Гьар инсандиз вичин гъвечIи ватан ава. Зи гъвечIи ватан, зун хьайи макан зи рикI алай Сайтархуьр я. Ам СтIал Сулейманан районда, тIебиатдин са гуьзел пипIе, мублагь дагьларин ценерив гва. Хуьруьн тIвар «са ятар» гафарикай арадал атанва, гьикI лагьайтIа, им кьуд пад ятар авай чка я. Хуьруьн къенени са шумуд булах ава. Зи хуьр вири патарихъай гуьрчегдиз аквада, адан иервал виринра сейли я. Хуьруьн мукьув там гва. Чун, аялар, аниз рикI алаз фида. И тамайни хуьруьз булахдин къайи яд къвезва. Булахар пара ава: Ирид булах, Кпул ятар, Мазула булах, Нурдин кьарар, Гьайбат булах ва масабур. Хуьруьн са патахъай кIам физва, муькуь патахъ багълар гала, ана ичин, чуьхвердин, пIинидин, ширин хутарин тарар ава.
Хуьруьз хкаж хьайила, мектеб гьалтзава. Чи мектебда тежрибалу муаллимри кIвалахзава. Ина Ватандин ЧIехи дяведа женг чIугур ва телеф хьайи инсанрин тIварар авай гуьмбет хкажнава. Чи хуьряй еке алакьунар, тIвар-ван авай муаллимар, духтурар, генералар, акъатнава. Сайтархуьруьнви Муслимов Муслим Россиядин Игит лагьай тIварцIиз лайихлу хьанва.
Гатфарихъ са кIунтIалай килигайла, чи хуьр тупIалда авай цIарцIар гудай са къаш хьиз аквада. Чахъ ял ядай хъсан ериярни ава. Гатуз чиниз шегьеррай, маса хуьрерайни, тIебиатдал ял ягъиз, мугьманар хкведа. Чи хуьре са гъвечIи вирни ава, яд аниз булахрай къвезва. Ана жуьреба-жуьре балугъри сирнавзава. Чи бахчайри емишрин хъсан бегьерар гузва, хуьруьнвийри салан майваярни битмишарзава. Амма абурун кьилин кIвалах малдарвални лежбервал я.
Алай вахтунда Сайтархуьре 465 агьали яшамиш жезва. Чи хуьруьнвияр виридаз бинедилай рикI ачух ва регьимлу инсанар хьиз чида. Жемят арада гьуьрмет-хатур аваз яшамиш жезва. За дегь тарих авай зи хуьрел ва чи инсанрал гьамиша дамахда. Уьмуьрди зун гьикьван яргъариз акъудайтIани, хайи хуьр за садрани рикIяй акъуддач.
Заз Сайтархуьр виридалай багьа я,
Зи халкьни заз чандилайни ала я.
Пара кIанда гьалкъадавай дагълар чи,
Гьар жуьредин емиш гъизвай багълар чи.
Лекь элкъвезва дагъдин тик синерал,
Лезги чилел, Лезгистандин хуьрерал.
Къуват гузва заз хайи тир нефесди,
Артух жезва рикIе ашкъи, гьевесни.
Къагьриманар акъатай хуьр Сайтар я,
Чи несилриз бегьер гузвай са тар я.
Тагьирмирзе Дадашев,
Цмуррин юкьван мектеб, 10-синиф
