19-июндиз Ахцегьа футболдай гьевескар чIехибурун Дагъустандин чемпионатдин 2-тур хьана. Акъажунрин кьилин судьявал Марат Урдиханова авуна, адаз куьмек Заур Шамиловани Роаланд Рагьманова гана (пудни РД-дин 1-дережадин судьяяр я).
Ахцегь райондин “Ахцах” командадин къаншардиз и сеферда Москвадин футболдин академиядин Махачкъаладин филиалдин “Динамо ВТБ” команда экъечIнавай. Акъажунрин къизгъин, итижлу къугъунрин 1-пай “Ахцах” командадин хийирдиз 1:0 гьисабдалди бегьем хьана. Ял ягъайдалай кьулухъ “Ахцах” командадин тренер Артём Мирзоевани адан куьмекчи, футболдин еке гьевескар Гьажимурад Парпачева галатнавайбур жегьил футболистралди дегишаруналди къугъунрин тегьер тамам масад хьана: мугьманрин варариз сад-садан гуьгъуьналлаз 5 туп фена. Мугьманар гьахълу ийидай делил яз лугьун, яргъай атанвай жегьилар юргъун хьанвай жеди. Идакай ахцегьвийри менфят къачуна. Матч чкадин командадин хийирдиз 6:0 гьисабдалди бегьем хьана. 1-тур чи командади Дербентда чкадин, Россиядин 3-лигада, тайиндиз лагьайтIа, РФ-дин ЮФО-дин чемпионатда къугъвазвай гужлу футболистрихъ галаз 0:0 гьисабдалди къугъванай. ИкI, кьве къугъунилай кьулухъ “Ахцах” командадиз 4 хал-очко ава. Нубатдин матч мугьманвиле “Новокаякент” командадихъ галаз жеда. Им кар алакьдай, къастунал кIеви жегьилрин цIийи команда я. Адахъ галаз къугъун регьят акъваздач.
1-июлдиз Ахцегьа Хасавюртдин команда кьабулзава, абурун арада кьетIен, яни супер матч гуьзетзава. Бягьс акьалтIай итижлуди ва четинди жеда. Вучиз лагьайтIа, им Дагъустандин футбол вилик тухузвай тежрибалу десте я. Адаз гьукумдаррин патай дикъет, хъсан спонсорар ава. “Ахцах” командади, гьелбетда, болельщикрин куьмекдик еке умуд кутазва.
И йикъара чна, “Ахцах” клубдин президент, футболдин командадин кьилин спонсор-меценат Мегьамед Алишеваз нубатдин агалкьун мубарак авуналди, кьиле физвай чемпионатдикай ва “Ахцах” командадикай вичин фикирар лугьун тIалабна.
— Дагъустанда футболдин федерациядин цIийи президент ва къурулушда кадрийрин дегишвилер авуникди, алатайбурув гекъигай, цIинин чемпионат пара итижлуди, жанлуди ва нетижалуди жеда. Квез акуна хьи, и къугъунни тешкиллудаказ ва вичиз тамашуниз лайихлу къайдада кьиле фена. Чкадин командади вичихъ гьеле ачух тахьанвай мумкинвилер авайди къалурна. Москвадин “Динамо” — им Россияда вичихъ девлетлу ва жумарт спонсорар авай чIехи клуб я. Эхиримжи йисара ада уьлкведин саки вири чIехи шегьерра машгьур вратарь Лев Яшинан тIварунихъ галай академияр ачухзава, анриз кар алакьдай жегьилар желбзава. Ахпа гьар йисуз анрай бажарагълу жегьил футболистар хкягъиз Россиядин футбол вилик тухузва. Махачкъалада “Динамодик” квай клубдин жегьилрихъ галаз 6:0 гьисаб кьун — им чкадин гьевескар футболистрин еке агалкьун я.
- Ахцегь райондин команда мадни хъсанарун патал, ви фикирдалди, вуч авуна кIанда?
— Ахцегь райондиз футболдин лайихлу школа авач, яни гьамиша вахт-вахтунда жедай вердишвилер-тренировкаяр кьиле тухудай, аялар ерилудаказ тербияламишдай, акъажунриз гьазурвал акуна, республикадин маса командайрихъ галаз турнирриз акъуддай мумкинвал жезвач. Футбол къугъун патал аял психикадин, къанажагъдин, руьгьдин жигьетдай гьазурна кIанда. Ам акI гъавурдик кутаз, инанмишариз алакьна кIанда хьи, “масадавай жезвай кIвалах завай вучиз жедач” лагьана, вилик къаст эцигдайвал.
