Дурсунан гьисабар.
Совет гьукуматдин вахт тир,
Са ихьтин кар хьанай заз чир:
Муаллим авай — тIварни Дурсун,
Чидач, гьикI ам хьанай усун.
Директордиз гана арза:
— Мад мектебда кIвалахдач за!
Гьа са гафар тикрардай кьван,
Заз и кIвалах хьанва такIан.
Мажибни зи язва тIимил,
ГьикI хуьда за адалди кьил?
Фида гила зун туьквендиз,
Бязибур хьиз, алвер ийиз.
Кьведра кьвед я мектебда кьуд,
Туьквенда ам жеда ругуд.
Мажибни зи жеда кьакьан,
Машин жеда захъ са хъсан.
КIани жуьре хуьда хизан!..
Са йис хьана кIвалах ийиз,
Муьштерияр алдатмишиз.
Вилик физвай адан кIвалах,
Вичивни лап хьана дамах.
Магнитофонар японрин,
А вахтара кьит тир, четин.
Чи Дурсунан туьквендай ваз
Пуд къимет це, къачу къугъваз.
Маса гана вири метягь,
Акъваз хьанач инал темягь,
ОБХСС-диз хьана хабар,
РакIариз яна фад дапIар.
Хьана гила Дурсунан суд,
Йисар гана адаз ругуд!
Гьич пулуни ганач куьмек,
Хьана хьи кас пара гьелек.
Гайи жаза чIугуна ам,
Хтанай икI, чухвазвай кьам.
Атана мад чи мектебдиз ,
Директордиз минет ийиз.
Чи Дурсуна гузвай тарсар,
Алатнавай хейлин йисар.
Хабар кьурла, жеда шумуд,
Жаваб гудай адаз — ругуд…
Папаз савкьат.
— Кьуьд къвезава мад, я итим,
Зун тахьайтIа туш хьи етим.
Вирибурал — багьа кIуртар,
Акваз абур рикI жезва тIар.
— Я паб, ви рикI жемир акI дар,
Вахъ итим гала, кьам —
яцIу гъвар!
КIурт къачуда за ваз багьа,
Базардиз зун фида пака.
Гана са миллионни зур,
АлукIайла гудай гьакI нур,
Хундуздин кIурт къачуда за,
Гьич са фикир ийимир на.
Къуьрен хамни хундуздин хам
Чир хьуниз ам тир лап авам.
Ам лутуйрин гьатна гъиле,
Элкъуьрнавай адан келле.
Миллионни зур къачуна,
Лутуйри ам хеб хьиз туна.
Авамдиз гьич хьанач хабар,
КIурт туширди хаздиз ухшар.
— Килиг, я паб, гъанватIа вуч,
Мад зи кьилиз хгумир тIуш…
Тамашайла кIуртуниз паб,
РикI кьуна, ам хьанай татаб…
Шагь-Эмир Алимов.
Тамукай хъелна.
ЧIехи тамун юкьни — юкьва,
Чуьхвер тарцин кIукни-кукIва
Чка кьуна севре вичиз,
Ацукьнавай, чуьхверрикай
Вичин сивиз
Са-сад вегьиз.
Хана бирдан
Са хел тарцин,
Аватна Сев цел хьиз чилел,
Са чIавалай, уфиз, пуфиз,
Къарагъна ам са гьал кIвачел.
Харуз хвенвай аялди хьиз,
И тамукай авуна хъел…
Там эсиллагь хабарсуз тир
Чуьхвер тарцин хел хуникай,
Там эсиллагь хабарсуз тир
Сев вичикай хъел хьуникай.
Иззет шерифов.
Рекье ава
КIантIа кьуьзуь, кIантIа жегьил,
Гьар са касдиз диде ава.
Вахтарани шад ва сефил
Ам мидаим рикIе ава.
Вядедани хьайи къугъваз,
Хъел авуна, гудайла наз,
Хвена ада кIанивал чаз,
Адан тIвар чи меце ава.
Яначни чаз ада лай-лай,
Мелгьем хьтин везин галай!
Кас авач чаз азиз валай,
Вун кIани гьисс вине ава.
Гьалалнай на тахсирар чаз,
Къалуриз дуьз жигъирар чаз.
Ви тербия — са пайдах гваз
Чун дуьзвилин рекье ава.
Танита Сефиханова,
9-класс.
Диде ятIа ам?
Акъат тийиз, са чимивал
Ава зи рикIе, —
Диде ятIа ам?
Са нур ава зи уьмуьрдин
Кьисметдин рекье, —
Диде ятIа ам?
Хкаж жезва пакамахъ рагъ
Зи руьгьдин цава, —
Диде ятIа ам?
Гьар легьзеда гьиссзава за
Алмасдин гьава, —
Диде ятIа ам?
Къуьлуьн никIел милайимдиз
Къугъвазва лепе, —
Диде ятIа ам?
