Малум тирвал, вилик йисара Урусатдин регионра, СНГ-дин республикайра, гьакIни Туьркияда авай чи ватандашрикай “ЛГ”-дин чинриз кIелзавайбурун патай итиж арадал гъайи хейлин макъалаяр акъатнай. Абурукай гзафбурун автор шаир Бикеханум Алибегова тир. ГьикI хьана, кхьизмач хьи, вун гьинихъ алатнавай, квел машгъул тир, яргъара авай ватандашрал кьил чIугвазмачни? — хабар кьуна за, и мукьвара дуьшуьш хьайила, Бикеханумавай.

— Яргъариз фенвачир, къуншидаллай Бакуда авай, — жаваб гана ада.

 Къуба патахъ, Бакудихъ галаз ви алакъаяр   гзаф ава  хьи.  И  кардин  сир вуч  я?

— Ана зи хуьруьнбур, мукьва-кьилияр, ярар-дустар гзаф ава. Идалайни гъейри, Азербайжандин яратмишунарзавай ксарал за, лугьудайвал, “лацу” пехилвалзава. Президент Илгьам Алиеваз чпин бажарагълу, яратмишзавай ксар вири чи­да, абуруз гзаф гьуьрметзава, еке куьмекарни гузва, абур гъилерал кьунва. Ктабар чапдай акъудзава, абур раиждай мярекатар вини дережада аваз тешкилзава. Фикир це садра: шаирриз, писателриз, журналистриз, эцигиз, яшайишдин кIвалерни кваз гузва! Гьа идаз лугьуда яратмишзавай интеллигенциядин къадир ва къайгъу­да хьун.

 А пата вазни куьмекзава. Тушни?

— Эхь. Месела, мукьвара “Мавел” типографияда агъзур экземплярдин тираж аваз, зи “Бакудин къужахда” ктаб акъатна. Вичин патай харжияр Рауф Керимович Гулиева авуна. Ам шииратдал гзаф рикI алай кас я. Интернет-сайтдай зи шиирар кIелай адаз абур бегенмиш хьана. Гьавиляй, зун чидай кас туштIани, ктаб акъудиз куьмек гана, Къуба пата ярар-дустари, чирхчирри зи шейэр ана акъатзавай кIватIалрик кутазва, чапдай акъудзава.

Идалайни гъейри, Ках шегьердин нинийрин театрдин режиссер Юсиф муаллимдиз, гьакIни Бакуда авай “ТЮЗ” театрдин режиссер Бахрамаз  за аялар патал кхьенвай “Цуькверин багъ” тамаша бегенмиш хьана, ам сегьнеда эцигдайвал я. А театрда лезгийрини кIвалахзава.

Зи “КьатI хьайи мани” драма гьеле 1998-йисуз Къусарин гостеатрда эцигнай. Гила за аялар патал кхьей гьикаяяр (“Горские рассказы”) кIелай “ТЮЗ” театрдин артист Адалет абурукай мультфильмаяр эцигунин фикирдал атанва. Абура иштиракда вичи, адан уьмуьрдин юлдашди ва руша.

Бакуда зи яр-дуст Азада Гьуьсейновадиз вичин хсуси сайт ава (Кавказ — ме­диа.ru). Ам медик-шаир-журналист я. Ада гзафбурукай медениятдин, шииратдин рекьерай шейэр, шикилар (зарисовкаяр) гузва, гьа жергедай яз — закайни. И сеферда Бакудиз фейила, важиблуди мадни а кар хьана хьи, Москвада авай жегьил режиссер Анар Къурбановаз зи “Са муь­гьуьб­батдин кьисмет” повестдин бинедаллаз киносценарий туькIуьриз кIанзава. И кар исятда адан буба, режиссердин куьмекчи Магьадин Къурбанова гъиле кьунва. Киносценарий гьазурна куьтягьна кIан­зава. Гьавиляй зунни Бакуда хьун герек я.

