Мегьамед аял чIавалай бубадихъ, микьнатIис хьиз, галкIанвай. Адаз гьамиша вичин патав “Исмиба”, “Исмаба” хьана кIанзава; гила, жуз кIелиз чир хьанвай, сас акъатнавай гада хьайила, вич “Исмибадин” сухта яз, лап арха-барха яз гьисабзава.
— Ингье зун,- кIваляй кьакьан буйдин, лацу якIарин, чIулав спелар ва кьелечI чуру квай жегьил итим экъечIна. Исмаила живеди кьунвай хуьре, мулкара вил къекъуьрна, манидин бейт хьиз, мурмурна: — Карвандин рехъ — бубайрин рехъ, вун живедик ахварава…
— Зи ба-а! — гьарайна Мегьамеда.
Исмаила, хзандихъ элкъвена, вилера хуш нурар аваз тамашна, лагьана:
— Пакаман хийирар! — папани хци адан салам кьуна. — Сенфиз къалин жив къвана, къе чи мескен гьикьван иер хьанва?!
— Пакаман яралай куьне, дидедини балади, вуч сирлу суьгьбетарзава? — сивик хъвер кваз жузуна, Исмаил хзандиз мукьуфдивди килигна. — Зазни лагь ман.
Кайваниди суьгьбетна:
— Я кас, са сирлу суьгьбетни авач, ви чIехи хва азадвиликай, ханарикай раханай. Ада лугьузва, бес къукъуди, демекдай экъечIна, вич азад авуна, ам уьзден я, верчер зинданда ама…
— Азадвал хъсан гаф, хъсан кар я, бала, — лагьана, Исмаила хцин кьилелай кап алтадна. — Яц хкатдай жунгав я, — папаз вил акьална.
— Зун шад я, — паб рази хьана.
— Де, цурай зи алерар акъуд ман! — тIалабна гадади. — Заз авахьиз кIанзава.
— Тади къачумир, я бала. Инсанар къарагърай, абур куьчейриз экъечIрай, рехъ-хвал кутурай, — дидеди гада секинарзава. — ТахьайтIа, вун, живера атаб-татаб хьана, алукьда, амукьда.
— Зун алукьдач… Зи дустар, Уьсейдерни Къиблет, шаз хьиз, залай фад куьчейриз экъечIда гьа! — гададик квай жягьт яваш жезвач.
— Я бала, види вуч къал я? Ви дустари гьеле ирид ахварарзама, секин хьухь. Абур, Къиличан Уьсейдерни Эгьмедан Къиблет, заз чизвайбур я, — бубадин ван галукьайла, хва секина хьана.
— Абур ксанматIа, зун кIегьебар къугъваз куьчедал фида, — гададин чин чIур хьана.
— Вири ксанмайди, вун нихъ галаз къугъвада?
— ЯтIа зун Бункь бубадин патав фида.
— Я бала, Бункь буба къарагърай, кимел атурай…
Мегьамед хияллу хьана: адан мурад — магьледин гадайрин арада сад лагьай чка кьун — кьилиз акъатзавачир.
— Чна балкIан динжарна кIанзава, ахпа къаварилай живер вегьена кIанзава, — лагьана Мисая айвандин кIаникай, адан эхиримжи гафар гъуьлуьз талукь тир.
— Куьрен динжарун, къавар вегьин — зи хиве! — малумарна Исмаила. — Зи хци дуьз лугьузва: къукъуяр гьамиша азад къушар-уьзденар я, — адан вилерикай кард къуьнел алай бег карагна, — лежберарни чубанар — гьамиша…, — азадвилиз акси гафунихъ къекъвена, амма…
Буба кIеве гьатнавайди кьатIана, Мегьамедан мефтIедин дамарар юзана, вилера цIелхемар куькIвена… Са герендилай ада шаддаказ гьарайна:
— Къазад!
— Къазад?! Ам… авай гаф туш, — са легьзеда хияллу хьана, “къаза” гаф рикIел хтана, бубади разивал гана: — Ахьтин гаф авачтIа, чан хва, гила жеда… Аферин, бала, вуна “къаза” гафуникай цIийи гаф туькIуьрна: “къазад”. Абур, азадни къазад, югъни йиф хьиз, сад-садахъ галаз ажеб кьазвай, анжах саки гафар я. Ви кьатIунар сагърай, чан хва! Вакай аяндар жеда, — малла Исмаилаз шад хьана.
— Гила за ви гаф ишлемишда.
— Зал алайди Мегьамед пайгъамбардин тIвар я гьа, ба!
— Я, я! — Исмаила гьасятда, Аллагьдиз ва адан пайгъамбардиз ийизвай еке гьуьрмет яз, салават гъана: адет хьанвай араб гафар тикрарна. — Аферин, хва, мадни аферин! — Исмаила рикIяй хцин кьатIунрал, амалрал дамахзава, хиялдай лугьузва: “Я Аллагь, зи бала вили ягъ тавурай!”
Секин, гьеле ксанмай тIебиатдик са гъвечIи гьерекатар акатзавай… Цавунни гьуьлуьн арада авай гьуьмер кьери хьана, абурукай хъуьрезвай ракъинин къизил-гимишдин нурар хкатна: яру-цIару ишигъар акьуна, са легьзеда хуьр, яру куьпдикай хкудай лацу сун гъаларин чIунар хьиз, хважамжамдиз элкъвена.
— Я ба! Чи хуьр яру хьана-е! — гьарайна гадади.
— Хуьр яру хьана?! — хцин кьатIунар хуш хьана, Исмаила разивилелди тестикьарна: — Эхь, бала, рагъ акьурла, чи Ярагъ яру хьана… Ваз, хва, маншаллагь! Аллагьдиз кIанивал хьуй!
— Я-ру Я-рагъ! — гьарайна, Мегьамеда алай чкадал хкадарна…
Гьаким Къурбан
