Тахсиркарар соцсетра гуьзчивилик жеда
Казандин мектебда хьайи чIуру агьвалатдилай кьулухъ Россияда интернетда жезвай информация гуьзчивилик кутунин кар авайдалай артухардайвал я, хабар гузва “Новости” РИА-ди.
“Национальные технологические инициативы” центрадин векил И.Бедерова малумарайвал, пешекарри сад тир АРМ-дин (автоматламишнавай кIвалахдай чка) куьмекдалди интернетда жезвай тахсиркарвилер ахтармишда. “АРМ-ди геолокациядин, тIварцIин, интернетда инсанди вичиз ганвай тахаллусдин, телефондин, почтадин адресдин, IP-адресдин, домендин ва сетда жезвай касдин маса идентификаторрин жигьетдай информациядин анализ автоматламишдай мумкинвал гуда”, — лагьана пешекарди.
ИкI, къайдаяр хуьзвай къуллугъчийри шак физвай ксарикай авай вири делилар махсус программадиз акъудда ва инсан системади вичи тайинарда, адакай алава делилар раижда.
Важиблу уьлкве
Еврокомиссиядин кьил У.Ляйена ЕС патал Россиядин важиб-лувал рикIел хкана. Адан гафаралди, Евросоюздиз талукь яз “пайгардикай хкудзавай кIвалахризни” килиг тавуна, Россия Евросоюздиз мукьва ва виридалайни чIехи къунши, алишверишдинни инвестицийрин чешме я. Адан фикир “Новости” РИА-ди раижнава.
ЕК-дин кьили алава хъувурвал, “глобальный эвер гунриз аксивалунин ва региональный месэлаяр гьялунин жигьетдайни” Россия дуьньядин майданра важиблу уьлкве я.
РикIел хкин, идалай вилик ЕС-дин векилди Москвадихъ галаз гележегда алакъаяр хъсанарунин месэла 24-майдиз ЕС-дин Брюсселда хьайи саммитдал веревирдда лагьанай.
Акси серенжемар артухарзава
США-дин президент Ж.Байдена Белоруссиядиз акси санкцияр кьабулунин жигьетдай ЕС-дин эвер гунин тереф хуьзва, идакай Лацу кIвалин сайтди хабар гузва.
Къейдзавайвал, санкцияр гуя “Ryanair” самолет мажбуридаказ чилел ацукьарунихъ ва ана авай “NEXTA” Telegram-каналдин виликан кьилин редактор Роман Протасевич эглешарунихъ галаз алакъалу агьвалат себеб яз, кардик кутада. Лайнер тади гьалда чилел ацукьаруниз шериквал авурбур жавабдарвилиз чIугун патал Америкадин регьберди вичин администрациядал ЕС-дихъ ва международный тешкилатрихъ галаз санал кIвалахун тапшурмишнава.
23-майдиз “Афины — Вильнюс” маршрут атIузвай “Ryanair” авиакомпаниядин самолет минаяр кутунвайдакай хабар гайидалай кьулухъ, Минскда чилел ацукьарна. Самолет ацукьайдалай кьулухъ Протасевич Белоруссиядин органрин къуллугъчийри кьуна. Самолетда хъиткьиндай затIар ава лагьай делил тестикь хьанач. Протасевичак Белоруссияда экстремиствилин кIеретIар арадал гъунай ва 2020-йисан августдиз кьиле фейи президентдин сечкийрилай кьулухъ чалпачух гьалар арадал гъуниз эвер гунай тахсир кутазва.
Арадал атай агьвалат себеб яз, Украинадин гьукуматди 26-майдилай Белоруссиядихъ галаз авиациядин алакъаяр акъвазарунин къарар кьабулна.
“Вакцинадин дяве”
РФ-дин МИД-дин векил М.Захаровади малумарайвал, РагъакIидай пата, коронавирусдиз акси Россиядин вакцинадикай чIуру фикирар чукIуруналди, “вакцинадин дяведик” кьил кутазва. Дипломатди ихьтин гьерекатар “акьалтI тийир тапаррин сел” я лагьана. Адан гафар “ТАСС” чешмеди раижзава.
23-майдиз малум хьайивал, COVID-19 азардиз акси Россиядин “Спутник V” вакцина Евросоюзда июндин эхирдалди ишлемишун патал тестикьарун мумкин я.
Польшадиз ракъурда
Цавай гуьзчивилик кутунин жигьетдай НАТО-дин вилик акъвазнавай тапшуругърин сергьятра аваз, Туьркияди Польшадиз F-16 истребителар ракъурдайвал я. Идакай анин президент Р.Эрдогана ихтилатна, хабар гузва “Новости” РИА-ди.
Ада къейд авурвал, Туьркиядини Польшади НАТО-да мягькем чкаяр кьунва. Польшадин гьукумдарриз Туьркиядивай пилот галачир Bayraktar TB2 аппаратар маса къачуз кIанзавайдакай идалай вилик малумарнай. Чешмеди алава хъийизвайвал, тIвар кьунвай пилот галачир аппаратри Дагълух Къарабахда эхиримжи женгер кьиле фейи чIавуз Азербайжандиз куьмекна.
Сейрдиз экъечIун теклифзава
Гьар юкъуз яргъалди къекъуьн инсандин уьмуьр яргъи ийидай виридалайни регьят къайда яз гьисабзава. Ихьтин фикирдал Америкадин кардиологиядин ассоциациядин пешекарар атана.
Алимри 10 ва адалай гзаф декьикьайра датIана къекъвезвай 60 йисалай виниз яшара авай саки 17 агъзур дишегьлидин сагъламвилиз авур таъсирдиз къимет гана. Камарин кьадар махсус фитнес-приложенийрин куьмекдалди тайинарна.
Пешекарри серенжемда хушуналди иштиракайбур кьейи дуьшуьшар ругуд йисан муддатда вилив хвена. Нетижада малум хьайивал, гьар юкъуз сейрдиз экъечI тавурбурув гекъигайла, муькуьбурун кьиникьин дережа 28 процентдин агъуз хьана.
«Лезги газет»
