Тарихдин делилрай малум тирвал, Дербент райондин Лукlарин хуьре 1925-йи­суз кьве классдикай ибарат школа ачухна. 1966-йисуз ина 120 аялдиз кlелдай чка­яр авай, щитрикай, ибарат конструкцийрин школа эцигна.

Цlийи виш йисан вилик Лукlарин школади 600 аялдиз умуми юкьван образование гана. Абурукай  гьар пуд лагьай­дан аттестатда анжах кьударни вадар авай.

Хуьр чIехи хьуникди, аяларни гзаф жез­вай. Школадин гъвечlи дараматда чир­вилер гуз лап четин хьанвай.

Дирекцияди гьукумдин идарайриз кхьей чарарин нетижада алатай асирдин 80-йисарин эхирдай эцигна вахкана кlан­завай цlийи школа анжах 2001-йисан 1-сентябрдиз ачухна.

Цlийи дараматдиз чирвилер къачуз 400 аял гьахьна.

И йикъара чун Лукlарин школадиз мугьман хьана. Ана ремонтрин кlвалахар тухвана саки куьтягьнавай. Техперсоналди  амай куьлуь-шуьлуь чкаяр къайдадиз хкизвай.

Чна школадин директор, РФ-дин уму­ми­ образованидин  гьуьрметлу работник,   РД-дин лайихлу муаллим  Османов  Ай­нудин  Хидирнебиевичавай  аялриз чирвилер ва тербия гунин рекье идарада тухузвай кlвалахдикай ва цlийи кlелунин йисаз гьазурвилер акунин кардикай куьрелди суьгьбет авун тlалабна.

— Алатай кlелунин йисуз школада чирвилерни тербия гунин кlвалах пландин бинедаллаз кьиле тухвана. Алай вахтунда  школада 50 муаллимди тарсар гузва. Абу­рукай 6 касдиз лайихлу тlварар ава, 8 кас сад лагьай ва 10 кас кьилин категория авай муаллимар я.

Планда къалурнавай кlвалахар уьмуьр­диз кечирмишунин нетижада аялрин чирвилер хкажунин ва низам мягькемарунин рекье педколлективди аквадай хьтин агалкьунар къазанмишнава.

Образованидин ери хкажунин кlвалах “Рекьин картадин” бинедаллаз тухвана.

Алатай кlелунин йисуз 9 ва 11-класс­ра кlелзавай вири аялри ОГЭ- ва ЕГЭ-дай экзаменар вахкана. Абур вири чпин зегьметдиз килигай аттестатриз лайихлу хьана­.

Школадин кlвалахда гьам муаллимри ва гьамни аялри конкурсра, выставкайра, акцийра, семинарра ва конференцийра иштиракуниз кьетlен фикир гузва. Инал са шумуд мисални гъин.

Муниципальный 10 конкурсда иштиракай чи аялри кlвенкlве ва приздин чкаяр­ кьуна. Абурун арада Шихалиева Мине­ха­нум (4-кл.), Агъабалаева Камила (9-кл.), Абдулаева Динара (11-кл.), Османов Осман (8-кл.), Османова Умида (3-кл.), Назиров Мурад (3-кл.), Гьасанбегова Семран (9-кл.) ва масабур ава.

Предметрин олимпиадайра урус чlа­лай Велиева Наиля (8-кл.), муаллим Та­ми­ла Жафарова, музыкадай Шаванова Заира (8-кл.), муаллим Абудин Шарифов,  лезги чlалай ва литературадай Оружбегова Наргиз ва  Абдулаева Марина, муаллим Зарема Агьмедова, урус чlа­лай Шихалиева Минеханум, сифтегьан классрин муаллим Ирада Рамазанова, призрин чкайриз лайихлу хьана.

Чешнелудаказ кIвалахзавай муаллимрин жергеда гьакIни  биологиядинни ге­ографиядин тарсар гузвай Агьмедов Раи­дин, сифтегьан классрин муаллим  Нур­гатун Къазиева ва масабур ава.

“Йисан ученик — 2019” муниципальный конкурсда Велиева Наиляди кьвед ла­гьай­,  “Хъсан педагог-психолог — 2018”  му­ниципальный конкурсда Шамсият Керимовади сад лагьай чкаяр кьуна.