Аллагьдиз шукур, райондин руководстводин куьмекдалди къе чаз райцентрада вижевай стадион ава, хуьрерани мини-футболдин хъсан майданар туькIуьрнава. Амма анра, за лагьайвал, аялар гьазурдай пешекарар авач. Университетда физкультурадин образование къачунвай, уьмуьрлух футбол къугъун тавунвай ксаривай аялриз футбол къугъваз чирун истемишиз жедач. Хъсан хьана гена Ахцегь ДЮСШ-да футболдин рекьяй вичиз хъсан тежриба хьанвай Камил Гьажиев хьайитIани авайди. Гьадан зегьметдалди къе “Ахцах” командада къугъвазвай саки вири гадаяр чкадинбур я. Гьевесламишун патал гьар са гъалибвилин ва садазни тушир нетижадин (ничья) къугъунрай вири футболистриз за жувалай алакьдай гъвечIи премияр гузва. Командировкайра къаткидай чкадин, тIуьн-хъунин харжиярни жувал къачунва. Зегьметдиз кьимет тагана жедач, чпин кIвалах, кIвал-югъ туна, гьатта ял ядай йикъарани кваз абур, чна эверайла къвезва. Сагърай!
Хиве кьан, команда хуьз асант туш, гьялна кIанзавай месэлаяр пара я: спортпарталар, махсус тадаракар гьазурун, турниррин командировкаяр таъминарун ва икI мад. Къе и месэлаяр къайдада гьатнава. Рази яни зун ихьтин жавабдарвал хушуналди жуван хивез къачуз лагьайтIа, эхь, адакай за лезет хкудзава. Им зи район, зи команда я. “Ахцах” команда патал зун вири крар ийиз гьазур я. Аллагьди гайитIа, лап мукьвал гележегда чаз и команда республикадин лап гужлубурун жергеда аквада.
- Мегьамед стха, “Ахцах” команда хуьнин карда ваз куьмекдай ксар авани?
— Эхь. Кьве йис вилик и карда зи тереф вич “Ахцах” командадин еке терефдар-болельщик тир РФ-дин Госдумадин депутат Мамед Абасова хвена. Ихтилат кватай чкадал лугьун, йис вилик са юкъуз экуьнахъ лап фад (зун гьеле ахварик кумай) Мамед Магьарамовича заз Брянскдиз зенгда: “Вун тадиз Махачкъаладиз фена, Гьабиб Нурмегьамедован командадин винел гъалибвал къачуна кIанда”. И вахтунда ана “Ахцах” “Зе Шилс” командадихъ галаз бягьсина авай. Вучда кьван, завай гьич фикирдизни гъиз жезвачир 2-3 сятдилай зун Махачкъалада “Ахцах” командадик кваз къугъвадайди. Куьрелди, за чахъ галаз акъажзавай командадин варариз пуд туп яна, чун абурал 5:2 гьисабдалди гъалиб хьана ва матчдилай кьулухъ тадиз элкъвена Брянскдиз хтана.
- “Динамо ВТБ” командадихъ галаз хьайи турнирдал хквен. Мугьманвилиз атанвай жегьил футболистар магълуб хьанатIани, разивилелди рекье хтунани?
— Гьелбетда, дагъвийрин мугьманперес къанунралди лап вини дережада аваз. Матч бегьем хьанмазди, чна абур гьамамдиз тухвана, чуьхуьнгариз туна. Ахпа “Самур” ресторанда вижевайдаказ къунагъламишна. Ихьтин мярекатра чаз гьамиша еке куьмекзавай “Самур” комплексдин регьбер Жигерхан Сулеймановаз, гьамамрин директор Велимегьамед Нурмегьамедоваз чухсагъул малумариз кIанзава. Ахцегьа турнирар тешкилиз куьмекзавай райондин ОВД-дин начальникдиз, ЦРБ-дин кьилин духтурдизни баркалла! “Ахцах” командадин къугъунрал гуьзчивалзавай, турнирра иштиракзавай Ахцегь райондин руководствони пара кьадар сагърай! Гьелбетда, гьарда вичелай алакьдайвал къуьн кутуналди чавай “Ахцах” команда вилик тухуз жеда.
Дашдемир Шерифалиев