 Аквазвайвал, вуна яратмишдай гьевес аваз кIвалахзава. Алай девир вич четинди я. Ахьтин крар кьилиз акъудун патал куьмекар, пулдин такьатарни  кIанда эхир. И барадай вуна вуч лугьуда?

— Бязи вахтара, гуьзлемишни тавуна, бейхабардиз мергьяматлу инсанар гьалтда. Жуваз такур, течир маса кас ви яратмишунрал рикI алайди я лагьана нин фикирдиз къведа?! За икI лугьуда (жуван тарифун туш): зи яратмишунри куьмекдайбур (спонсорар) чпи жагъурзава. Мискьивал тавуна, ви къаршидиз къвезвай ахьтинбуруз за чухсагъул, аферин лугьуз­ва. Ихьтин хъсан ксариз неинки рикI, руьгьни багъишиз гьазур я зун.

 Бес и пата?

— Чи Лезги театрди сегьнеламишун патал за тамаша кхьена куьтягьнава. Заз ам жегьил режиссер Казбека эцигнайтIа, кIанзавай.

Дагъустандин вири чIаларал зи цIийи “Цуькверин багъ” (аялар патал) ктаб акъатзава. Гьар чIалал акъатзавай ктабрал и кардиз куьмекдин гъил яргъи авур спонсоррин тIварар жеда — къуй виридаз чир хьурай ахьтин мергьяматлу, къанажагълу ксар.

Мадни. За и чIавалди чпикай кхьенвай вири лезгийрикай материалар санал кIватIна, кьилдин ктабни гьазур я. Ам акъудун патал спонсорвал ни ийидатIа, гьелелиг  тайин туш.

 Туьркиядихъ галаз алакъаяр амачни?

— Амайди я. Анталияда и гатуз, “Чанахкъаладай Бакудиз кьван” тIвар алаз, Европадинни Азиядин са жерге шаиррин шейэрикай ибарат антология акъатзава. Адак зи шиирарни ку­тунва.

 Гагь саниз, гагь масаниз — вун гьамиша гьерекатда ава. Бес ял язавачни?

— Мумкинвал хьайила, гьелбетда, ял­ни язава. Месела, Сумгаитдиз агакьдалди “Гуммет” тIвар алай ресторан ава, анин  чIехиди къусарви Сабир я. Аниз фейила, ада заз Музафферан ва Рамиз Къусарвидин кьве яцIу ктаб пишкешна — абур заз виридалайни багьа я.

Эсил Дербентдай тир Ризадини къунагъламишна зун “Мугъан-клубда”. И чка за кьилди вучиз къейдзава лагьайтIа, аниз дуьньядин гзаф уьлквейрай къвезва — ширваншагьрин инжилрин багъда, тарарин кIаник ацукьна, самовардин чай хъун гьикьван лезет я!

Ара-бир зун Масаллы райондизни физва. Ана гуьзел чкаяр, ярар-дустарни ава — анриз килигун, инсанрихъ галаз суьгьбетар авун — имни ял ягъунин са жуьре я.

Сагърай чи “Лезги газетни”! Ам за Интернетдайни кIелзава. Зи чантада очеркар ава. Абур за редакциядив агакьарда.

Б.Алибеговадин “Бакудин къужахда” ктабдин сифте гафуна авторди икI ла­гьанва: “Кавказ — зи ватан. Чпихъди инсанар ялзавай адан такабурлу кукIуш­рал зунни ашукь я. Дагъларин кьакьанвал — им инсандин руьгьди лув гунин гьуьндуьр я. Кьакьан дагъларин векьин­ уьруьшар, абурун атир, гурлу вацIар, чарчарар, гьакI­ни хъсанвал авунин, регьим-мергьяматлувилин законралди яшамиш жезвай жуьрэтлу, бажарагълу инсанар заз гзаф кIанда. Жуван яратмишунра Кавказдин ихьтин рухвайрин тариф за гьамиша ийида…”

Къуй мергьяматлувили, жумартлувили, ислягьвили, дуствили вири дуьньяда агъавалрай!

Ш.Шихмурадов