Мугьаммад пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) гьадисра лагьанвайвал, берекатрив ацIанвай рамазандин варз акваз-такваз акъатна. И вацра дуьньядин жуьреба-жуьре уьлквейра яшамиш жезвай миллионралди мусурманри Аллагь паталди сивер хвена.
Рамазандин вацра сивер хуьнихъ еке метлеб ава. И кар гьадисрини тестикьарзава. Мисал яз, са гьадисда къейднава (мана): «Женнетдихъ муьжуьд варар ава. Абурукай сад «Раййан» тIвар алай варар я. Анай анжах сив хвейибур гьахьда» (Бухарий, Муслим). Рамазандин вацран кьетIенвал мад са гьадисди субутзава. Абу Гьурайради агакьарнавайвал, Мугьаммад пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьана (мана): «Ни рамазандин вацра рикIин сидкьидай иман гваз ва Аллагьдин патай сувабар агакьуник умуд кваз сивер хвенатIа, адан виликан гунагьрилай гъил къачуда».
Рамазандин варз чи республикадин агьалийри шадвилелди кьабулна, лайихлудаказ кьиле тухвана, адан сергьятра аваз мергьяматлувилин гзаф кьадар мярекатар, ифтарар тешкилна. Мисал яз, 6-апрелдиз Махачкъалада, «Валима» тIвар алай шад мярекатрин залда, Алкьвадар Гьасанан тIварцIихъ галай медениятдинни марифатдин центради, «ЛЕКИ» фондуни ва ФЛНКА-ди лезги халкьдин интеллигенциядин векилар патал ифтар кьиле тухвана. Ана алимри, жемиятдинни сиясатдин, къанун-къайда хуьдай органрин векилри, журналистри, спортсменри ва масабуру иштиракна.
Гьакъикъатдани, рамазандин вацра гзаф кьадар инсанри, санал кIватI хьана, са суфрадихъ ацукьна сив хкудунихъ жуьреба-жуьре миллетрин арада авай стхавал, дуствал мягькем хьунин, халкь сад авунин жигьетдай еке метлеб ава. Ихьтин мярекатрал диндин алимри ийизвай ихтилатри агъзурралди инсанрин рикIера мергьяматлувилин, хъсанвилин, масадаз куьмек гунин гьиссерив цIир ийиз тазва, абур къени крар авунал желбзава. ИкI тирди 6-апрелдиз къадим Дербент шегьерда Дагъустандин Кьил Сергей Меликован тIварцIихъай республикадин дережада аваз тешкилай чIехи ифтардини къалурна.
Мярекатда республикадиз мугьман хьанвай 9 мусурман уьлкведин векилри, РД-дин Кьил Сергей Меликова, муфтий Агьмад Афандиди, сенатор Ильяс Умаханова, жуьреба-жуьре шегьеррайни районрай атанвай 10 агъзурдалай виниз дагъустанвийри иштиракна. Ифтардиз талукьарнавай межлис Сергей Меликова Къуръандин аятдай къачунвай (мана) «Тади ая куьне хийирлу крар авунин карда — сада-садалай элягъиз» келимаяр лугьуналди ачухна ва виридаз Сив хуьнин сувар мубаракна.
«Чи рикIера хъсанвилихъ, гьахълувилихъ, садвилихъ авай умуми иман чи жемият мягькемарунин карда виридалайни менфятлу алат тирдахъ зун инанмиш я. Ислам дуьньядин дин я. Адан кар алай асулрик мукьвабурун гьакъиндай къайгъударвал авун, регьимлувал, гьакъикъатдин рекьиз эвер гун, дуьз рекьелай алатнавайбур элкъвена дуьз рекьел желб хъувун акатзава. И карда виридалайни кьилин яракь чи чIехи бубайри чал аманат яз агакьарнавай къайдаяр, адетар, меденият я», — лагьана республикадин Кьили.
Сергей Меликова къейд авурвал, ифтар Дербент шегьерда тешкилун дуьшуьшдин кар тушир. Тарихдай малум тирвал, и къадим шегьер са девирда пуд диндин зурба центрадиз элкъвенай ва къенин юкъузни ина жуьреба-жуьре динрин, миллетрин векилар арада гьуьрмет-хатур аваз яшамиш жезва. Ада гьакIни алатай йисан гатуз РФ-дин Президент Владимир Путина, Дербентдиз мугьман хьайила, лагьай гафарни рикIел хкана: «Урусатда диндин гьиссерик хкIадай гафар лугьун гьамиша къайда-къанун чIурун яз гьисабда».
Ифтардин сергьятра аваз вижевай программа гьазурнавай. Кьилди къачуртIа, къецепатан уьлквейра нашидар кIелунай машгьур хьанвай мугьманри нашидар кIелна, Меккадиз умрадиз фидай путевкаяр къугъвана, конкурсар кьиле тухвана, гъалибчийриз, аялриз савкьатар гана. Къейд ийин хьи, Сергей Меликова Къуръан кIелунай вири уьлкведин дережада аваз кьиле фейи гьафизрин конкурсдин гъалибчидив — Адам Чергизовав — цIийи машиндин куьлегар вахкана.
Играми газет кIелзавайбур! «Лезги газетдин» редакциядин коллективди квез виридаз мусурманрин кьилин суваррикай сад тир Сив хуьнин сувар рикIин сидкьидай мубаракзава. Гьадисрай якъин жезвайвал, рамазандин вацра сивер хвейи инсанар руьгьдин жигьетдай михьи жезва, абуру рикIин сидкьидай авур дуьаяр Аллагьди кьабулзава. И пак вацра куьне хвейи сивер, авур къени крар, гайи садакьаяр Сад Аллагьди кьабулрай! Куь кIвалера — берекат, рикIера — иман, мецерал Аллагьдин тIвар хьурай. Чаз квехъ чандин сагъвал, бахтлувал, агалкьунар хьана кIанзава.
Агьмед Магьмудов