Ажайиб, къариб, тажубардай кар я: фикир гайила, дуьньяда гьар асирда тIегъуьнрин, тIугъвалрин кьадар къвердавай гзаф жезва. ИкI, къейдзавайвал, XV лагьай асирда гриппдин кьуд, XVII асирда — 7, XIX асирда — 45 тIугъвал хьаналда. ХХ лагьай асирда лагьайтIа, ам чукIунин гьерекат лап зарбдиз фидай самолетрин йигинвилелайни гзаф хьанваз аквада. ИкI, “испанка” дуьньядин са кьиляй муькуь кьилиз йисни зура, “азиатский грипп” ирид вацра агакьна. Чаз малум тир “птичий” гриппдикай, “эболадикай” ва масабурукай раханни тийин. Гила лагьайтIа, мадни пис, гзаф хаталу тIугъвал — коронавирус гьатнава.
Гьелбетда, вучиз икI жезватIа яраб лугьудай суал арадал къвезва. Зи фикирдалди, инсанди тIебиатдик асирдилай асирдалди къвердавай инсафсуздаказ, векъидаказ, лап ягьсуздаказ хкуькьзава, яни адаз хасаратвал авунин тум-кьил авач. Чиликай хкудиз, кузвай кьван къванцин цIивин, нафт, газ, хьанвай кьван машинар, самолетар, фабрика-завод ва икI мад. Атомдин, химиядин, биоахтармишунрикай гьич раханни тийин. Гьавада углекислый газ къвердавай гзаф жезва, тамар атIузва, кузва, вацIар, вирер гьуьлер, мугьитIар (океанар) чиркинарзава.
ТIебиатдини гьикьван эхрай! Гьавиляй ингье вижевайдиз кIас хъийизва, кьисас вахчузва. Амма кьве кIвач квай ягьсузриз эсер жезвач хьи, жезвач.
Инжилда (Библия) кхьенвайвал, дуьньядал яд акьалтайла (всемирный потоп), луьткведа аваз сагъдиз амукьай Нуьгьа (Ноев Ковчег), кьурамат, чил жагъуриз, лиф рекье туналдай. Лув гана, лув гана, гзаф къекъвена хтай къушран кIуфа зейтундин (оливкадин) хел авалдай. Ам бедбахтвал акьалтIнавайвилин, къутармиш хьунин ишара тир кьван. Зейтундин хел бедбахтвилел гъалиб хьунин лишан я.
Къуй чи виридан умуми кIвал тир Чилин шардал и сефердани, шад хабар гвай чархачи хьиз, кIуфа зейтундин хел авай лацу лифре лув гурай, тIегъуьн алатрай, инсаният къутармиш хьурай, виликди фирай, несилриз зидвилер авачир, гьахълу, ислягь дуьнья, экуь, саламат гележег хьурай!
Ш.Шихмурадов
