25-октябрь Россиядин таможенникдин югъ я
Россиядин Таможнядин Федеральный къуллугъдин къурулушда авай, гьар йисуз гьукуматдин бюджетдиз миллиардралди къазанжи гъизвай Дагъустандин таможняди уьлкведин экономикадин итижар хуьник, жемиятдин милли ва экономикадин хатасузвал таъминаруник вичин лайихлу пай кутазва.
Государстводин экономикадин итижар кьиблепатан сергьятрал хуьзвай чи республикадин таможня кIвалахдин гьахъ-гьисабрай уьлкведа лап хъсанбурун жергеда ава. Алатай йисан нетижайрай (гьакъикъи гуьзчивал тухунин карда конкурсда) адан коллективди Кеферпатан Кавказда сад лагьай чка кьуна ва Кеферпатан Кавказдин Таможнядин Управленидин гъиляй-гъилиз къведай вымпел къазанмишна. Алай йисузни ам кIвенкIвечийрин жергеда ава.
Государстводин сергьятдилай элячIдай республикада авай 7 погранпостунал Дагъустандин таможнядин 7 пост кардик ква. Абурун са пай Мегьарамдхуьруьн райондин мулкунал, Азербайжандихъ галаз авай сергьятдал ала: “Яраг-Казмаляр”, “Ново-Филя” ва “Тагиркент-Казмаляр”. Абуру югъ-йифди кIвалахзава. Гьар суткада 700-дав агакьна машинар ахъайзава ва гьар юкъуз Россиядин къанунар чIурзавай дуьшуьшар дуьздал акъудзава. Тахсиркаррилай административный ва уголовный делояр къарагъарзава.
Са кьве мисал гъин. Месела, алатай йисуз таможенникри санлай къачурла 30 килограммдилай гзаф тиряк квай шейэр кьуна. Наркотикрихъ галаз абуру кьетIендаказ женг чIугвазва. ЦIи къецепатан уьлквейрай почтадай Россиядиз рекье тунвай посылкайрай 52 кг наркотикар ва лап кIеви психотропный шейэр дуьздал акъудна. Пар чIугвадай чIехи автомобиль ахтармишдайла, таможенникриз контрафактный 128 агъзур пачка пIапIрусар жагъана, талукь тир дело къарагъарна. Маса мисалар: “фурада” гьажибугъда тваррин кIаник кIевирнавай акциздин маркаяр алачир ички авай 19 000 путулка ва вад литрдин 4 000 путулкада авай михьи спирт дуьздал акъудна.
Тек-туьк дуьздал акъатзавай дуьшуьшрикай сад. ЦIинин гатуз “Яраг-Казмаляр” постунал таможнядин къуллугъчидив ада талукь тир протокол кхьин тавун патал, къанун чIурнавай касди ришвет яз 15 000 манатни 200 доллар вугана. Таможенникди ришвет кьабулнач ва къанун чIурна-вайдаз тагькимарна хьи, къуллугъдал алай касдиз ришвет гунай уголовный жавабдарвал алукьнава. Силисдин органри уголовный дело къарагъарна. Гьакъикъатдани, “Таможенник уьлкведин “куьлег” я” гьавая лугьузвайди туш.
Къейд авун герек я, МАПП (международный автомобильный пункт пропуска) “Яраг-Казмаляр” Россиядин кьиблепатан вири регионда стратегиядин чIехи метлеб авай пункт яз гьисабзава. Алай вахтунда дуьньядин гьалар дегиш хьуникди, адан метлеблувал мадни артух хьанва. Россиядай Азербайжандиз, Ирандиз, Туьркиядиз, бязи маса уьлквейриз ва анрай Россиядиз гъизвай метягьрин кьадар къвердавай гзаф жезва эхир. “Sputnik Азербайджан” интернет-изданиди хабар гузвайвал, Россия-Иран маршрутда “Arkivan-Transport LLC” компаниядин пар чIугвадай 11 агъзур автомашинди кIвалахзава. Компаниядин регьбер Абдулла Абдуллаеван гафарай, Европадиз пар чIугуникай чпиз хийир амач.
Пункт мукьвара тамамвилелди цIийикIа туькIуьр хъувуна (реконструкция) акьалтIарайла, адан къуватлувал саки пуд сеферда артух жеда. Хабар гузвайвал, Ярагъ-Къазмайрал алай МАПП-дихъ гьар юкъуз 1400 автомобиль, 5000 пассажир ахъайдай мумкинвал жеда. Йисан грузооборот — 2,3-2,9 миллион тонндив, гележегда 3,5-4 миллион тонндив агакьда.
* * *
25-октябрь Россиядин таможенникдин югъ я. Алай йис Дагъустандин таможнядин 30 йисан юбилейдиндини я.
“Лезги газетдин” редакцияди чпин ватанпересвал краралди къалурзавай Дагъустандин таможнядин начальник, генерал-майор Сергей Вячеславович Троцкодиз, адан сад лагьай заместитель, “Лезги газетдин” дуст, полковник Гьажирамазан Жабраилович Исламоваз ва Дагъустандин вири таможенникриз и кьве суварни рикIин сидкьидай мубаракзава. Чаз абурухъ къуллугъда, уьмуьрда цIийи, мадни чIехи агалкьунар хьана кIанзава.
Абдулафис Исмаилов
