Виридалайни машгьур шаир-сатирик

Вич чи арада амачиз къад йисалай виниз алатнаватIани, ам инсанрин рикIел алама. И дуьньядин чIурувилер амайбурулай хцидаказ кьатIуз хьайи сатирик, гуьрчег инсан яз. Жамидин рикIел хтайла, инсанрин чинар экуь, гуьгьуьлар акваз-акваз ачух жеда. Гьахьтин кас тир ам, рикIе регьим авай, чинал хъвер, мецел шад зарафат алай, герек чкадал гафуналдини, кардалдини куьмекдиз къведай.

Расул Гьамзатова садра (1969-йисуз) «Москва» журналдиз адакай акъудай ма­къа­лада лагьанай: «Адан кьилив Москвадай ва я маса шегьеррай мугьманар атайла, ада абуруз сифте нубатда музеярни театрар ваъ, яргъа авай вичин хайи хуьр, вичиз багьа кIвал къалурда». И хуьре — Докъуз­пара райондин Миграгъа, 1934-йисуз колхозчи чубан Гьажимурадан кIвале вичел Жамидин тIвар эцигай гада дидедиз хьана.

Адаз вичин аял девирдай ихьтин агьвалат рикIел хкиз кIандай. Садра кIваляй ам райцентрадиз, Усугъчайдиз, лампада кудай нафт къачуз рекье туна. НафтIадал пул мадара авуна, гадади ктабрин туьквен­дай вичиз гуьрчег акур СтIал Сулейманан ктабни маса къачуна. И ктабдини адан кьисметдиз таъсир тавуна амукьнач жеди. КIвалинбуруни, нянрихъ илифдай къуншийрини адавай чпиз Сулейманан чIалар кIелун тIалабдай. Гадади ашкъидалди кIел­дай, вични шиирар кхьиз алахъдай.

1949-йисан 1-майдиз райондин «Социализмдин рехъ» газетдиз «Гь. Жамидинан, Миграгърин юкьван школадин 7-классдин ученикдин» «Майдиз» шиир акъатна. Адан чапнавай сад лагьай эсерда ихьтин цIарар авай:

Дагъни аран яз безетмиш,

Чандал къведа чилер майдиз.

Чуьлда кеспи хьана къизмиш,

Гегьенш жеда женгер майдиз.

Гьа икI райондин ва республикадин газетриз, «Дуствал» альманахдиз  Ж. Гьаджимурадов, Гь. Жамидин, Миг­рагъ Жамидин, эхирни Жамидин тIварар алаз адан шиирар акъатиз эгечIна. Анжах­ лирикадин шиирар ада яргъалди кхьенач­. 1958-йисуз дуьнья акур адан сифтегьан «Къалгъанар» ктабда гьатнавайбур вири­ сатирадин эсерар я. Вичел чан аламаз, хайи чIалал адан цIуд ктаб акъатна, вири — сатирадинни юмордин кIватIалар: «Къалгъанрин» гуьгъуьналлаз «Гьач-вач» (1964), «Са кIус хъвер» (1967), «Арада затI аваз хьурай» (1969), «Шаламра къван» 1970), «Гимишдин сас» (1971), «Регъуь хьайи спелар» (1976), «Сатирикдин хуьрекар» (1979), «Башуьсте!» (1984), «Ваз ам чидач» (1994). Ирид ктаб — урус чIалални. Вад-Москвада: «Дал-взял» (1968), «Камешек в чарыке» (1970), «Был бы толк» (1972), «Возраст горцев» (1983), «Есть обычай в горах» (1986), кьвед — Махачкъалада: «День жены» (1988) ва «Ты его не знаешь» (1995). И эхиримжи ктабдай 1997-йисуз адаз Дагъустан Респуб­ликадин Гьукуматдин премия гана.

Адан шиирар (чIехи пай уьмуьрлух дуст яз амукьай бажарагълу шаир Анд­рей­ Внукован таржумайра аваз) «Литерату­радин ­газетдиз», «Литературадин Рос­сия» газетдиз, «Крокодил», «Халкьарин­ дуст­вал», «Сов­ременник», «Москва», «Дон» ва маса­ изданийриз акъатна. Лезги­ сатирик­дин ярат­мишунри вири уьлкведин ли­те­ра­турадин­ уьмуьрда инкариз тежедай­ чка кьуна. Ам Россиядин виридалайни хъсан сатирикрин жергедик кутунва. Ихьтин агьва­латни рикIел хкин. 1980-йисуз Россиядин писателрин Союзда сатирадайни юмор­дай­ комиссиядин заседанидал Жамидинан ярат­мишунар гегьеншдиз веревирднай ва абуру «чи сатирадин литературада амайбурулай тафаватлу чка кьазва» лагьай фикирдал атанай.  Жамидинан эсерар Дагъустандин ва Рос­сиядин халкьарин чIалариз таржума авунва.

А. Омаров