Лугьуда хьи, студентвилин йисар хьтин вахт мад авайди туш. Мектебар акьалтIарна, вузра кIел­у­нар давамарзавай бере виридалайни хъсанди яз гьисабзава гзафбуру. Вучиз? Сад лагьайди, мектеб­да­ къачур чирвилерилай алава яз, шегьерриз фена, колледжра, учлищейра, университетра кIелдай мум­кинвал жезва. Кьвед лагьайди, диде-бубадивай­ къакъатна, садалайни аслу тушиз, шегьердин шар­тIара кьилди яшамиш жезва чIехи пай студентар. И карди абуруз уьмуьрдин уькIуь-цуру, пис-хъсан, четинвални регьятвал вуч ятIа чирзава, абуруз цIийи танишар, чирхчирар пайда жезва…

Студентрин уьмуьрда практикади кьетIен чка кьазва. И вахтунда абуру чпин чирвилер краралди ахтармишзава. Мисал яз, медуниверситетда кIелза­вай студентриз начагъдаз раб ягъиз чирзава, са гьихь­тин ятIани тежрибаяр тухуз тазва. Муаллимвилин рехъ хкянавайбуру, чпин хивез дигмиш хьанвай пешекардин везифаяр къачуна, лицейрани гимназийра кIелзавай аялриз чирвилер гузва…

Тарсарилай гъейри, студентриз уьлкведин, республикадин дережада аваз кьиле физвай жуьреба-жуьре мярекатра — фестивалра, олимпиадайра, конкурса — иштиракдай мумкинвал жезва. Саявилелди иштиракзавай студентар фикир тагана тазвач, абурун алакьунар пишкешар гуналди къейдзава.

Гьайиф хьи, эхиримжи пуд вацра дуьньядиз чкIан­вай коронавирус лугьудай завал себеб яз, образованидин вири идарайра кIелунин жигьетдай гзаф дегишвилер кьиле фенва. Студентри чпин тарсар ва имтигьанар «дистанционно», яни кIвале ацукьна, Интер­нетдин куьмекдалди муаллимрихъ галаз алакъа хвена, вахкузва. Дистанционно кьиле физвай тарсар «Skype», «Zoom» программайрай экуьнин сятдин 9-даз гатIунзава, нисинихъ куьтягь жезва. Ихьтин шартIара кIелун чи уьмуьрда сад лагьай сеферда хьана. Зи фикирдалди, студентни муаллим гуьруьшмиш хьана, университетдин аудиторияда гузвай тарсар виридалайни метлеблу я. Дистанционно кIелунин хъсан тереф анжах ам я хьи, жегьилрихъ галаз яшлубурни интернетдин гъавурда гьатзава, компьютеррал кIва­лахиз чир жезва.

Дугъриданни, студентвилин уьмуьр рикIи чIуг­ва­дай бере я, ам  завай цуьк ахъайзай гатфарихъ га­лаз гекъигиз жеда…

Жемиля  Ризаева