Къенепатан дуьньяда зи
Ава са уьлкве,-
Диде ятIа ам?
Селимат Ашурагъаева,
9-класс
Куьз лагьайтIа…
Ам вун яни, вун яни?
Муьгьлетар тир кIелунин,
Заз саламар тагайди,
Живни къванвай иердиз.
Чарасуз ваз герек яз,
Стха галаз пакамахъ
Къе зи патав атайди?
Буба фенвай Дербентдиз,
“Гьуьрмет” хуьзвай къуншидин,
Гаф мецеваз рахайди?
Кватна зунни ахваркай —
Квар дидедин къуьневай.
Лугьумир заз, чан къунши,
Яд гъун патал хуьрекдай,
Зун ви рикIин хиял я.
Ам булахдин рекьевай.
За ийизвай хатур ваз
Садакьадлай гьалал я,
Лагьана за: “Диде чан,
Куьз лагьайтIа, вун гьа икI
За ваз чIехи хьайила,
Кьуьзуь хьанвай аял я.
Гуда куьмек кIвалахра,
Рахкурдач вун булахрал”.
Мегьамед Ашурагъаев,
Назлу Исмаилова,
8-класс.
ТIвар гана
Дуду-у! Дуду-у, дудуяр!
Къуй адан тIвар Женжел хьуй.
Ша, къе за квез твар гуда.
И тIвар пис яз такурай.
Уь-уь ядай кIекрезни
Нубатсуздиз вичини
Са вижевай тIвар гуда.
Дамах къачун тавурай.
Гьазур хьайи чIавуз ам
Женжел, тариф авурла,
Къвал гатарла луварив,
Тваз тахьуй жув гьекьеда.
Аквада лап халисдиз
Ша верчерни галаз вун,
Квайди хьиз гьа махарик.
Твар ава зи бекьеда.
Амина Абдулкеримова,
5-класс.
Хелефан муькъвел са луж нуькIер.
(Мах — къугъун)
Хьана кьван, хьанач кьван Хелефан муькъвел са луж нуькIер. Абуруз гъана са кукIва афарар.
ТIуьна-тIуьна, са кIус амукьна.
— Ма, муьгъ, — лагьана, — неъ и кIус.
— Муьгъ тиртIа, зи кIаникай яд фидачир.
— Ма, яд…
— Яд тиртIа, зун муркIади кьадачир.
— Ма, мурк…
— Мурк тиртIа, зун рагъ атайла цIрадачир.
— Ма, рагъ…
— Рагъ тиртIа, зун цифери кьадачир.
— Ма, циф…
— Циф тиртIа, зун тарар-тамара жедачир.
— Ма, тарар-тамар…
— Тарар-тамар тиртIа, зун якIу атIудачир.
— Ма, якIв…
— ЯкIв тиртIа, зун къванце акьадачир.
— Ма, къван…
— Къван тиртIа, зун цлак кутадачир.
— Ма, цал…
— Цал тиртIа, зун угъриди атIудачир.
— Ма, угъри…
— Угъри тиртIа, зун кицIи кьадачир.
— Ма, кицI…
КицIи, амп авуна, тIуьна.
Амп тараз гана,
Тара пешер гана.
Пешер кьуназ гана,
Кьуна макьар гана.
Макьар цIийи сусаз гана,
ЦIийи суса рушни гада хана.
Руш булахдилай, квар хана, шез-шез хтана.
Гада никIяй, туьрез хана, хъуьрез-хъуьрез…
Профессор
Шайдабег Мирзоеван
“Ша, къугъван” ктабдай.
Дагучпедгиз. 1993-йис.
Дидедин тIал.
Йифен мичIи кьулариз,
ЯкIв вегьей хьиз кIулариз,
КIвал юзурна тупари —
Гуьзгуьйрин ван япариз.
Ахпа килиг хьайи кар -ы
Акатнава лацу хар.
— Вун гьинва, хва? — дидеди
Эверзава куьрпедиз,
Къурху аваз сесина,
Бахт фейид хьиз терсина.
Алаз кузвай рикIел гъил,
Акъатна ам варцелди.
— Зун кIвалева, диде чан,
Къвезвачни бес ваз зи ван?
Къец къачунва алпанри,
Хар къваз, йифен тIурфанди.
— Акуна, хва, заз ахвар,
Жедай хьиз тир чIуру кар.
Акуна заз буба ви,
Танкунаваз зурба тир.
Ван авурла цавари,
Къарагъна зун ялвариз.
Рехъ атIуз кIанз дяведин —
Ният я ман дидедин…
Буба, гьайиф, хтанач,
Дяведи чав вахканач.
Къалабулух дидедин —
ТIал я тунвай дяведи.
Галукьзава захъни ам —
Зи дидедихъ амай гъам.
Мирза Давыдов,
Дагъустандин халкьдин шаир.
Лак чIалай.
Таржума — Мерд Алидин.
