7-июндиз Махачкъалада РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Мурад Къазиеван регьбервилик кваз республикада коронавирусдин вилик пад кьун патал кардик кутунвай Оперштабдин нубатдин заседание кьиле фена. Интернетдин алакъадин куьмекдалди вице-премьерди шегьерринни районрин кьилерихъ галаз санитариядинни эпидемиологиядин жигьетдай алай вахтунда республикада авай гьалар, тIугъвал себеб яз виликдай тайинарай бязи къадагъа алай серенжемар кьезиларун, медицинадин рекьяй ери авай куьмек гун, вакцинациядизни ревакцинациядиз талукь месэлаяр веревирдна.
Заседание гатIундайла, М.Къазиева къейд авурвал, эхиримжи варцара Дагъустанда коронавирусдихъ галаз алакъалу гьалар хъсан патахъ дегиш хьанва: кьилди къачуртIа, начагъ жезвайбурун, духтурханадив агакьарунин игьтияж авайбурун кьадар хейлин тIимил хьанва.
Адан гафарай малум хьайивал, къенин юкъуз стационарра сагъар хъийизвай 21 кас ава, эхиримжи гьафтеда республикадин 39 муниципалитетда коронавирус акатай цIийи са дуьшуьшни авач. Гьа са вахтунда вирус гегьенш хьунин хаталувал гьеле амукьзава. Мисал яз, Акуша, Буйнакский ва Ногъай районра, виликан гьафтедив гекъигайла, вирусдик начагъ жезвайбурун кьадар гзаф хьанва. Вице-премьерди гьисабзавайвал, бязи районра авай гьалар фикирда кьуна, профилактикадин рекьяй герек тир вири серенжемар кьабулна кIанда. И карди агьалийрин сагъламвилин хатасузвал ва тIугъвал гегьенш хьунин вилик пад кьун таъминарда.
РД-дин здравоохраненидин министр Татьяна Беляевади хабар гайивал, алай вахтунда Махачкъалада кьве духтурханада коронавирусдик начагъбур патал 25 чарпай кардик кутунва. Эхиримжи гьафтейра йикъан къене юкьван гьисабдалди духтурханайрив азар акатнавай 3-5 кас агакьарзава. Ада къейд авурвал, чпик коронавирус акатнавайди хьиз хьана, духтурханайриз къвезвай вирибур вирусдик начагъбур туш. Виликдай хьиз, исятдани республикадин духтурханайра вирус квани, квачни тайинарун патал махсус тестар кьиле тухузва. Гьакъикъи нетижани анжах тест вахкайдалай кьулухъ якъин жезва.
“ТIугъвалдин винел гьелелиг тамамдиз гъалибвал къачунвач. Исятда республикадиз гзаф кьадар туристар къвезва. Ихьтин шартIара инфекциядин цIийи чешмеяр пайда хьунин хаталувални ава.
Пешекарри гьисабзавайвал, коронавирусдин вилик пад кьунин карда виридалайни менфятлу рехъ адаз акси раб ягъун я. Дагъустанда вакцинациядин дережа 85 процентдив агакьнава. Амма и делилди республикада коронавирусдихъ галаз алакъалу гьалар тамамдиз пайгардик ахкатнава лагьана тестикьарзавач. Адан сергьятар мад гегьенш тахьун патал чна гьар зур йисалай ревакцинация авунихъ еке метлеб ава”, — лагьана Т.Беляевади.
РФ-дин Роспотребнадзордин РД-да авай Управленидин кьил Николай Павлован докладдай малум хьайивал, республикада эхиримжи кьве гьафтеда, санлай къачурла, коронавирус акатнавай 131 дуьшуьш винел акъудна. Асул гьисабдай начагъ жезвайбурун чIехи пай 30-59 йисарин яшда авайбур я — 44 процент. 60-65-йисарин яшда авайбурун арада и рекъем — 16,6, 65 ва адалай виниз — 6 процентдиз барабар я.
Коронавирус акатзавайбурун кьадардихъ галаз санал Дагъустанда жуьреба-жуьре маса инфекцийрик, гриппдик начагъ жезвайбурун кьадарни тIимил хьанва. ЯтIани, Н.Павлова коронавирусдихъ галаз алакъалу яз республикада тайинарнавай бязи серенжемар гьелелиг къуватдай вегьин тавун теклифна ва инсанар пара кIватI жезвай чкайра, жемиятдин идарайра дезинфекция авунин кIвалахар давамарунихъни метлеб авайди къейдна.
Къадагъа алай серенжемар кьезиларуникай рахадайла, Н.Павлова хабар гайивал, Дагъустандин Кьил С.Меликова инсанар гзаф кIватI жезвай чкайра, гьа жергедай яз, жемиятдин улакьрани чарасуз яз маскаяр алукIун (масочный режим) къуватдай вегьин теклифнава. Эгер эпидемиологиядин гьалар элкъвена пис патахъ дегиш жез хьайитIа, и серенжемдиз къуват хгудайвал я. Гьа са вахтунда Роспотребнадзордин кьили яшар 65 йисарилай алатнавайбуруз ва жуьреба-жуьре азаррикди начагъбуруз, инсанар пара кIватI жезвай чкайриз фидайла, маскаяр алукIун теклифна.
Заседанидин нетижаяр кьадайла, М.Къазиева алава хъувурвал, гьи арада хьайитIани коронавирусди мад сеферда кьил хкаж хъувунин хаталувал ама. И кар фикирда кьуна, ада РД-дин информациядин ва печатдин Агентстводал, здравоохраненидин министерстводал ва Роспотребнадзордин Управленидал шегьерринни районрин кьилерихъ галаз санал агьалийрин гегьенш къатариз маскаяр алукIунихъ галаз алакъалу яз кьабулай серенжем къуватдай вегьенвайдакай, амма дезинфекция авунин кIвалахар давамарна кIанзавайдакай хабар гун тапшурмишна.
Уьлкведа коронавирусдихъ галаз алакъалу гьалар, санлай къачурла, хъсан патахъ дегиш хьанватIани, тIугъвалдин лепе тамамдиз яваш хьанвач. Мисал яз, алай йисан 7-июндин делилралди, Урусатда вирус акатнавай цIийи 3200 дуьшуьш винел акъуднава. Йикъан къене духтурханайра къаткурнавайбурун кьадар 1800-дав агакьнава. 73 кас вирусдик телеф хьана. Сагъ хъхьана, духтурханайрай 5135 кас аххъайна.
Коронавирусдик начагъ жезвайбур виридалайни гзаф Санкт-Петербургда, Москвада, Москвадин, Свердловскдин ва Нижегородский областра ава.
Агьмед Магьмудов
