Мадни артух жеда лугьузва
COVID-19 азардин “омикрон” штамм вини кIарариз акъатай муддатда Россияда са юкъуз начагъ жедайбурун кьадар 100 агъзурдалай алатун мумкин яз гьисабзава. Идакай “Лента.ру” чешмедиз вирусологиядин рекьяй профессор, хаталу инфекцийрин лабораториядин начальник А.Чепурнова ихтилатна.
“Вири уьлквейра и штамм акатзавайбурун кьадар пуд-кьуд сеферда артух хьанва. “Дельта” штаммдик чи уьлкведа са йикъан муддатда начагъ хьайибурун вини кьадар 40 агъзур тир, эгер и рекъем пудаз зарб авуртIа, 100 агъзурдалай алатзава”, — лагьана Чепурнова.
Ада къейд авурвал, муькуь уьлквейра авай делилар-рекъемар гекъигуналди, ихьтин фикир Роспотребнадзордин кьил А.Поповадини малумарнай.
Вашингтондин сагъламвилин IHME университетдин делилралди, Россияда “омикрон” акатдайбурун кьадар алай йисан январдин вацра гзаф жеда. Амма алим Чепурнован фикирдалди, и штамм къизгъиндаказ февралдиз чкIида.
Эхиримжи йикъарин делилралди, Россияда коронавирус акатайбурун умуми кьадар 11 миллиондив агакьзава, 322 агъзурдалай гзаф россиявияр и азардик кьена. Дуьньяда вирус 330 миллиондилай виниз ксарик акатнава, кьенвайбурун кьадар 5,5 миллиондилай алатнава.
Сабур акьалтIнава
Россиядин МИД-дин кьил С.Лаврова пресс-конференциядин вахтунда малумарайвал, уьлкведин хатасузвилиз къурху гузвай ва хатасузвилин рекьяй икьрардал къвен тийидай хьтин РагъакIидай патан гьерекатар себеб яз, Москвадин сабур акьалтIнава. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гана.
Гьа са вахтунда РагъакIидай пата хатасузвилин рекьяй ийизвай теклифар кьабул тавуртIа, Кремлди кьабулдай къараррикай Лаврова ихтилатнач. И жигьетдай рахун ада гьеле фад яз гьисабзава.
НАТО-дик умуд кутазва
Украинадин вице-премьер О.Стефанишинади “Spiegel” чешмедиз гайи интервьюда малумарайвал, Киевдиз НАТО-диз кьабулун патал гьакъикъи камар чир хьун важиблу я. Ада къейд авурвал, Украина НАТО-дик кутунин дуьм-дуьз югъ гьелелиг лугьуз жезвач.
14-январдиз Украинадин президентдин офисдин кьил А. Ермака уьлкве НАТО-дик экечIуниз тамамвилелди гьазур тирди лагьанай. Ада умуд кутазвайвал, и йисан гатуз Мадридда кьиле фидай саммитдал Украина альянсдик экечIдай гьакъикъи вахт чир жеда. Гуьгъуьнлай ада лагьана хьи, НАТО-дин бязи иштиракчияр Украина аник экечIуниз акси я. Военный блокдик экечIун патал, Ермака алава хъувурвал, анин иштиракчийри-уьлквейри вирибуру разивал гана кIанзава.
Киевда эцигда
Британияди Киевда танкариз аксивалдай кьезил яракьар эцигдайвал я. “ТАСС” чешмеди хабар гузвайвал, идакай Великобританиядин оборонадин министерстводин кьил Б.Уоллеса ихтилатна.
“Абур стратегиядин яракьар туш ва Россия патал са къурхулувални арадал гъизвач”, — лагьана британви министрди. Адан гафаралди, танкариз аксивалдай системаяр оборона патал ишлемишзавайбур я.
Идалай вилик малумарайвал, алатай йисан декабрдиз США-ди Украинадиз военный рекьяй 200 миллион доллардин куьмек гун тестикьарнай.
Канадади ракъурна
НАТО-динни Россиядин арада рафтарвилер къизгъин жезва лугьуз, гьакIни Украинадин сергьятдал къалмакъалар арадал атун мумкин яз гьисабуналди, Канадади махсус аскеррин отряд Украинадиз ракъурнава. Идакай “Global News” телеканалди хабар гана.
Чешмедин делилралди, Канададин аскерар аниз ракъурунин макьсад гуя Россияди Украинадиз ийизвай аксивилер явашариз алахъун я.
Идалай вилик Украинадин президент В.Зеленскийди америкави сенаторрихъ галаз кьиле фейи гуьруьшдал малумарайвал, США-дин патай гьакъикъи куьмек агакьзава.
Менфятлу няметар
Америкадин пегьризчийри дуьздал акъуднавайвал, кьурай чIулав хутари ширинлухар кIан хьунин гьевес агъузарзава. “Лента.ру” чешмеди хабар гузвайвал, алимрин ахтармишунрин нетижаяр илимдин журналда чапнава.
Пешекаррин гафаралди, ахтармишунрин вахтунда кьурай чIулав хутар тIуьр инсанри, муькуьбурув гекъигайла, гишинвал са акьван гьисснач. Пешекарри кьурай чIулав хутар са кIус каш кьин патал хъсан няметрикай яз гьисабзава. Алимди къейднавайвал, ширинлухрал рикI алайбурувай зарарлу десертар и няметдалди эвезиз жеда. Кьуранвай емиш халисан антиоксидантралди, витаминралди ва минералралди девлетлу я. Гьар са емишдик тахминан 3,5 грамм тIебии шекерар ква.
Идалай вилик Америкадин алимри гьафтедин къене кьве сеферда балугъ тIуьн еке менфят авай кар тирди лагьанай. Алимри тестикьарзавайвал, и няметар инсандин мефтI патал хийирлу я.
«Лезги газет»
