Чи уьлкведа арадал атанвай гьалар ахьтинбур хьанва хьи, эхиримжи йи­сара  диде-бубайрик иллаки къалабулух кутунвай, хцидаказ акъвазнавай месэлайрикай сад цIаяр кьунин рекьяй  хатасузвал я.

И жигьетдай виридалайни кIеви истемишунар школайривай ийиз башламишун тажуб жедай кар туш, гьикI ла­гьай­тIа, гьафтеда гьар юкъуз 7-10 сят вахт  жуьреба-жуьре  яшара авай аялар школайра  жезва.

ЦIаяр кьунин рекьяй хатасузвал таъ­минарунихъ элкъуьрнавай серенжемрик школадин винел патар ва ­къенепад лазим къайдада туькIуьрун,   мек­­­тебра кIелзавай аялриз ва къуллугъчийриз хатасузвилин асул бинеяр чирун ква (и чирвилери цIаяр кьунин вилик пад кьаз ва цIай кьур дуьшуьшра уьмуьр, сагъламвал патал чIу­­ру нетижаяр тахьуниз куьмекда).

КIелунин гьар  йис алукьдалди  вилик  махсус комиссияди школадин администрацияди цIаяр кьунин рекьяй хатасузвал таъминарунин жигьетдай  вири  истемишунар кьилиз акъуднаватIа  ахтармишун лазим я.  Школадин дараматдиз, адан къенепатан ва патарив гвай чкайриз талукь яз ийизвай истемишунар тIимил авач. Ингье асулбур.

Патав гвай чкаяр михьи хьун лазим я, кьурай пешер датIана кIватIиз,  масаниз тухвана кIанда. Школадин мулкуна цIаяр хъувун ва пIапIрусар чIугун кIеви­даказ къадагъа я.

Эгер  цIаяр кьуртIа, къутармишдай къуллугъривай са манийвални авачиз  къвез жедайвал, школадин дараматдин патав физвай рекьер  гьамиша азаддиз хьана кIанда.

Гзаф мертебайрин дараматра гъве­чIи классра кIелзавай аялар авай кабинетар кьвед  лагьай мертебадилай вине хьана виже къведач.

Тади гьалда акъудун (эвакуация) патал туькIуьрнавай чкайрал хабар гузвай лишанар ва абурун патав фидай рекьер гьамиша ачухдиз хьун лазим я.  Мебель эцигнавай жуьреди ихьтин чкайрив ва я пожарный объектрив  агакьаруниз  манийвална кIандач.

Вири ракIаррал дуьздаказ кIвалах­за­вай доводчикар хьун герек я.

Школадин майдандиз килигна,  цIай хкадардай алатрин (огнетушитель) лазим кьадар тайинарнава. Абур дараматдин  вири мертебайра хьана кIанда.

Вири дарамат сигнализациядалди тадаракламишун лазим я.

Мисал яз, Россиядин адетдин мектебда  юкьван гьисабдалди 6-18 йисарин яшара авай  500-1500  аял са вахтунда жезва. Абурал школадин амай къуллугъчиярни алава хъия. Нетижада, гьикI хьайитIани,  инсанрин кьадар еке­ди жезва. ЦIаяр кьур дуьшуьшра залан нетижайрал татун патал школадин къуллугъчийриз чеб тухудай ва уьмуьр патал хаталу ихьтин шартIара аялриз куьмек гудай къайдаяр чирна кIанда.

Россиядин МЧС-дин делилралди, 2018-йисан вахтунда гегьеншдаказ чкIай цIаяра 300-далай тIимил тушиз аялар телеф хьана.

«Лезги газет»