Чир хьун хъсан я

—  РикI тIазвайла агъадихъ галай меслятрикай менфят къачуда: хуьрекдин са тIуруна авай кьурай пурнийрин пешерал са стаканда авай ргазвай яд илична, ам кIевирна, 20 декьикьада тада.

Ахпа ам куьзна, фу недалди 30 декьикьа амаз, куьлуь-куьлуь хупIар ийиз, хъвада. Къа­ришма гьар юкъуз (са югъни акадар таву­на) сад-кьве йисан вахтуналди ишлемишда.

—  РикIин дамарар зайиф хьанвайла ­хуьрекдин са тIуруна авай, цилерикай михьи авунвай жикIийрал 2 стакан ргазвай яд илична, 10 декьикьада ргада. Ахпа ам куьзна, къур­на, хуьрекдин са тIуруна авай вирт кутуна, йикъа кьве сеферда, фу нез 30 декьикьа амайла, 1/2 стаканда авайди ишлемишда.

—  РикIин азаррин вилик пад кьун патал кишмишарни гзаф хийирлу я. Йикъа хуьрекдин са тIуруна авай кишмишар цилерни амаз хъсандиз жакьвана тIуьн меслят къалурзава­.

Мадни ихьтин дадлу дарман туькIуьриз жеда: 100 гр кишмишар, 100 гр инжил, 100 гр хвех­вер, 100 гр кьурай машмашдин патар (курага) ва цилер  акъуднавай са лимон. Вири як регъведай машиндай авадарна, аниз 50 гр вирт алава хъийида.

Йикъа пуд сеферда, фу нез зур сят амаз, хуьрекдин са тIуруна авайди ишлемишда.

Гьар экуьнахъ фу недалди вилик са стаканда авай кузвай яд куьлуь-куьлуь хупIар ийиз хъвайитIа, хук хъсандиз михьи жеда ва бедендин сагъламвилизни екез хийир гуда.

—  ЧIулав истивут гзаф азаррин дарман я. Месела, дуркIунра авай къванер акъатун патал, чIулав ципицIрин кишмишрин къене авай цилер  акъудна, ана са-са хар истивут твада. Нисинин фу недалди вилик, са гьафтедин вахтунда са-са кишмиш неда. Къванер чеб чпиз куьлуь хьана, авахьда.

—  Юкь, жалгъаяр тIазвайла, остеохондроз авайла, са стаканда авай зейтундин (оливковый) ягълудиз хуьрекдин са тIуруна авай регъвенвай чIулав истивут вегьена, зайиф­ цIал эцигна, 5-10 декьикьада ргада. Ам къайила, куьзна, тIазвай жалгъайривай гуьцIда.

—  Ивидин анализар хъсан туширла, эгер лейкоцитар кьадардилай агъуз ятIа, са стаканда авай гергерал  3 л яд илична, зайиф­ цIал эцигна, 5-6 сятда ргада. Ахпа йикъа пуд сеферда, фу нез зур сят амайла, 1/2 стаканда авайди хъвада.

—  Мадни ивидин гемоглобин тIимил тирла, 200 гр михьнавай хвехвер, 200 гр дуьдгъвер­­ ва 200 гр вирт ишлемишиз жеда. Виртни дуьд­гъвер авай катул яд ргазвай катулдин къе­не ту­­на, сад-садак какахьдалди чими ийи­да, хвехвер як регъведай машиндай ава­дар­да­.­ Ахпа абур сад-садак какадарна, хъсандиз­  хкуьрна­, йикъа пуд сеферда, фу нез зур сят амайла, хуь­­рекдин са тIуруна авайди ишлемишда.

—  Кьилин (черепное) давление авайла, ихьтин нетижалу рецептдикай менфят къачуда.

Аптекадай 100 мл пиондин, инийрин, вале­рианадин, пустырникдин, 25 мл пурнийрин, 50 мл эвкалиптдин къаришмаяр къачуна, ви­ри­ мичIи рангунин путулкадиз цада ва аниз 10 гр  михекрин цуькверин тIурар алава хъувуна, пу­тулкадин сив хъсандиз агална, кIвалин  темпе­ратурада кьве гьафтедин вахтунда ми­­чIи­  чкада­ эцигда. Ахпа йикъа 3-4 сеферда, фу недалди 15-20 декьикьа амаз, 20-25 стIал ишлемишда.

—  Мекьи хьана, сесер чIур хьанвайла, уьгьуьяр акатнавайла, са шумуд газар як регъ­ведай  машиндай авадарна, миже хкудда ва аниз  вирт ва я шекер алава хъийида. Йикъа 4-5 сеферда хуьрекдин са тIуруна авайди ишлемишда.

Хренди са мекьивилин азарар алудзавач, ам иллаки жигеррин азарар авайбур патални гзаф хийирлу я. Ада хуквадин кIвалахни хъсанарда. Адакай ихьтин дарман гьазуриз жеда: хрендин дувулар як регъведай машиндай ава­дарна, адак некIедин къаймах кутуна ишлемишда.

—   Бронхитдин азар авайла, 400-500 г гъуьруьн паларал (отруби) 1,5-2 л кудай яд  илич­на, 30-40 декьикьада тада. Ахпа ам куьз­­на­, фу нез 30 декьикьа амайла, куз-куз хъва­да.­

«Айболит» газетдай.

Гьазурайди – Надият Велиева