Алай йис СтIал Сулейманан тIва­рунихъ галай район патал кье­тIен­ди я — майдиз ХХ асир­дин Гомер, Дагъустандин халкьдин ша­ир СтIал Сулейманан 150 йис тамам хьун шад гьалара къейдна. Ок­тя­брдиз райондин 90 йисан юбилей кьиле тухуниз талукь мярекатриз алай вахтунда гьазурвилер аквазва. Районда чпин лишанлу йи­къар-юбилеяр­ къейд авур ва ийиз­вай машгьур ксар —  муал­лимарни алимар, шаирарни писателар… ава.

РикIерни сирер, вафалувални муьгьуьббат сад авуна, арада гьуьр­мет-хатур аваз 60 йисуз санал яшамиш хьун — бес им шад ва­къиа, лишанлу рекъем, баркаллу юбилей тушни?!  Итимни паб 60 йисуз санал яшамиш хьунин мярекатдиз “Алмасдин мехъер” дуь­шуьш­дай лугьузвач. Кьулан СтIал­рин хуьряй тир  Аб­­дулнатIиф  На­тIифович  ва  Саимат  Пашаевна  Пирисмаиловри  алай вацра “Алмасдин мехъер” къейдзава. И хизандихъ шадвалдай мад са себеб ава: ам “Хизандин йис” лишандик кваз цIи тухвай конкурсда “Россиядин къизилдин хизан” номинацияда гъалиб хьана­.

…Бахт. Яраб ам квекай ибарат  ятIа? Асирра инсанар и суалдиз жа­ваб жагъуриз алахъ­натIани, зи фикирдалди, и суалдиз тайин жаваб­ къенин юкъузни авач. Садбуруз­ мал-девлет хьун бахтлувал яз ак­вада. Кьвед ла­гьай­буруз — еке къуллугъдал хьун. Бахтлувал ма­са уьлч­мейрай аквазвай, гьисабзавай инсанарни ава.

Пирисмаиловрин хизандикай макъала кхьидайла, “Бахтлувал квекай ибарат я?” суал за Абдул­натIиф НатIифовичаз ва Саимат Пашаевнадизни гана.

— Гьахъ рахайтIа, за и суал гуьз­лемишни авунвачир, — рикIик са тIи­мил гъалаба акатай тегьерда лагьана А.Пирисмаилова. — Зи фикирдалди, мягькем сагъламвал, туькI­вей хизан хьун, жуван рикI алай пешедай кIвалахун, хуьре-кIва­ле гьуьрмет къазанмишун — им бахтлувал я. Эгер жувакай ва жуван хизандикай рахаз хьайитIа, завай, рикIел гъил эцигна, лугьуз жеда: чун бахтлу я! Пудкъад йисуз жуван уьмуьрдин юлдашдихъ галаз санал гьуьрметлудаказ яшамиш хьун, хайи хуьр, район, республика патал са вуч ятIани ийиз алакьун, вад аялдиз уьмуьр ва чешнелу тербия гун, къе 14 хтулдин ва 11 птулдин чIехи дидени-буба хьун — мегер­ им бахтлувал тушни?!

— Чаз чи уьмуьрдилай наразивал, шикаят авун гунагь я, — вичин уьмуьрдин юлдашдин гафарин гьахълувал тестикьар хъувуна  Саимат Пашаевнади. — Заз акI я хьи, чун санал яша­­миш жезвай пуд­къад­ йис са легьзе хьиз акъатна. На лугьуди, чун накь эвленмиш хьайибур я. Къе за зун бахтлу дишегьли яз гьисабзава. И йисара чна сада — садан, я чна веледрин, я веледри чи кефи хайиди туш. Чи хизанда итим кIвалин, хизандин кьил я, дишегьли — кIвалин къул хуьзвайди. Чи веледарни гъве­чIи-чIехи­ди чидайбур, михьи рикI, ширин мез авайбур яз чIехи хьана. Им, гьелбетда, ахлакьдин хъсан тербиядин “бегьер” я.

Пирисмаиловрин хизан, иллаки Абдул­натIиф НатIифович, районда ва адалай яргъарани гзафбуруз хъсандиз чида, таниш я. Адан суьгьбетдай малум хьайивал, хуьруьн юкьван­ школа акьалтIарай жегьил гада хуьруьн майишатдин институтдик экечIна. Кьве йисуз ана кIелайдалай гуьгъуьниз, сагъламвилин гьал себеб яз, Абдул­на­тIиф хайи хуьруьз хтуниз мажбур хьана. Ада вичин зегьметдин рехъ райондин прокуратурада секретарвал авунилай башламишна. Армиядин жергейра къуллугъна хтайдалай кьулухъ ада яргъал йисара къайдаяр хуьдай органра кIвалахна. Ростовдин юридический институтни акьалтIарна.