Тербиядин таъсир ийидайвал, школада адетдин суварар: “Чирвилерин югъ”, “Дагъустандин халкьарин садвилин югъ”, “Муаллимдин югъ”,  “Ватан хуьзвайбурун югъ”, “Яран сувар”, “Гъалибвилин югъ” ва масабур тухвана ва гележегдани тухуда.

Чи школада икьван гагьда тарсар кьве сменада кьиле физвай. Тарсар са сменада тухун патал чна коллективдихъ галаз чlе­хи зегьмет чlугуна. Икl, школада авай чlе­хи классрин арада цлар храна, чна клас­сар пудан артухарна. Гила аялризни регьят хьана, гьакl муаллимризни.

Тарсар кьиле физвай гьалдикай ра­хай­т­lа, кlелзавайбур тарсарай  агакьунин дережа 100 процентдиз барабар я. Вири классра терроризмдин идеологиядиз акси мярекатар кьиле тухвана. Ватанпересвилин тербиядиз чна кьетlен фикир гузва.

ГТО-дин комплексдай школадин этап тухвана. 16-17 йис тамам хьанвай жаванрин арада кьиле фейи ГТО-дин муниципальный этапдин акъажунра чи аялри хъсан нетижаяр къалурна. Райондин кьилин призар патал мини-футболдай кьиле фейи акъажунра чи футболистри 2-чка кьуна. Волейболдай республикадин педработникрин  8-спартакиадада  чи  итимрин команда 3-чкадиз лайихлу хьана.

Малум тирвал, школайра аялриз рабочий пешеяр чирдай мумкинвал ганва. Икl, чи школада 11-классра кlелзавай аялриз муаллим Замира Керимовади “Делопроизводстводин” пешедай чирвилер гузва. Вири аялриз хкянавай пешедай талукь тир удостоверенияр гана.

Ктабрикай рахайтlа, вири классар патал абур бес кьадарда ава.

Школада аялриз тlуьн гудай хъсан шартlарни ава. Ина вири лазим тир шейэралди таъмин тир пищеблокдилай гъейри, 45 аялдиз санал ацукьна тlуьн гудай столовойни ава, чими ва къайи ядни гъанва. Медкабинет кардик ква.

Ина чун хуьруьн ва Кьиблепатан Да­гъустандин халкьарин тарихдиз, культурадиз, искусстводиз талукь яз ачухнавай музейдиз килигна. Экуь ва чlехи залда экс­понатар, стендар ава. Аялриз пара итижлу жеда.

Чун музейдиз килигдайла, иниз машгьур манидар, РД-дин лайихлу артист  Да­ниял Къазиевни атана акъатна.

Хуьруьн культурадин кlвалин директор яз кlвалахзавай Д. Къазиева чаз клуб хъсан гьалда тахьуниз килигна (анаг капремонт авуна кlанзава), вичи, маса артистарни желбна, тухузвай вири мярекатар, дирекциядихъ галаз меслятна, школада тухузвайдакай суьгьбетна ва гьамиша ви­чиз “эхь” лугьузвай Айнудин Хидирнебиевичаз сагърай лугьузвай.

Школадин майдан 2192 квадратдин метр ятlани, ремонт чна коллективдин куь­­­мекдалди хъсандиз кьиле тухвана. Школа­дин саки вири ракlарриз, дакlарриз, панелриз, полдиз шир янава. Классрин ва дегьлизрин цлар асунна. Школадихъ галай чка­яр, михьивилер авуна къайдадиз гъанва­.

Гьа и кlвалахрихъ галаз чна алава крар­ни авуна. “Чими туалетар”,  зирзибил кlватl­­дай контейнеррин майдан туькIуь­рун патал чаз финансар ахъайнавай. И кlвала­хар чна, санитариядин нормайрихъ галаз кьадайвал, вини дережада аваз кьиле тух­ванва­.

Санлай къачурла, районда школаяр  кIелунин йисаз гьазур хьунин гьалар ахтармишзавай комиссияди чи коллективдин кlва­лахдиз хъсан къимет гана. Жуван патай за зегьмет чIугур виридаз сагърай лу­гьузва.

Цlийи кlелунин йис патал аялрин  ва муаллимрин вилик  вири къулай шартlар авай школади вичин ракlарар ачухда.

Чирвилерин алемда квехъ генани хъсан агалкьунар хьун чи мурад я.

Къагьриман Ибрагьимов