“Лезги газетдин” 100 йисан къаршидиз
Гьуьрметлу кIелзавайди, жуван нубатдин макъалада заз квехъ галаз чи сирдаш, чи юлдаш, чи сеферчи, садрани икрагь тежер суьгьбетчи багъри “Лезги газетдикай” ихтилатиз кIанзава. Себебни лап чIехиди, лап итижлуди ва лап важиблуди я — чун чи хайи газетдин 100 йисан къаршидиз физва. Фикир це: им неинки газет гьамиша кхьизвай ва кIелзавайбур патал, гьакI чи вири лезги халкь патални лишанлу вакъиа, чIехи сувар я! Эхь, чIехи сувар!
Макъалада зун газетдин девлетлу тарихдикай, ам фенвай ва гилани физвай баркаллу рекьикай рахадач. Я жуван вилик за ахьтин везифани эцигнавач. Газетдикай гзаф кхьенва, умудлу я, чи бажарагълу тарихчийри, пешекарри генани кхьида. Заз лагьайтIа, газетдикай, адахъ галаз зи дуствиликай ва сирдашвиликай са бязи фикирар лугьуз, рикIел хкиз кIанзава…
Сифтедай “Дагестанская правда” (малум тирвал, ам Дагъустандин кьилин миллетрин чIалариз таржума авуна чапзавайди тир, яни вири халкьарихъ са газет авай), ахпа “Коммунист”, гуьгъуьнлай ва гилани “Лезги газетдихъ” галаз за алакъа хуьз, газетдиз датIана макъалаяр, шиирар кхьиз 60 йисалайни гзаф вахт я. Жув Къурушдал, Хасавюртда, Избербашда, гила Дербентда — гьина яшамиш хьанатIани, “Лезги газет” зи гъиле хьана. Жуван яшар 80 далай алатнаватIани ва бедендин сагъламвални са акьван пайгар туштIани, зун зи рикI алай газет кхьиз, кIелиз, адахъ галаз алакъа хуьз галатзавач, я жуван уьмуьр амай кьван галатни ийидач!
Ери-бинедал гьалтайла къурушви тир за, виридаз ван жедайвал, лугьуда: гзаф лезгийриз хьиз, Къурушрин кьве хуьруьн жемятдизни “Лезги газет” гьамиша масан, гьамиша истеклу я. РикIин хушвилелди ам гьар йисуз чна кхьизва ва инлай кьулухъни гьакI жедайдак умуд кутазва. Гаф кватайла рикIел хкиз кIанзава: хейлин йисара Худат шегьерда (Азербайжан Республика) яшамиш хьайи зи рагьметлу бубадини ана яшамиш жезвай лезгийрив чи багъри газет кхьиз тадай, гагь-гагь ада вичини газетдиз макъалаяр кхьидай.
Къурушвийриз “Лезги газет” гзаф истеклу хьунин мад са мисал гъиз кIанзава. Чи кьве хуьряйни (гьам дагъдин ва гьамни дуьзендин) газетдихъ галаз алакъа хвейи ва хуьзвай мухбирарни гзаф хьана ва гилани ава: Ибрагьим Мурадов, Эскендар Бекуьров, Эбил Бабиров, Деребег Уружев, Демир Гьажиметов, Шихали Багъиров, Вердихан Къулиев, Баба Агъарзаев, Малик Гьажиев, Гьажи Къазиев, Шагьназар Хидиров, Агъасеркер Къадимов, Кьасум Фаталиев, Аждар Бахишев — мад ва мад. За и кардал дамахзава, жувак генани артух ашкъи кутазва.
Макъала гзаф чIехиди тахьун патал зун жуван ихтилатдин асаслу мурад-метлебдал хкведа. Амни адакай ибарат я хьи, “Лезги газетдин” виш йисан юбилей, дугъриданни, чи халкьдин уьмуьрда зурба ва лишанлу вакъиа я. Ам — газетдин сувар — мешреб алаз, аферин лугьудайвал тешкилун, кьиле тухун са редакциядин коллективдин ваъ, чи виридан жавабдар везифа я. Сифте нубатда юбилейдин йисуз (адалай кьулухъни) газетдин тираж жезмай кьван артухарна, ам гьар са лезгиди кхьена кIанда. Суварин мярекатар, зи фикирдалди, лезги вири районра тешкилайтIа пис жедач. КIелзавайбуру, мухбирри, алимри, районрин ва шегьеррин вилик-кьилик квайбуру, тарихчийри ва икI мад, чпин меслятар, фикирар газетдин чинал гъанайтIа, мадни хъсан жедай.
Сувар кьиле тухун патал, гьелбетда, спонсоррин, чи варлу, мергьяматлу лезги рухвайрин куьмекарни герек я. Газетдин кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова и мукьвара вичин макъалада кхьенвайвал, “Лезги газетдин” 100 йисан юбилей баркалла алаз кьиле тухун пулдин такьатрихъ галазни алакъалу я: газетдин тарихдиз, ам фенвай баркаллу рекьиз талукь тир ктаб ва буклетар акъудун ва икI мад.
Чи багъри газетдин суварикай, ам кьиле тухуникай фикирар мадни ава жеди… Абурукай вахт виликамаз хабар гайитIа пис жедач. Жуван макъала за рикIин сидкьидай теснифнавай шиирдалди акьалтIарзава.
Виш йисавай жаван газет
Ви суварин къаршидиз чун
Физва мягькем камар къачуз,
Чи вилик квай гьар са чIавуз
Чан гьамиша жуван газет,
Виш йисавай жаван газет!
Пеле авай ордендин нур,
Тушни бес, лагь, ам ви абур!
Мадни хьурай вун такабур,
Вилик кваз генг майдан газет,
Виш йисавай жаван газет!
Пак хуьх лугьуз дидедин чIал,
ГьакIни элдин таржумагьал,
Эвер гузвай мукьвал-мукьвал
Япарава ви ван, газет,
Виш йисавай жаван газет!
Вун генани гзаф хьуй чаз
Амадагрин куьмек галаз,
Михьи рикIяй лугьузва ваз
Лезги халкьдиз масан газет,
Виш йисавай жаван газет!
Вичизни ви хесет хас яз:
Гьа вуна хьиз зегьмет чIугваз
Галатзавач цIар кхьиз ваз
Къарибов Нариман, газет,
Виш йисавай жаван газет!
Нариман Къарибов, РД-дин культурадин лайихлу работник
