Куьруь къейд.

Шекерханум Тагьирова Ха­савюрт райондин ЦIийи Къурушдал ди­дедиз хьана. Армавирда юриствилин техникум агал­кьун­ралди куь­тягьай жегьил Дагъустандин яшайишдин рекьяй таъминардай  министерстводиз кIва­лахал рекье туна. Гуьгъуьнай ада, Махачкъаладин ЖКХ-дин къурулушда юриствиле, шегьердин администрацияда кьилин пешекарвиле кIвалахиз, ДГУ-дин юридический факультет акьалтIарна.

Шекерханум Ханагьмедовнади 1998-йисалай республикадин прокуратурадин органра кIва­лах­за­ва, (15 йисуз Дербент шегьердин прокурордин заместитель хьана).  2017-йисан 27-июлдилай Ахцегь райондин прокурорвилин везифаяр тамамарзава. Мегь­рибан диде яз, хизанда кьве велед тербияламишзава.

И мукьвара чун Ахцегь райондин цIийи ­прокурор, юстициядин старший советник  Тагьирова  Шекерханум  Ханагьмедовнадихъ галаз гуьруьшмиш хьана ва адан вилик са шумуд суал эцигна.

— Шекерханум Ханагьмедовна, Ахцегь райондин прокурорвилин къуллугъ ва яргъал йисарин гьакъисагъ зегьметдин агалкьунрай ганвай юстициядин старший советниквилин (полковник) чин мубаракрай. Суьгьбетдив куь къуллугъдин везифайрилай эгечIиз кIанзавай…

— Сагърай! Прокуратурадин къуллугъдин асул везифа гражданриз Конституцияди гузвай ихтиярарни азадвилер таъминарун я. КьетIен дикъетдик гьакI гуьзчивал авунин, терроризмдинни экстремизмдин, коррупциядин вилик пад кьунин, тахсиркарвилерихъ галаз женг чIугунин ва  жавабдар маса месэлаярни акатзава.

— Райондин гьаларикай куьрелди вуч лугьуз жеда?

— Шегьеррив ва бязи маса районрив ге­къигайла, ина гьалар пис туш. Гьа са вахтун­да секиндиз ацукьнани виже къвезвач. 2017-йисан 10 вацра, 2016-йисав гекъигайла, районда гьар жуьре тахсиркарвилер 13,6 процентдин гзаф хьанва. Тахсиркарвилерин пара дуьшуьшар куьлуь угъривилинни хулиганвилин жуьрединбур, наркотикрихъ галаз ала­къалубур я. Тахсиркарвилер артух хьунин себебар гьар жуьре я: жемятдин гьал-агьвал зайиф ва игьтияжар артух хьун, тахсиркарвилерин вилик пад кьунин кIвалах лазим дережада эцигиз тахьун ва масабур. КIва­лахдик квачир пара жегьилар къазанмишун патал патарихъ алатзаватIа, чIура са нин ятIани мал кьуна незвай угъриярни кими туш.

— Чкадин администрацийра закон-къанундал амал тийизвай дуьшуьшар пара яни?

— Чна кьиле тухвай ахтармишунри тайинарна хьи, са жерге хуьрера майишат кьиле тухунин ва  чилер дуьз ишлемишунин карда къайда авач. Гзаф хуьрерин администрацийра законрал амал авунин карда гъалатIриз рехъ гузва. СП-рин кьилерилай талукь тир чарар кхьена, административный 8 дело суддиз рекье туна, нукьсанар арадай акъудун  истемишна. Чкайрал бязи къуллугъчияр дисциплинарный жавабдарвилиз чIугуна. Исятда векъи гъалатIар саки амач.

— Терроризм, экстремизм лугьудай хаталу “азаррин” жигьетдай Ахцегь район саламат яни?

— Тамамвилелди ваъ. Винелай аквазвай хьтин тахсиркарвилер авачтIани, чаз чида хьи, гьатта паб, аяларни галаз Сириядиз фейи­бур, терроризмдиз, экстремизмдиз майилвалзавайбур якъин ава. Абур къайдаяр хуьдай органрин гуьзчивилик ква. Сириядай элкъвена хтун мумкин тирбуру инрани чпин вагьшивилер давамарун, гъавурдик квачир жегьилар рекьяй акъудун мумкин я. Гьавиляй чун гьамиша мукъаят хьун, гьахьтин ксарикай къайдаяр хуьдай органар вахтунда хабардар авун ва мумкин тир тахсиркарвилерин вилик пад кьадай серенжемар кьабулун чарасуз я.

— Куь кьилив инсанар гзафни-гзаф гьихьтин жуьредин арзаяр гваз къвезва?

— Чилин, ЖКХ-дин законодательство чIу­рунихъ галаз алакъалу, алиментар тагунин, куьрелди, яшайишдин гьар жуьре куьлуь-шуьлуь месэлайриз талукь арзаяр гваз. Бязибуру анонимкаяр кхьизва, чун ахьтинбуруз килигзавач.  Районэгьлийрихъ элкъвена лугьуз кIанзава: гьуьрметлубур, жуван законлу ихтиярар хуьдайла, законсуз крарихъ галаз женг чIугвадайла, куьн активный, къанажагълу, тахсиркарвилерихъ галаз баришугъ тежер гьалара хьана кIанда. Аллагьдиз шукур, алаш-булашдин вахтар алатна. Гила ма­са девир я. Са куьнихъайни кичIе тахьана, прокуратурадиз арза ая. Зун михьидаказ кIва­лахиз, квез куьмекиз гьазур я.

— Наркоманиядихъ, чиновникрин коррупциядихъ галаз женг чIугуникай вуч лу­гьуз жеда?

— Обществодиз лап хаталу азар тир наркоманиядихъ галаз алакъалу тахсиркарвилер тIимил туш. Месела, 2017-йисан 10 вацра наркоманиядин рекьяй регистрация авунвай 14 тахсиркарвиликай анжах сад наркотик маса гунихъ галаз алакъалуди я. И жи­гьет­дай за полициядин райотделдин кIвалах­дилай наразивалзава. Коррупциядикай рахайтIа, муниципальный чиновникри чпин къазанжияр ачухар тийизвай, эменни-малдин гьакъиндай дуьз малуматар тагузвай (декларацияда уьмуьрдин юлдашдин кIвачихъ галай кIвалер, машинар къалурзавач…), къачузвай багьа машинрин ва маса шейэрин такьатар гьинай ятIа къалуриз тежезвай (ахьтин шейэр гила гьукуматдин хийирдиз вахчудай ихтияр ава), идарайрин руководителри жавабдар къуллугърал, талукь тир образование, тежриба гьисаба такьуна, инсанар кьабулзавай дуьшуьшар ава. Ибур вири коррупциядин тахсиркарвилер я ва абуруз чна кьетIи женг малумарда.

— Куьн районда полициядин участковый инспекторрин, ГИБДД-дин кIвалахдилай рази яни?

— Ваъ. Гьакъикъатда участковый инспекторриз, халкьдихъ галаз сих алакъада аваз, чпин участокра вуж-вуж ятIа, абур квел машгъул ятIа, вири чир хьун лазим я. Амма чизвач. ГИБДД-дин кIвалах мадни зайиф я: ички хъвана, рулдихъ галайбурун, рекьера гьерекатдин къайдаяр чIурзавайбурун рабатвал абурувай жезвач. Нетижада мукьвал-мукьвал авариярни жезва. Чна и къуллугърин кIва­лахарни ахтармишдайвал я.

Дашдемир Шерифалиев