин лайихлу деятель” ва “РФ-дин илимдин лайихлу деятель” тIварарин, Дуствилин ордендин, образованидин рекьяй РФ-дин Гьукуматдин премиядин, культурадин рекьяй РФ-дин Гьукуматдин премиядин ва “Дагъустан Республикадин вилик лайихлувилерай” ордендин сагьиб тир.
Амри Рзаевича дуьньядин тIвар-ван авай алимрин арада машгьур хьанвай Дагъустандин востоковедрин школадиз руководство гузвай. Ада востоковедрин са шумуд несил тербияламишна. Алай аямдин Дагъустан Республикадин чIехи пай алимар — востоковедар Амри Рзаевичан ученикар я.
Ихьтин алим, гьуьрметлу инсан къакъатун Дагъустандин халкь ва илим патал арадал хкиз тежер магьрумвал я. Чна рагьметлудан хизанриз, вири мукьва-кьилийриз, адахъ галаз санал кIвалахай юлдашриз, ярар-дустариз, дериндай хажалат чIугунивди, башсагълугъвал гузва. Аллагьдин рагьмет хьурай вичиз.
“Лезги газетдин” редакциядин коллектив,
Сулейман-Стальский райадминистрация ва депутатрин собрание
