СтIал Сулейманан — 155 йис
ЦIи Россиядин жуьреба-жуьре регионра Дагъустандин халкьдин шаир СтIал Сулейманан 155 йисан юбилейдиз талукьарнавай хейлин мярекатар кьиле фена. Абурун арада Волгоград шегьерни ава. Ина мярекат Волгограддин областдин М.Горькийдин тIварцIихъ галай илимдин ктабханадин куьмекдалди лезгийрин милли медениятдин федеральный дережадин автономиядини (ФЛНКА) Волгоградда авай Дагъустандин халкьарин милли медениятдин автномияди (НКАНД) тешкилнавай.
29-сентябрдиз «XX асирдин Гомеран» юбилейдиз талукьарнавай мярекатар гатIундалди вилик иштиракчийри, мугьманри Ватандин ЧIехи дяведин йисара къизгъин женгер кьиле фейи Мамаян тепедал алай комплексда Эбеди цIун патав ва Сталинград хуьдайла чанар къурбанд авур дагъустанвийрин экуь къамат эбеди авунин гуьмбетдив цуьквер эцигна. И серенжем СтIал Сулейманан хва, государстводин деятель, шаир, дяведин иштиракчи, цIи вич дидедиз хьайидалай инихъ 110 йис тамам хьанвай СтIал Мусаибан юбилейдихъ галаз алакъалу яз кьиле тухвана. Ана ФЛНКА-дин, Волгоградда авай дагъустанвийрин милли тешкилатдин, «Лезги газетдин» редакциядин, РД-дин Р.Гьамзатован тIварцIихъ галай милли ктабханадин, Алкьвадар Гьасанан тIварцIихъ галай центрадин векилри иштиракна.
СтIал Мусаиб 1942- йисуз Сталинград патал кьиле фейи женгера телеф хьана. Гзаф чешмейра, гьабурукай яз илимдин макъалайрани, СтIал Мусаибан тIвар Мамаян тепедал алай комплексда авай Игитрин пантеонда гьатнава лагьана кхьенва. Гьакъикъатда чи ватанэгьлидин тIвар ана авач. ФЛНКА-ди СтIал Мусаибан тIвар Пантеонда авани, авачни чирун патал винидихъ къейднавай комплексдин кьилевайбуруз чар рекье туна. Анай хтай жавабда ахьтин тIвар авач лагьана къейднавай. Волгоград шегьерда яшамиш жезвай журналист, шаир Гьилал Аскерова, белки, шаирдин тIвар СтIал Мусаиб хьиз ваъ, Мусаиб Гьасанбегов яз гьатнаватIа лугьудай фикир раижна. Милли автономияди и вариантни чирун патал комплексдиз мад са чар рекье твадайвал я.
Цуьквер эцигайдалай кьулухъ мугьманар М.Горькийдин тIварцIихъ галай ктабханадиз рекье гьатна. Ина абуру «Эдебиятдин аллея» багъда СтIал Сулейманан тIварцIихъ къелем цана. Лагьана кIанда, виликдай и багъда Дагъустандин халкьдин шаирар тир Расул Гьамзатован ва Фазу Алиевадин тIвараралди къелемар цанай.
Гуьгъуьнлай ктабханадин актовый залда «XX асирдин Гомеран» юбилейдиз талукьарнавай музыкадинни шииратдин межлис гатIунна. Ам музыкант, образованидин хилен пешекар Сурия Мамедовади кьиле тухвана.
Межлисдин сергьятра аваз, М. Горькийдин тIварцIихъ галай ктабханадин директор Александр Лепещенко, ФЛНКА-дин президент Васиф Гьасанов, Р. Гьамзатован тIварцIихъ галай ктабханадин директор Али Алиев, РФ-дин журналистрин Союздин Дагъустанда авай отделенидин председатель, «Лезги газетдин» кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимов, РД-дин Гьукуматдин Волгограддин областда авай векил Ражаб Агьмедов, Волгограддин НКАНД-дин председатель Абдулвагьаб Жалилов ва масабур рахана.
Васиф Гьасанова областдин илимдин ктабханадиз ФЛНКА-дин куьмекдалди акъуднавай машгьур публицист Гьажи Ильясован «Мир Сулеймана Стальского» ктаб багъишна. Мегьамед Ибрагьимова мярекатдал СтIал Сулейманан «Гьарда вичикай хан ийида», «Пушкин» ва вичи кхьенвай «На, Сулейман» шиирар, Волгоградда яшамиш жезвай лезги шаир Гьилал Аскерова СтIал Сулейманаз бахшнавай вичин поэмадай бязи чIукар кIелна.
Гьабил Багъишовани Сагьиб Карамова тамамарай авазри, Инара Крюковадин регьбервилик кваз вокалдин «Дустар» студияда музыкадай чирвилер къачузвай аялри лагьай манийри межлисдин иштиракчийрин гуьгьуьлар мадни шадарна.
Малум тирвал, СтIал Сулейманан 100 йисан юбилей къейд авур 1969-йисуз СССР-дин 11 шегьерда адан тIварцIихъ янавай куьчеяр пайда хьанай. Абурукай сад Волгограддин Красноармейский районда ава. 30-сентябрдиз и куьчеда СтIал Сулейманаз бахшнавай мемориалдин кьул ачухуниз талукьарнавай мярекатни кьиле фена. Ана Васиф Гьасанова, Мегьамед Ибрагьимова, Гьилал Аскерова, Ражаб Агьмедова, Абдулвагьаб Жалилова, Красноармейский райондин кьилин заместитель Григорий Шумилина, Волгограддин областдин миллетрин ва казачестводин крарин рекьяй комитетдин председатель Эдуард Давыдовскийди ва масабуру иштиракна.
Тешкилатчийрин тIварцIихъай анал рахай Васиф Гьасанова Волгоградда СтIал Сулейманаз талукьарнавай мемориалдин кьул ачухунин карда куьмекар гайибуруз сагърай лагьана ва шегьердин районрикай сана СтIал Мусаибан тIварцIихъ галай куьчени ачухун теклифна.
Мемориалдин кьул Гьилал Аскеровани Васиф Гьасанова ачухна. Гуьгъуьнлай анал рахайбуру СтIал Сулейманан уьмуьрдикай, яратмишунрикай чпин фикирар лагьана. Мисал яз, Э. Давыдовскийди къейд авурвал, СтIал Сулейман Советрин халкьарин арада авай дуствилин чIехи ярж хьанай. Къе шаир чи арада амачтIани, адан тIварцIи ва яратмишунри жуьреба-жуьре халкьар сад-садаз мукьва ийизва.
Мярекатдал Мегьамед Ибрагьимова — лезги, Сурия Мамедовади ва Волгоград шегьердин 115-нумрадин мектебда чирвилер къачузвай аялри урус чIаларал СтIал Сулейманан шиирар кIелна.
Красноармейский район Волгоград шегьердай Дагъустан галай патахъ хъфидайла гьалтзавай эхиримжи район я. СтIал Сулейманан тIварцIихъ галай куьчедин яргъивили, ина яшамиш жезвай чи ватанэгьлийрин гафаралди, 2-3 километр тешкилзава. Куьчеда кьакьан гьавайрин кIвалерни ава. Гила 12-нумрадин кIвалин цлал алкIурнавай мемориалдин кьулунилай ина яшамиш жезвай агьалийриз СтIал Сулейман вуж кас ятIа чир жеда.
Агьмед Магьмудов
