Тарсарикай менфят къачу

Фад-фад дегиш жедай къилих авай Къулидиз юлдашрихъ галаз гьахъсуз чуьруькар авун, муаллимрихъ галаз гьуьжетарун са куьнайни тушир. Ада метлеблу, уьмуьрда герек къведай, тербиядин тарсар кваз кьадачир, зарафатриз вегьез алахъдай…

— А.И.Крылован «Волк на псарне» басня политикадин ва тербиядин жигьетдай къимет авай эсер я, — тестикьарна муаллимди ва алава яз Ватандин сад лагьай дяведикай (1812-йис) итижлу ихтилатарни авуна. — Чи­дач ман, му­аллим, Ленин ри­кIе­лай фенвайбурун фикирда Кутузов, Наполеон амукьдатIа, — тар­сунин низам чIур­на, ихтиярни къачун тавуна, чкадилай жаваб гуда Къулиди.

Вахтар алатна. Къулиди мек­теб акьалтIарна. ЧIехи уьмуьрда адан кьилел винидихъ къалурнавай баснядиз ухшар дуьшуьш атана — ракьара гьатна.

Сенгеррик (Хив район) физ-хкведай рекьел кIарасдин муьгъ ала. И муькъвелай инсанар, машинар, куьчарзавай ва масанриз гьалзавай малар, лапагарни физ­ва. Мукьварив элячIдай ма­са улам гвач. Къулиди са куьчебанни галаз, ла­пагар хкведай вахт чирна, муь­къвелай тахта алудна, чеб муь­­къуьн кIаник акъвазна, ачух хьайи арадай, кIир галкIурна, гьер чуьнуьхдай план туькIуьр­да. Умудни кIваче­рал кьакьан жи­нсинин тум галай гьайвандик квай.

Алчах фикир кьилиз акъуддай вахт алукьна. Лапагрин чIехи пай фена. КIириниз жанавур бамишардай кицI гьатна. Гьайвандин амрамдин ванцелди, муькуь кицIер, чубанар кIватI хьана, кьведни гьалкъада туна. Сифетар марцар тIуьрбур хьиз авуна, гьарай-вургьай тавуна ахъайна.

КIелайдакай менфят хкуда.

Гьасан Гьуьсейнов