Заз интернетдай акуна, гьакI инсанрин сиверайни “Ша, Эмирбег, ша!” машгьур мани халкьдинди я, тайин са автор авачирди я лагьана ван хьана. Манидин чIалар халкьди вичинбур яз кьабулун, гьелбетда, шаирдин бахт я. Гьа са вахтунда шаир, вичикай дуьз малуматар авач лагьана, бейкеф хьунни мумкин я эхир. Гьавиляй гьар са карда дуьзвал, гьакъикъивал успат авун важиблу тирди аннамишуналди, чна и месэла куднава. “Халкьдин манидиз” элкъвей шиирдин автор чи гьуьрметлу публицист, писатель, РД-дин культурадин лайихлу работник, Гь.Гьажибегован, М.Гьажиеван тIварарихъ галай, гьакIни “Дагъустандин къизилдин къелем” премийрин лауреат Казим Казимов я. Чандин сагъвал, яргъи уьмуьр гурай вичиз.
— Гьемдуллагь буба, малум тирвал, вун а кардин шагьид ва иштиракчи яз, а мани гьикI арадал атанатIа, ахъая кван? — лагьана чна гьевескар машгьур артист, шаир, ДАССР-дин культурадин лайихлу работник Гь.Бабаеваз.
— Башуьсте, а кар зи рикIел хъсандиз алама. 1967-йисуз КПСС-дин Ахцегь райкомдин 2 лагьай секретардин везифаяр рагьметлу Ашурбегов Ашурбега тамамарзавай. 83 йисан яшара авай агъсакъалди, ДАССР-дин культурадин лайихлу къуллугъчиди, вичиз хас тир итижлу тегьерда ингье вуч лугьузватIа. — Са сеферда Ашурбега райондин яратмишунардай интеллигенциядин кIвалах активламишунин мураддалди абур яратмишунин майдандал кIватIда. А дестедик зун, гуьгъуьнай чпикай Дагъустандин культурадин лайихлу къуллугъчияр хьайи шаир Рашид Рашидов, Юсуф Мамедов, Назир Мирзоев, Казим Казимов, Эмирбег Эмирбегов ва масабурни квай.
— Гьуьрметлу юлдашар, куьн гьар сад чкадал жемят дуьздаказ гъавурдик кутуниз эвернавай, сегьнедин, мани-макьамдин, айгьамдин гуьзел чIалалди абуруз рехъ-хвал къалурзавай устад ксар я. Вилик квай конкурсдиз куьне гьарда вичелай алакьдайвал хайи хуьруьн, коллективдин, лайихлу инсанрин агалкьунар къалурзавай хьтин шей-эсер гьазурна гъваш, — тапшурмишда ада.
Райондин руководстводин хъсан кьил кутуниз РДК-дин директор Жамал Шефиевани къуват гуда. “Эхь, дуьз лугьузва. Са вацралай гьахъ-гьисабдин концерт, ахпа Махачкъалада районрин арада чIехи килигун-конкурс жеда. Гьазурвал акун яз, яргъал тевгьена, авуна кIанда и кар”, — алава хъийида ада.
Са гьафтедилай чна яратмишунин майдандал гьарда са шей гъида. Ялахърин хуьруьн школадин директор (адалай вилик ам СДК-дин заведующий тир) Казим Казимова вичин “Хайи хуьруьн аламатар” ва “Ша, Эмирбег, ша!” шиирар райондин “ЦIийи дуьнья” газетдизни акъудда. Сифтегьан шиир “Кефер ава Ялахъа, мехъер ава Ялахъа, мелер ава Ялахъа, маса гудай векьер ава Ялахъа…” лугьуз, гьасятда халкьдин сиве гьатнай. Кьвед лагьайди гуьгъуьнлай вичикай РФ-дин культурадин лайихлу къуллугъчи хьайи Жамал Шефиеваз иллаки бегенмиш жеда. Ада а газет къултухда твада. Пакадин юкъуз работникар кIвалахал атайла, Жамал Азизовича къултухдай газет акъудна, Эмирбегаз къалурда.
