СтIал Сулейманан районда “Восход” ООО хуьруьн майишатдин хиле инвестицийрин зурба проектар уьмуьрдиз кечирмишзавай агропромышленный карханайрикай сад я. Асул гьисабдай ам шуьмягърин суперинтенсивный багълар кутунал машгъул я. Алай вахтунда агрохолдинг Кьулан СтIалрин “Зардиян” лугьудай чкада 80 гектардин майдан кьадай багълар кутунал машгъул я.

И йикъара муниципалитетдин кьил Нариман Абдулмуталибов проект уьмуьрдиз кечирмишзавай гьалдихъ галаз чкадал таниш хьана.

“Зардиянда” цIийи багъ кутунив алатай йисан зулухъай эгечIна. Сифтедай гьазурлухвилин серенжемар кьиле тухвана: чил дериндай къарагъарна, накьв пурпу авуна, стIал-стIал яд гудай къурулуш туь­кIуь­ру­нин мураддалди турбаяр хкана, электричестводин эквер гъана. Шуьмягъдин къелемар Италиядай хкана. Алатай йисан декабрдин вацра къелемар цунив эгечIна.

Карханада алай вахтунда къелемар цунин ва яд гудай къурулуш туькIуьрунин, насосрин станция ва 14 агъзур тонн яд гьакьдай чка эцигунин кIвалахар акьалтI жезва. Къелемрин пунариз миянардай шейэр вегьиниз ва яд гунизни гьазурвилер аквазва.

Карханадин руководитель Мурад Муртузалиева Нариман Абдулмуталибоваз ­ихтилат авурвал, проектдин учредителдихъ шуьмягърин суперинтенсивный багъларин майданар мадни артухардай ва шуьмягъар гьялдай завод эцигдай фикир ава. Завод эцигун патал инвестордиз талукь тир чилин участок герек жезва. И мес­эла гьялдай рехъ авазва: карханадин мулкуниз мукьва республикадин метлеб авай, Дербент райондин мулкунал алай, СтIал Сулейманан ва Мегьарамдхуьруьн районрихъ галаз сергьятламиш жезвай 7 гектардин майдан кьунвай чилин участок ава. И участокдикай менфят къачузвач ва ам “Восход” агрохолдингдин шуьмягърин багъдин патав гва.

— И участок чара авун хьайитIа, инвесторди 2,5 га чилел паркунин зул арадал гъун, мегъуьн там кутун ва дуьзмишун, алай вахтунда зирзибилди кьунвай 4,5 га чилин майдан, михьи авуна, къайдадиз гъун пландик кутунва, — лугьузва М.Мурту­залиева. — Шуьмягъар гьялдай завод ла­гьайтIа, анжах 2 гектарда эцигда.

Къейд авун лазим я хьи, “Восход” ООО-дин учредитель карчи Марат Шайдаев я. Дамахдай хьтин и проект ада са шумуд йисан вилик Цмуррин хуьруьн мулкунал уьмуьрдиз кечирмишиз эгечIна: 50 гадилай виниз майданра шуьмягърин суперинтенсивный багълар кутуна, насосрин станция ва 5000 кубометрдин цин гьамбархана, Израилдин технология­далди стIал-стIал яд гудай система туь­кIуьрна.

Нариман Абдулмуталибов цIийи багълар кутазвай участокда къекъвена, ада рабо­чийрихъ ва пешекаррихъ галаз ихтилатар авуна, къелемар цунин карда иштиракна.

Журналистрихъ галаз хьайи суьгьбетда Нариман Абдулмуталибова район яша­йишдинни экономикадин  рекьерай вилик финин кардик инвестор ва меценат Марат Шайдаева кутазвай еке пай, гъиле кьунвай кIвалахрин кьадар къейдна.

— Чпихъ гележег авай проектар уьмуьр­диз кечирмишунин карда чи гьуьрметлу инвесторри тухванвай кIвалахрал, абурун агалкьунрал чна гьахълудаказ дамахзава, — лагьана райондин кьили. — Абур мадни вилик тухудай, агалкьунар артухардай нетижаяр, тежриба ва цIийи затI акъудунин карда эвелимживални чахъ авазва. Им гьакIни чи аграрный район социально-экономический рекьерай вилик финиз хъсан шартIар яратмишдай, кар авуниз гьевеслу ийидай себебни, чи агьалийрин сагъ-саламатвал, дуланажагъдин хъсанвални я. Инвестицийрин проектар уьмуьрдиз кечирмишуникди хуьруьн майишатдин метлеб авай чилер менфятлувилелди ишлемишдай, атIай мажиб къведай кIва­лахдин алава чкаяр арадал гъидай мумкинвал хьана. Идалайни гъейри, чкадин бюджетдиз алава къазанжияр атуни чаз райондин хуьруьн инфраструктура вилик тухудай, госпрограммайра ва социальный проектра иштиракдай мумкинвални гузва. За нубатдин сеферда Марат Шайдаеваз кьилиз акъудзавай проектдай ва ийизвай мергьяматлувилин кIвалахрай чухсагъул лугьузва. Са шумуд йис я ада вичин хайиди тир Цмуррин хуьруьз гьар са патахъай куьмек гуз. Адан куьмек вири хилера гьиссзава. Меценатди образованидин хилез гузвай  фикир, дикъет кьилди къейд ийиз кIанзава. Адан куьмек себеб яз Цмурдал алай аямдин истемишунриз жаваб гузвай цIийи школа арадал атана. Алай вахтунда Марат Мегьамедовича аялрин бахчани галай школа-интернат ва михьи ийидай тадаракарни галай хъвадай цин къурулуш эцигун патал проектар туькIуьр­зава. Адан теклифар ва проектар агалкьун­ралди кьилиз акъатдайдахъ инанмишвалзава. Чун Марат Шайдаеваз вири рекьерай куьмек гуз гьазур я.

Хазран Кьасумов