(Эхир. Эвел — 40-42-нумрайра)
Закат ва садакьаяр гуникай гзаф ва зурба менфятар ава
- Закат гун Женнет къазанмишунин рекье агалкьун ва ЦIукай къутармиш жедай себеб я. Абу Аййуб аль-Ансарий асгьабди (Аллагь рази хьурай вичелай) лугьузва: Дугъриданни, са итимди Пайгъамбардиз (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьана: “Вуна заз зун Женнетдиз ракъурдай амалдикай хабар це”. Ада лагьана (мана): “Аллагьдиз ибадат ая вуна ва са шейни Адаз шерик ийимир, капI кьилиз акъуд, закат це, мукьвавилин алакъаяр хуьх” (Бухарий, Муслим).
- Закат гун сурун азабдикай къутармиш хьун я.
- Закат гун Аллагьдин Аршдин сериндик (хъендик) акатунин себеб я (гьа сериндилай гъейри маса са серинни тежедай Юкъуз). Кьве “Сагьигь” ктабдани Абу Гьурайра асгьабдилай (Аллагь рази хьурай вичелай) атанвай гьадис къалурнава. Аллагьдин расулди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьана, (мана): “Ирид (жуьре инсанар) ава чеб Аллагьди Вичин (Аршдин) сериндик кутадай — Адан сериндилай гъейри маса серинар (гьич) тежедай Юкъуз: адалатлу имам (халиф, эмир, пачагь), Аллагь-Тааладиз ибадат ийиз чIехи хьанвай жегьил кас, вичин рикI (гьамиша) мискIинрихъ галаз алакъалу тир итим, садаз-сад Аллагь патал кIан хьайи ва и кар себеб яз санал кIватI хьайи ва гьа кIанивал аваз чарани хъхьай кьве итим (кьве кас), асуллу, гуьрчег дишегьлиди (вичихъди) эвер гайила “дугъриданни, заз Аллагьдихъай кичIезва” лагьай итим, чапла гъилиз эрчIи гъили вуч харж авунатIа чир тежедай тегьерда сирлудаказ садакьа гайи итим, вич кьилди аваз Аллагь рикIел гъайила вилерай накъвар авахьзавай итим”.
- Закат гун Къияматдин Юкъуз садакьадин сериндик (хъендик) акатунин себеб я. Имам Агьмада вичин “Муснад” ктабда сагьигь гьадис гъанва. Аллагьдин расулди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьанва (мана): “Гьар са кас вичин садакьадин сериндик жеда, та инсанрин арада дуван ийидалди…”.
- Закат гайи кас Аллагьдин патай тариф авуниз лайихлу жезва.
- Садакьа уьмуьр яргъи хьунин себеб я.
- Садакьа пис эхирдикай (пис кьиникьикай) хуьнин себеб я.
- Садакьа къенивилин ва такабурвал, лавгъавал, ялакьвал алудунин (абурукай хуьнин) себеб я.
- Садакьади Раббидин гъазаб хкахьдайвал ийида (хъел туьхуьрда, секинарда).
- Садакьа Аллагь-Тааладиз (ам гузвай кас) кIан хьунин себеб я.
- Садакьа Аллагьдин няметриз шукур тавуникай хуьнин себеб я.
- Садакьади адан сагьиб ЦIукай хиласда (азадда).
- Садакьа — ам гузвай касдиз малаикри дуьа авунин себеб я.
- Садакьа дуьадиз жаваб гунин (ам кьабулунин) ва пашманвал алудунин себеб я.
- Садакьа ризкьи бул (агьваллу) хьунин себеб я.
- Садакьа душманрал гъалиб хьунин себеб я.
- Садакьа четинвилерикай хкатунин (регьятвал хьунин) себеб я.
- Садакьа хъсанвилин (хийирлувилин) себеб я. Гьадисда лагьанва (мана): “Виневай (гузвай) гъил лап хийирлу (хъсан) я — агъадавай (къачузвай) гъилелай” (Бухарий ва Муслим).
- Аллагьдин рекье жигьадзавайбуруз (мужагьидриз) садакьа гузвай ксариз гьа мужагьидриз хьиз зурба суваб жеда.
