Майсудинни Майсумкъуьли агъсакъалар, виликрай Майдин суварин шадвилерик гзаф сеферра санал хьайибур я. А чIаварин суварриз акур кьван гьазурвилер, кхьей кьван эвер гунар, клубра къалурай кьван сегьнеяр, гайи кьван концертар яшлу ксарин рикIелай алатнавачир.
Гилани, са вуч ятIа рикIик квайди хьиз, Майсудин Майсумкъуьлидин патав атана.
— Майсум стха, — лугьузва Майсудина, — ша чна Майдин суварин чи куьгьне адетар рикIел хкин, са тегьердин сиягь туькIуьрин. Белки, чна гилан цIийи девирдихъ галаз кьадай эвер гунар хьайитIани кхьин.
— Вунани лагьана. ЦIийи девир-цIийи эвер гунар… Гьихьтин эвер гунар авайди я гилан суварриз? Виликрай абур газетрани чапдай, цларал-аквадай чкайрал яру рангуналди кхьидай… Гила а адетар?..
— Адетар кухтурла жедайди я ман, — кIевивалзава Майсудина.
— Де хьана. Лагь кван, вучтин эвер гунар, ви гьисабрай, чна раиждатIа?
— Виликдай “Вири уьлквейрин пролетарар, сад хьухь!” лугьудайни? Лугьудай. Гила чна “Дуьньядин капиталистар, сад хьухь!” — эвер гун.
— Капиталистар гьакIани сад хьанва. Дуьньяда “глобализация” лугьудай тIегъуьн гьатнава. Пул квайбуру фадлай чпин дестеяр мягькемарнава.
— Вири къулайвилер — чиновникриз, олигархриз! Приватизациядин сенгерар мадни мягькемара! — алава ийизва Майсудина.
— Вун гила терхеба рахана, — наразивал къалурна Майсума. — Олигархри, чиновникри чпин къайгъу авунвайди я. Вун, жедатIа, масабурукай рахух.
— КIвалахдик квачир къекъверагар! Куь умудар атIумир! КIвалахдай чкаяр гзаф жезва! — гьарайна лагьана Майсудина.
— И гафар са бубатбур я. Амма кIвалахдай чкаяр артух жезвайди ваз гьина акуна?
— ЦIийи эвер гун ава: “Хуьрер туна, катнавайбур! Куьн багъри мулкарал ахлад! Женнетдихъ масанра къекъвемир!” Ингье ваз кIвалахдай чкаярни, — вич гьахъарзава Майсудина.
— Имни пис эвер гун туш. Маса вуч?
— Базарганар! Базаррин къиметрал зарпанд эциг! Багьачивал квадара!
— Пис туш. Мад вуч?
— Саларбанарни багъманчияр! Малдарарни хипехъанар! Куьне куь берекатар тIимилармир! Базарра чкаяр кьаз алахъа!
— Мадни хъсан эвер гун я. Амма чидач ман, и чи базарганри абуруз чка гудатIа…
— Са алава кухтада ман чи эвер гуник: “Базарганар, куь муьштерийрихъ чин элкъуьра! Абур къурхутармир!”
— Пул гвачиз хьайитIа, вучда? Исятда са къатда виринра кIвалахдин чкаяр артухарна кIанзавайла, абур тIимиларзава, мажибар атIузва. Бюджет кьенятIна кIанда лугьузва.
— Инал бюджет гвайбурузни эверда ман: “Гьукумдарар! Куьн куь райятриз къана килигмир! Бюджет халкь хуьзвайди ийиз алахъа!”
— Пис эвер гун туш. Ван къведатIа?
— Ван татун низ пис я? ЯтIа са алава кухтан чи эвер гунрик: “Гьукумди — халкьдиз, халкьди гьукумдиз ихтибарвал авун артухарин!..” — Я кас, вун социализмда амайди хьиз рахазва. Гила капитализм, пуллубурунни варлубурун вахт тирди вуна къейднай.
Ваз капитализм чукIура лугьуз кIанзавани?
— Бес гьикI лугьуда? “Яшамишрай дуьньядин рагъ — чирагъ тир капитализм! Капиталдин агалкьунрихъ — виликди!” лугьудани?
— Вал хъуьреда, дуст, ван хьайибур. Капитализм кьулухъ галамай чка авач. Авачирди гьахълувал я. Яшайишдин туькIвейвал…
— Бес вучда? Мад са эвер гун кхьидани? “Гьахълувилихъ, яшайишдин туькIвейвилихъ — виликди!”
— Баркалла ви чирвилиз. Амма ваз чир хьухь: гьахълувиликайни туькIвейвиликай рахайбур виле акурди туш. Гилани дегиш хьанвай кар авач.
АлакьдатIа, жуван мез хуьх, кIуф саламатдиз яхъ, куьгьне маевкаяр къе арадал хкиз кIанзавай бейниван…
Мердали Жалилов
