Дагъустан Республикадин Гьукуматдин Председатель Абдулмуслим Абдулмуслимован регьбервилик кваз 25-декабрдиз, къецепатан гьаларни фикирда кьуна, республикадин экономика дурумлувилелди, мягькемвилелди вилик тухун таъминаруниз талукь оперативный штабдин 2023-йисан эхиримжи заседание кьиле фена.
Мярекатдал государстводин ва муниципальный унитарный карханаяр реформироватунин, диде-бубайрин къаюмвилик квачиз амукьнавай ва етим хьанвай аялар яшайишдин кIвалералди таъминаруниз талукь серенжемар кьабулунин, Палестинадай катна атанвай агьалийриз куьмек гунин месэлайриз килигна.
Заседание ачухдайла, премьер-министрди лагьана хьи, государстводин гьукумдин ва чкадин самоуправленидин органрин лап важиблу везифа социальный сетра агьалийри ийизвай шикаятриз, инсанрин тIалабунриз вахтунда килигун я.
Кьилди къачуртIа, ада алатай гьафтеда къати гару республикадин бязи районра гайи зиянриз килигна, агьалийрин патай гзаф арзаяр, шикаятар атайди рикIел хкана.
«Социальный сетрай чаз агьалийри ийизвай гзаф кьадар шикаятар, арзаяр, тIалабунар аквазва. Гзафни-гзаф чи агьалийри кIвалер электроэнергиядикай хкудуниз, кIвалера чимивал, яд тахьуниз, шегьерра ва хуьрера мулкар аваданламиш тавуниз талукь арзаяр ийизва. Вири дережадин чиновникриз талукь яз агьалийрилай къвезвай вири арзаяр ахтармишун, вахтунда герек серенжемар кьабулун лазим тирди рикIел хкизва. Кар алайди эхиримжи нетижа я, яни арза ийизвай агьали рази авуна кIанда», — къейдна А.Абдулмуслимова.
Алатай гьафтеда агьалийрин социальный сетриз акъатай арзаяр 3300-ев агакьна. Идан гьакъиндай мярекатдал РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин регьбердин заместитель, РД-дин Кьилин информациядин сиясатдин ва пресс-къуллугъдин управленидин начальник Рашид Акавова малумарна.
— Алатай йисан и вахтунив гекъигайла, дагъустанвийрилай атай арзайрин кьадар 26 процентдин гзаф хьана. Инсанрин шикаятрикай 1005 — властдин идара ийизвай органриз, 1330 — муниципальный тешкилатриз, 1045 — месэла талукь организацийриз, агьалийрин 1728 арза РД-дин энергетикадин министерстводиз ва «Дагэнергодиз» ракъурна. «Махачкъала водоканалдин» кIвалахдилай 124 касди ва газдалди таъминарунин месэладикай 72 касди шикаятар авунвай.
Къенин юкъуз арадал атанвай гьаларай аквазвайвал, энергетикадин хиле хъсанвилихъ хьанвай дегишвилер авач. Гьаваяр чIур хьунихъ ва рекьер муркIади кьунихъ галаз алакъалу яз, РД-дин транспортдин министерстводиз атанвай арзаярни кьве сеферда артух хьана, — лагьана ада.
Къвезвай арзайриз вахтунда жаваб гуниз талукь яз Р.Акавова къейдна хьи, и жигьетдай хъсанвилихъ дегишвилер жезва.
Мярекатдал къейд авурвал, 2024-йис патал республикадин бюджетдин проектда етим аялар кIвалералди таъминаруниз 823 миллион манат чара ийидайвал я. И месэладиз талукь яз А.Абдулмуслимова лагьана: «Гьар йисуз чара ийизвай такьатар гзафарзаватIани, хейлин серенжемар кьабулзаватIани, етим аялар кIвалералди таъминарунин месэла тамамвилелди гьялнава лугьуз жедач. Абур патал бес кьадарда яшайишдин кIвалер маса къачун патал алава серенжемар кьабулун герек я».
РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Александр Нестерова рикIел хкайвал, 2023-йисан 1-январдиз яшайишдин кIвалералди таъминаруниз талукь сиягьда 4776 етим аял, абурукай 3276 касдиз кIвалер къачудай ихтияр авай.
«Етим аялрин яшайишдин кIвалерин шартIар хъсанардай фикир аваз, 2023-йисуз республикадин бюджетда 779,1 миллион манатдин кьадарда такьатар тайинарнавай. Россиядин эцигунрин министерстводини Дагъустан Республикадин Гьукуматди кутIунай къарардин бинедаллаз республикадин бюджетдай алава яз мадни 613,02 миллион манат чара хъувунай. Дагъустандин эцигунрин, архитектурадин, ЖКХ-дин министерстводи муниципальный тешкилатрин 30 администрациядин кьилерихъ галаз, федеральный бюджетдин пуларни ишлемишна, 137 кIвал маса къачунин икьрар кутIунна. 28 муниципалитетда 129 кIвал маса къачун патал герек къвезвай вири серенжемар кьиле тухванва. Хасавюрт ва Дербент шегьерра етим аялар кIвалералди таъминаруниз талукь месэла декабрдин эхирра гьялда», — лагьана А.Нестерова.
Хийир Эмиров