- Садакьа — ам гузвай касдиз (Аллагьдиз) тIеат (итIаатлувал) авунин карда куьмек хьунин, (хийирдихъ, диндарвилихъ) рехъ регьятарунин себебни я. Аллагь-Таалади Къуръанда лагьанва (92-сура, 5-11-аятар, мана): “(Бес), вичи (закат, садакьа) гана, (Аллагьдихъай) кичIевал авуна, “лап хъсанди тирдахъ” (Ля илягьа илла Аллагь — келимадихъ ва я хъсан суваб — Женнет жедайдахъ) инанмишвал авурди лагьайтIа, Чна адаз лап регьят тирдахъ (хийирдихъ ва диндарвилихъ, хъсан чка — Женнетдихъ) рехъ регьятарда!
Амма вичи мискьивал авуна, вич са куьнизни (Дуьз рекьиз, Аллагьдин сувабдиз) муьгьтеж тушиз гьисабна, “лап хъсанди” (келима — шагьадат, суваб) таб яз кьурди лагьайтIа, Чна адаз лап четиндахъ (пис гьалдихъ, Жегьеннемдихъ) рехъ регьятарда. Са куьмекни жедач адаз адан (мискьивал авур) мал-девлетдикай — ам (ЦIуз) аватайла”.
- Закат ва садакьаяр акъудун садакьа гузвай касдин амалда, уьмуьрда ва несилра (зуьруьгатда) берекат хьунин себеб я.
- Закат гун вири эл-жемят санал телеф хьуникай ва кьурагьвилералди синагъуникай къутармиш хьунин себеб я.
- Етимриз къаюмвализ, абуруз садакьа гузвайдаз Женнетда Пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) къвалав хьунин агалкьун жеда.
- МискIин эцигунин карда садакьа гун ам гузвай касдиз Женнетда кIвал эцигуниз себеб я.
- Садакьа Женнетда кьакьан гьуьжрейра яшамиш хьуниз себеб я.
- Садакьа гьайванриз ва я къушариз гайитIани, а кардай суваб жезва.
- Садакьа кьенвайбуруз багъишдай виридалайни хийирлу (хъсан) шей я, иллаки рагьметдиз фенвай диде-бубайриз ва мукьва-кьилийриз.
- Закат ва садакьаяр майишатдин къурулушдин везифаяр, месэлаяр (экономикадин) гьялунин, Исламдин уьмметдин алакъаяр ва араяр мягькем хьунин себебрикай я.
- Садакьа рикIерин векъивал сагъарун я.
- Закатди ва садакьади бенде мунафикьрин сифетар хьуникай къутармишда, садакьа лагьайтIа, адан сагьибдин иман къалурзавай делил я.
- Закатди Къияматдин Юкъуз бенде зегьерлу, зурба гъуьлягъди ягъуникай къутармишда. Гьадисдай малум жезвайвал, гъуьлягъди закат тагузвайбур кIасда.
- Закат ва садакьаяр гуни шейтIандиз тIарвал гузва, ажугълу ийизва ва адак хуруш кутазва.
- Садакьа Аллагь-Таала ам гузвай касдихъ галаз санал хьуниз себеб я. Аллагь-Таалади лугьузва (16-сура, 128-аят, мана): “Гьакъикъатда, Аллагь (Вичихъай) кичIе тирбурухъ ва чпи хъсан (диндар) крар ийизвайбурухъ гала!”
- “Давам жезвай садакьадин” (“садакьа-жарийагь”) суваб бендедиз ам кьейидалай кьулухъни амукьзава. Еке хушбахтвал я кьейидалай кьулухъни вичин сувабар давам жезвайдаз!
Чна Аллагьдивай, дуьа ийиз, тIалабзава: къуй Ада чаз закатарни садакьаяр гунин карда куьмек ва агалкьун гурай. Ам чаз и дуьньядани, Эхиратдани менфятлу авурай, чи гунагьрилай гъил къачурай, чи диндар крар, ибадатар кьабулрай, чун имандал мягькемаррай ва чаз Женнет кьисмет авурай! Амин!
Низ закатдикай ва я шариатдин маса месэлайрикай суалар хьайитIа, чи газетдин редакциядиз кхьейтIа ва я зенг авуртIа жеда.
Ямин Мегьамедов,
диндин алим
