Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликов 13-ноябрдиз СтIал Сулейманан районда мугьманда хьана. Региондин регьбер муниципалитетдин рекреационный ва туризмдин мумкинвилерихъ галаз таниш хьана. Райондин кье­тIенвал адакай ибарат я хьи, ина тIебиат­дин жуьреба-жуьре ва инсанрин рикI ацукьдай гуьрчег чкаяр (дагълар, чIу­рар, булахар, дереяр) ава.

Мугьманвиле авайла, Сергей Меликов Кьулан СтIалрин хуьруьн патав гвай “Кпул-Ятар” тIвар алай санаторий — профи­лакторийдиз фена. Минеральный чешмеяр, дармандин ятар (иллаки радондин) са­наторийдин кьилин девлетар я. Ина кIа­рабринни жалгъайрин, нервийрихъ галаз алакъалу къурулушар, гинекологиядин, хамунин азарар сагъар ва больницайрай ахъай хъувунвайбур мадни сагъламар хъувунал машгъул жезва.

Мукьвал тир йисара “Алияк” ООО инвестор майдандиз экъечIзава ва адаз санаторий — курортдин имаратар цIийи хъийиз кIанзава. Алай вахтунда технический рекьяй гьазурвилер аквазва, проектар туькIуьрунал машгъул я. Пуд йисалай тIе­биатдин и гуьзел чкада инсанар сагъардай алай аямдин вижевай дарамат хкажда. Къейд авурвал, инвесторди гъиле кьунвай сифте крар кьилиз акъудун патал гьелелиг са миллиард манат пул чара авунва.

Санаторийдин мулкуна авайла, Да­гъустандин Кьил мадни муниципалитет комплекснидаказ вилик тухуниз талукь 7 проектдихъ галаз танишарна. Абур государстводин ва хсуси ксарин амадагвилин сергьятра аваз гъиле кьада ва уьмуьрдиз кечирмишда. И кардал гьакI чпихъ мумкинвилер авай кьилди ксарни машгъул жеда.

ИкI, мергьяматлувилин “Иман” фондунин иштираквал аваз райондин Шихидхуьре йикъа 20 кас кьабулдай амбулаториядин, Бутхуьре 60 аялди кIелдай школадин, 50 кас гьакьдай клубдин дараматар эцигда. Кьулан СтIалдал физвай рехъ къайдадиз гъида.

Кьилдин ксари чара ийизвай пуларин такьатралди Бутхуьре мискIин, Кьасумхуьрел мугьманханадин дарамат эцигдайвал я.

Райондин инвесторрин фикирар, мурадар пара хъсанбур я. ИкI, абуруз алай аям­дин технологийралди, роботралди ва ма­са техникадалди тадаракламишнавай “Акьуллу ферма” тIвар алаз хуьруьн ма­йи­­­шатдин кархана эцигиз кIан­зава. Карчийрин кьилин макьсад район ва гьакI къунши районар, шегьерарни виниз тир еридин некIедалди ва маса суьрсетдалди таъминарун я.

РД-дин Кьил Сергей Меликова хайи район патал пулдин такьатар ахъайзавай, адан экономика, культура, яшайиш хъсанарун патал зегьмет чIугвазвай райондай акъатнавай инвесторриз сагърай лагьана.  Ада гьакIни къейд авуна хьи, государстводинни хсуси ксарин амадагвилихъ хъсан нетижаяр хьун лазим я.

Райондихъ Чирагъ вацIал алай 17 чар­­­хуникай ибарат машгьур муькъуьн па­тав гвай мулкуниз талукь проектарни ава. Лугьузвайвал, ина туризмдин кластер­ пайда жеда. Ана инсанриз ял ядай чкаяр, алиш­веришдин карханаяр арадал гъида. И кIва­лахар ийидалди вилик вацIун къерехар мягькемарунни рикIелай алудзавач.

СтIал Сулейманан райондин муниципалитетдин кьил Нариман Абдулмуталибова региондин регьбер район вилик тухуниз талукьарнавай планрихъ ва кьилдин проектрихъ галаз танишарна. Мисал яз, 2004-йисуз Кьасумхуьрел спортдин комплекс эцигиз гъиле кьунай. Бес кьадарда финансар тахьайвиляй ам къени куьтягьнавач. Идан гьакъиндай Сергей Ме­ликова комплекс ишлемишиз вахкун патал талукь ведомствойриз тапшуругъ гана.

Алай вахтунда ATLAS компанияди мергьяматлувилин “Умуд” фондунин ва СтIал Сулейманан райондин администрациядин куьмекни галаз райондин 5 хуьр (Кьасумхуьр, Курхуьр, Агъа СтIал, Кьу­лан­ СтIал ва Вини СтIал) вилик тухуниз та­лукь мастер-план туькIуьрзава. Адан кьилин макьсад райондин еке мулкар экономикадин, яшайишдин ва культурадин жигьетдай вилик тухун я.

* * *

Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликован тапшуругъдалди 16-ноябр­диз РД-дин Гьукуматдин Председатель Абдулпатагь Амирханова СтIал Сулейманан район яшайишдин, экономикадин месэлайрай вилик тухуниз талукьарнавай совещание кьиле тухвана.

Мярекатдал Шихидхуьре — амбулатория, Бутхуьре клуб ва школадин дарамат  эцигуниз талукь месэлайриз килигна. И вири объектриз “Иман” фон­дуни проектдинни сметадин документар гьазурнава ва абур исятда экспертиза ийизва.­

Райондин рекьер туькIуьр хъувуниз, къайдадиз гъуниз талукь проектарни ава. ИкI, Кьулан  СтIалрин хуьре “Алияк” ООО агрохолдингдин малдарвилин комплексдал кьван (4,6 километр) фенвай рехъ капитальнидаказ ремонт авун, республикадин метлеб авай “Кьасумхуьр-Цмур-Агъа Ма­кьар” рехъ (18 километр) къайдадиз гъун лазим я. Дагъустандин транспортдин министерстводал и проектар уьмуьрдиз кечирмишун патал, чкадал фе­на, герек вири месэлаяр гья­лун тапшурмишна.

ГьакIни РД-дин транспортдин ми­ни­стерст­водиз Кьасумхуьруьн сергьятра Чирагъ вацIал­ цIийи муьгъ эцигуниз ва 17 чархунин муьгъ­ цIийи хъувуниз талукь проектарни уьмуьрдиз кечирмишдайла, куьмекар гунин тапшуругъ гана.

РД-дин Гьукуматди “Кпул ятар” санаторий-профилакторийдин цIийи дараматар эцигунин карда “Алияк” ООО-диз куьмек гунин ме­сэла вичин гуьзчивиликай хкуддач. Дараматар эцигдай чилиз, гележегдин санаторий электроэнергиядалди, газдалди, целди таъминардай линияр тухуниз талукь месэлаярни гьялдайвал я. РД-дин эменнидин министерстводал 2013-йисуз  къуватдай вегьенвай “Аламишинский” ГУП-дин чилер ва эменни пулсуз Эминхуьруьн хсусиятдиз вахкудай мумкинвал жагъурун тапшурмишнава.

Совещанидал гьакI Кьасумхуьрел спор­тдин зал цIийикIа туькIуьр хъувунихъ галаз­ сад хьиз, спортдин комплексни эцигуниз талукь проектдиз ва бязи хуьрер целди таъминаруниз талукь месэлайризни килигна.

«Лезги газет»