— Эмирбег стха, акунани Казима вакай гьихьтин хъсан шиир кхьенватIа? Вуна кхьена кIанда и шиирдиз кутугай са хъсан гьавани.
— Чидач ман, чан стха, композиторвилин тежриба, бажарагъ авачир залай, хуьруьн музыкантдилай (а макъамда ам Хуьруьгрин хуьруьн клубдин директор тир, гуьгъуьнлай СДК-дин зурба кеменчи, СДК ДАССР-дин культурадин лайихлу работник Э.Эмирбегован тIварунихъ гала), а кар алакьдатIа.
— “Килигда, алакьдатIа” ваъ, авуна кIанда! Пака лагьай миргихъ къени тум хьанач. Къе гъиляй къведай кар пакадал вучиз вегьеда? — лагьана, ада Эмирбег вичин кеменни гваз са пуд сятда кьван кабинетда агална, зун къаравулда акъвазарда.
Эхь, а макъамда чавай садавайни Шефиев Жамалан гафунал гаф эцигиз жедачир. Вичин фикирдиз атай кар кьве къванцин юкьвайни кьилиз акъуддай къилихрин адаз гьакьван гьуьрметни авай. Хиве кьан, адахъай вилни къядай. Са герендилай Эмирбега “Гьемдуллагь, я Гьемдуллагь, гьава чранва, фад рак ахъая”, — гьарайда. ТIебии бажарагъдин гьевескар музыкант Эмирбеговавай нотаяр кхьиз жедачиртIани, ванцяй (на слух) музыка теснифиз алакьдай. Ада гьанал кемендай акъудай сифте сесери-нотайри гьава шиирдин гафарал-цIарарал дуьздаказ ацукьнавайди тестикьарзавай. Вичел са тIимил кIвалах хъувурла, Эмирбеган гьавани Казиман чIалар сад-садав акьван хъсандиз кьунвай хьи, чи вилик арадал атай мани вирибуруз бегенмиш хьана. “АкI жедач, манидар Эслиханаз эверна кIанда”, — лагьана Жамала. Эслиханазни мани хъсан акуна. Сифте сефер гьанал ва ахпа райондин, республикадин сегьнейрални Эслихан Агъаевади “Ша, Эмирбег, ша!” мани устадвилелди тамамарна. РикIел алама, тамашачийри гурлу капар ягъиз, Махачкъаладин сегьнедилай ам гьатта ахлудзавачир, гьа са мани пудра тамамариз тунай.
Гуьгъуьнлай “Ша, Эмирбег, ша!” мани, ДАССР-дин искусствойрин лайихлу деятель Айдунбег Камиловани, бажарагълу манидарар — Эльмира Къарахановадини, Ашукь Алиханани тамамариз, халкьди пара хушдаказ кьабулна, “халкьдинди” хьана. Эхь, са вахтунда ам зани лагьанай, — Гьемдуллагь Бабаева музыкани галачиз ван хкажна:
Ви авазрин ван хьуналди, тух жедач хьи рикI,
Билбил хилел ацукьналди, бейкеф жедач цуьк.
Къе чи хуьре мелер ава, ша, Эмирбег, ша!
Къе чи хуьре мехъер ава, ша, Эмирбег, ша!
Ви авазар Ватан тирвал рахаз хьурай чав,
Ви хурудал кеменни-саз акваз хьурай чаз.
Лезги хуьре мелер ава, ша, Эмирбег, ша!
Къе чи кIвале мехъер ава, ша, Эмирбег, ша!
Зарлу тупIар зарбуналди къугъваз жеда ви,
Кеменчидин ширин нагъма чIугваз жеда ви,
Нагъма чIугваз гьар са варцел ша, Эмирбег, ша!
Колхозчидин цIийи кIвалел ша, Эмирбег, ша!
Аквазва хьи, къени, бажарагълу ксарин яратмишунрин нетижа яб акалзавайбурун рикIери кужумдайди хьана.
Дашдемир Шерифалиев
