И чар чав Сулейман-Стальский райондин центр Кьасумхуьрел яшамиш жезвай ветеран Тагьир Гьажиевалай агакьна.
Ингье, ада вуч кхьизватIа.
— И чар кхьиниз зун и мукьвара машгьур журналист Максим Шевченкоди телевиденидай лагьай ихьтин келимади мажбурна: “Юждаг вообще заброшен, туда не выделяют денег…” (Кьиблепатан Дагъустан тамамдиз гъиляй-виляй вегьенва, аниз пулдин такьатар ахъайзавач”).
И гафарихъ, дугъриданни, гьакъикъат гала. Кьиблепатан Дагъустандиз, иллаки чи лезги районриз, республикадин дережада гузвай фикир, амайбурув гекъигайла, тIимил я. И кар чи районар экономикадинни дуланажагъдин ва амай рекьерайни виликди тефинай аквазва. Чахъ, дугъриданни, гъиляй-виляй вегьенвай гзаф крар, чкаяр ава. ИкI хьунин себебни, зи фикирдалди, гзаф йисара, гилани республикадин кьилин къуллугърал чахъ рикI кудай чIехи кас – регьбер тахьунихъ галаз алакъалу я. Нажмудин Самурскийдилай гуьгъуьниз ахьтин дережадиз са лезгини хкажнач…
Амма вири крар а дережадин ксарилай аслу туш эхир. Чкадал алай хейлин месэлаяр гьа чкадал алай сагьибривай, гьакIни чкадин агьалийривай гьялиз жезвайбур я. Гьелбетда, тешкиллувал хьайитIа, районрин, хуьрерин сагьибри гъил-гъиле кьуртIа.
Чун яшамиш жезвай чка женнетдин юкь я. И кар чиниз атай маса миллетрин векилри кьетIендиз къейдзава. Месела, хуьруьн майишатдин ва недай-хъвадай суьрсетрин министр Абдулмуслим Абдулмуслимов чи райондиз атайла, ада гьейранвалзавай: “Женнет я хьи лезги чилер!”
Бес чун гьикI эгечIзава чи “женнетдив”? Гьикьван чилер, чна яб тагуз, къалгъанрини кул-кусри кьунва? Баябанлухар гьикьван ава?..
Заз ван хьайивал, Буйнакский райондин Агъа Къазанище хуьре Кьурагь ва Докъузпара районрилай гзаф агьалияр яшамиш жезва. Чи хуьрер вучиз ичIи жезва? Чахъ яшамиш жедай, жуван чиликай менфят хкуддай шартIар авачирвиляй яни? Хуьрер хуьн патал махсус планар туькIуьрун, гьакъикъи крарик кьил кутун лазим я. Им бес чи хуьрерин ва районрин депутатрин, кьилерин, пешекаррин везифа тушни?
Алукьзавай цIийи йисуз чи райондин 90 йис тамам жезва. И юбилейдин вилик Кьасумхуьруьн 2-нумрадин юкьван школадин цIийи дарамат эцигна куьтягьзава. Хъсан кар жедай, эгер ам чи дишегьлийрикай илимрин сад лагьай доктор хьайи Унейзат Мейлановадин тIварунихъ янайтIа.
Гзаф чкайра чпин больницаяр машгьур духтуррин тIварарихъ янава. Чахъни ава эхир чIехи тIвараринни крарин сагьибар. Абурукай сад кьасумхуьруьнви, машгьур хирург, Ватандин ЧIехи дяведин цIаярай уьтквемвилелди экъечIай, амма Кьасумхуьрел хтайла, лап хаталу тифдин азардикди начагъ касдиз куьмекдайла, начагъди сагъарна, вич телеф хьайи Абдулагьад Султанов я. Адан тIвар чина пачагь Николаян девирда эцигай больницадиз гайитIа, пис кIвалах яни?
Ахьтин рухвайрин тIварар хуьн чи везифа тушни?
Къведай йисуз «ХХ асирдин Гомер» СтIал Сулейманан 150 йисан юбилей къейдда. И вакъиа са лезгийри ваъ, вири Дагъустандин халкьарин сувариз элкъуьн лазим я.
Са бязибуруз Сулейман гьи халкьдин векил ятIа чизвач. Къизилюрт райондин Стальск хуьре яшамиш жезвай са дустуни заз Сулейман аварви я лагьана. (?). Амма Дагъустандин халкьдин шаир Расул Гьамзатова СтIал Сулейманаз талукь мярекатрал чIехи шаир вуж ятIа, адан гьуьндуьр гьихьтинди ятIа, гзаф сеферра лагьана. “Лезги газетда” Р.Гьамзатова Сулейманакай авур рахунар мадни тикрар авуртIа, пис жедачир. Чи шаир сифте чаз мукьувай чир хьун лазим я.
Мад са кар. Кьасумхуьруьн юкьвай авахьзавай Чирагъ вацIун кьерер пару (дамба) яна кIевируникай, ана алай аямдин гуьзел парк – ял ядай чка арадал гъуникай рахаз, гзаф йисар я. Крар гъиле кьаз, ахпа рикIелай ракъурай вахтарни хьана. Гилани, а кар гъиле кьуна, кьилиз акъудайтIа, чи район мадни гуьрчег, инсанар варлу, сагълам жедачни!? И кардикай чи вири ветеранри лугьузва.
Къуй ЦIийи йис чун чи экуь, михьи мурадрив агакьардайди хьурай! Къуй Ватанди цуьк акъудрай!… Газет кIелзавай вири юлдашриз за ЦIийи йис мубаракзава.