Хъсан зигьин, кьатIунар, дерин чирвилер авай жегьил пешекар къуллугъдин “гурарайни” йигиндаказ хкаж хьана. РД-дин МВД-дин кьиле авай ксари А.Пирисмаилован кIва­лах­диз, чалишмишвилериз лайихлу къимет гана. Адан леке квачир, михьи къуллугъди, кол­лек­тивда ада вич тухунин тегьерди ам къул­лугъ­рал тайинарунин карда еке роль къугъвана.

АбдулнатIиф НатIифовича лугьузвайвал, ам вичин кIвалах анжах­ пешекарвилелди, законри истемишзавайвал, кьилиз акъудиз алахъна. Гьа кар себеб яз, ам Да­гъустан Республикадин къенепатан крарин министерстводин аппаратдизни кIвалахал хутахна.

Са йисалай, партиядин Дагъус­тандин обкомдин бюродин къарардалди, А.Пирисмаилов Кеферпатан Кавказдин къенепатан крарин управленидин транспортный милициядин линейный управленидин начальниквиле тайинарна. Къуллугъдин рекьяй хкаж хьунихъ галаз санал, адан жавабдарвал, хиве авай везифаярни артух жезвай. Абурни кьегьал лезги хци уьзягъдаказ, намуслудаказ кьилиз акъудна. Подполковникдин чинда аваз отставкадиз экъечIай А.Пирисмаилова са шумуд йисуз шегьердин администрацияда кIвалах давамарна. Сагъламвилин гьалдиз килигна кIвалахдивай къерех хьайи ам, хтана, хайи хуьре вичин хизанни галаз яшамиш жезва.

— Бубайрин мисалда лугьузвайвал, кьисметдихъай катиз жедач, — суьгьбет давамарзава Абдулна­тIиф НатIифовича. — Кьисмет я же­ди, за жуван уьмуьрда республикадин гзаф шегьерра ва районра кIвалахна, командировкайра хьана. Виридалайни заз зи хайиди тир Кьулан СтIалрин хуьр, СтIал Сулейманан тIва­рунихъ галай район, анрин агьалияр кIан я. Гуьрчегвилин жигьетдай зи гъве­чIи ватандив къведай маса чка заз чидач. Хуьруьн кимел экъечIун, агьалийрихъ галаз  ихтилатар-суьгьбетар авун, жуван кIвале­рихъ галай усадьбада ципицIрин тегьенгрихъ, ичин, хутун, шефтелрин, анардин, машмашрин къелемрихъ гелкъуьн, ана хтулрихъ галаз сейр авун — ибур зи къенин йикъан къайгъуяр, машгъулатар я. Ида заз кIу­банвални гузва.

АбдулнатIиф НатIифовича разивилелди къейдзавайвал, ам вичин уьмуьрдал, авур къуллугърал, хизандал рази хьуник Саимат Пашаевнадин еке пайни ква. Гьиниз къуллугъдин рекьяй ам акъуднатIа­ни, шад ва четин легьзейрани мегьрибан дишегьли гьамиша адан патав хьана.

— Хуьре, районда ва адалай къеце тухузвай мярекатра иштиракдайла АбдулнатIиф НатIифовича вичин “параддин форма” алу­кIайла, — ихтилат давамарзава Саимат Паша­евнади, пенжекдин хурудал ал­кIурнавай гзаф кьадар орденарни медалар акурла, а наградайрикай гьарма сад зи уьмуьрдин юлдашдин тамам са девир тирди фикирдиз къведа. Абурулай вил аладариз, зак разивилинни дамахдин  гьиссер акатда.

Хайи халкьдин, хизандин адетар давамарзавай рухваярни рушар хана чIехи авунай,  тербияламишунай дидедин зегьметдиз къимет гудай уьлчме аватIа? Уьмуьрдин юлдашди, веледри, хтулрини птулри ийизвай разивални шадвал — им вичиз хизанди ганвай чIехи къимет яз гьисабзава Саимат Пашаевнади.

Дагъустандин халкьдин шаир Майрудин Бабаханова вичин са шиирда кхьизва:

За анжах са кар тIалабда:

Яшамиш хьун тIал-квал квачиз яргъалди.

Чазни “Алмасдин мехъер”, гьакI “Россия­дин къизилдин хизан” номинацияда гъалиб хьун мубарак авуналди, АбдулнатIиф ва Са­и­мат Пирисмаиловрихъ тIал-квал квачир сагълам уьмуьр, хизанда мадни хушбахтлувал, веледрикай, хтулрикайни птулрикай рикIин динжвал хьана кIанзава.

Хазран  Кьасумов,

РФ-дин журналистрин Союздин член