Уьлкведа ва дуьньяда

Къалмакъалдин вилик пад кьунин кам

7-февралдиз Кремлда Россиядинни Франциядин регьберрин­ арада гуьруьш кьиле фена. В.Путина малумарайвал, Э.Мак­­ронахъ галаз авур ихтилатар метлеблубур ва менфятлубур хьана­.

“FT” чешмеди хабар гузвайвал, президентрин арада кьиле фейи суьгьбетриз мумкин тир къалмакъалдин вилик пад кьунин кам я лугьуз жеда. Франциядин СМИ-рин чешмейри тестикьарнавайвал, Украинадин сергьятра арадал къвезвай къизгъин мес­элаяр гьялунин жигьетдай президентрин гуьруьшдихъ хъсан нетижа жеда.

РФ-дин Президент В.Путина Франциядин регьбердихъ галаз НАТО гегьеншар тавунин, Украинадихъ галаз алакъалу гьалар секинарунин месэлаяр веревирдна. Вичин нубатда Э.Макронани дяведикай къерех хьун чарасуз месэла тирди лагьана.

“Гьелбетда, гьалар акьван муракаббур я хьи, са гуьруьшдин сергьятра аваз кьетIи дегишвилер вилив хуьз жедач. Амма чаз чизва хьи, идан патахъай Макрона Путиназни лагьана, Франциядин президент Европадин къизгъин гьалар явашардай мумкинвилер жагъурдай тайин фикирар гваз гуьруьшдал атана”, — лагьа­на РФ-дин Президентдин пресс-секретарь Д. Пескова.

Къейд ийин, эхиримжи гьафтейра Россиядинни Франциядин президентар телефондай пуд сеферда рахана — 28 ва 31-январдиз, 3-февралдиз.

Санал веревирддайвал я

США-дини Евросоюзди Россиядиз акси санкцийрин месэла санал веревирдда. Идакай “Лента.ру” чешмеда кхьенва.

Ихтилат гуя Россияди Украинадиз талукь яз аксивилер къа­лурайтIа, кардик кутада лугьузвай санкцийрикай физва. ЕС-дин уьлквейрин ва США-дин администрациядин векилар месэла гьялун патал Британиядиз фида.

Куьмек артухарзава

США-дин госсекретарь Э.Блинкена малумарайвал, Лацу кIва­ли ва Конгрессди Киевдиз военный рекьяй гузвай куьмекдин кьадар артухарунин месэла къарагъарнава.

“Украинадивай вич хуьз хьун патал чна чи амадагрихъ галаз санал а уьлкведиз куьмекунин жигьетдай кIвалах давамарзава”­, — лагьана Блинкена. Ада алава хъувурвал, алатай йисуз США-ди Украинадиз 650 миллион доллардин куьмек гана.

Малум тирвал, 2014-йисалай башламишна, США кьиле аваз НАТО-дик квай уьлквейри Украинадиз яракьар ракъурзава, аске­рар вердишарзава ва и гьерекатри Минскдин икьрарар чIур­за­ва, Донбассдин гьалар гуьнгуьна хтунизни пис патахъай таъ­сир­зава.­

ТIугъвал яваш хьуникай

Медицинадин илимрин доктор А.Хухрева “Sputnik” радиодиз гайи интервьюда малумарайвал, Россияда ковиддин цIийи лепе эхирдал атунин эвел кьил башламишнава. Ихьтин фикирдал ам эхиримжи йикъара начагъ жезвайбурун кьадар виликан йикъарилай тIимил хьунихъ галаз алакъалу яз атанва. Ада къейд авурвал, цIийи лепе кьве гьафтедилай яваш хьун мумкин я.

“Маса ОРВИ-йрихъ хьиз, COVID-19 азардихъни вичин “къанунар” ава: адахъ эвел кьилни, кукIушни, агъуз аватунни ава. Агьалийрин чIехи паярихъ иммунитет хьайила, азардин йигинвал михьиз яваш жеда”, — лагьана пешекарди.

Гуьруьшдин шартI

Туьркиядин президент Р.Эрдоганан векил И.Калына Россиядин регьбер В.Путинанни Украинадин регьбер В.Зеленскийдин гуьруьш Туьркияда кьиле финин шартI малумарна. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.

Адан гафаралди, РФ-дин терефди разивал гайитIа, гуьруьш кьиле фида. “Путинанни Зеленскийдин гуьруьш тешкилунин жи­гьетдай чи президентди авур теклиф важиблуди я. Украина гьа­зур я, Россияди разивилин жаваб гайитIа, гуьруьш кьилиз акъатда”, — лагьана туьркерин президентдин векилди.

Такьатар чара авунва

Токиодин гьукумдарри тIугъвалдин шартIара инсанриз куьмек патал 15,8 миллиард доллар чара ийидайвал я. Идакай “ТАСС” чешмеди хабар гузва.

Къейдзавайвал, Япониядин гьукуматди куьмек патал чара ийизвай такьатар 2022-йисан бюджетдик кутунвай. Пластикадин картадин жуьредин хсуси документ (шагьадатнама) авай гьар са агьалидив 174 доллар агакьда.

Соцсетар агалун мумкин я

Америкадин “Meta” тешкилатди Европада “Facebook” ва “Instagram” соцсетрин кIвалахар акъвазарун мумкин кар тирди тестикьарзава. Тешкилатдин гьахъ-гьисабда къалурнавай делилрал асаслу яз, идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.

Къейдзавайвал, месэла Евросоюзда европавийрин хсуси де­лилар анжах континентда авай серверра хуьниз талукь къанун­ кьа­булунихъ галаз алакъалу я. Исятда лагьайтIа, а делилар США-да авай серверризни акъатзава.

«Лезги газет»