Уьлкве чукIурун патал ахмакьриз азадвал гун бес я, лугьузва чи халкьдин камаллу мисалда. Дугъриданни, “Гзаф — социализм, гзаф — демократия!” лишандик — лагълагърик кваз М.Горбачевани адан гъилибанри дуьньяда ислягьвилин, гьахълувилин мягькем даях тир чIехи Советрин Союз чукIурунал гъана. Фабрик-завод, колхоз-совхоз тергун тIимил хьана, гила советрин девирда эцигай гьихьтин зурба дараматрин иесивални ийизвач. Зи макьсад инал куьгьне хъуртар къарагъарун туш, ихтилат гьакъикъи ихьтин чIуру кардикай физва.
Махачкъаладай Каспийскдиз фидайла, Редукторный поселокда, шегьредин чапла патахъай 11 мертебадин вижевай са дарамат аквазва — республикадин газетрин ва “Дагъустандин дишегьли” журналдин редакцияр кардик квай комплекс. Ам алатай асирдин 80-йисара А.Пушкинан тIварунихъ галай куьчеда авай редакцияр дарискъалвиляй (гьар са кабинетда 4-5 журналист ацукьнавай) генгвилиз акъудун, Кеферпатан Кавказдин республикаяр патални “Советская Россия” ва центральный маса газетар чап авун патал, гъил ачухна, еке харжияр серфна, гегьеншдаказ, 4 мертебадин вижевай типографияни галаз эцигайди тир.
РикIел алама: чаз, журналистриз, вердиш хьанвай гуьзел паркунин, гьуьлуьн къерехдай шегьердивай яргъаз — Редукторный поселокдиз акъудун хуш тушир. Пушкинан куьчеда чаз къулай тир — районрай атай ксарни, маса мугьманарни гьа паркуна, патав гвай Буйнакскийдин тIварунихъ галай куьчеда мукьвал-мукьвал гьалтдай, хабарар кьадай, суьгьбетардай, нетижада са кьадар макъалаярни арадал къведай. Гьар гьикI ятIани, чавай ни хабар кьазва кьван: тади гьалда цIийи дараматдиз экъечIуниз мажбурна — сифте са шумуд отдел, гуьгъуьнлай — вири редакциярни. Зун эцигунрин рекьяй пешекар туш, амма чидай, акур бязибуру къейдзавайвал, а чIавуз ноябрдин яни, тахьайтIа, маса суварин вилик тирни рикIел аламач, Дагобкомдай и цIийи дарамат бегьем гьазур тушиз, винелай са бубат цIалцIамарнаваз, еке кимивилер, нукьсанар кваз (пенжерар и патай а пад аквазвай гьакIан ликьликьар я, сувагърик цемент квач ва икI мад) кьабулиз туна.
За и цIарар вучиз кхьизва? Кьабул авуна — е, бес иесивални авуна, датIана гъил алаз хьана кIандачни?! ИкI, и алатнавай саки 30 йисан девирда республикадин чин, гуьзгуь тир, гьарнихъ газет-журнал, хабарар чукIурзавай, меслятар, рекьер къалурзавай и дараматдин къецел патар (къенепата бязи мертебаяр редакцийри чпивай жедайвал са гьар гьал ремонтна, ятIани гьанризни гъил элкъуьрун герекзава) садрани ремонтнавач. И девирда республикадин 5-6 кьил, печатдин ва информациядин 8-9 министр дегиш хьана, и дараматдиз гьар юкъуз чиновникарни, депутатарни, министрарни, жавабдар маса ксарни, Москвадай, Урусатдин маса регионрайни мугьманар къвезва, шегьредай физвай агъзурралди агьалийризни, сувагъар алатна, керпичар кIус-кIус жез, иллаки кеферпатан балхунрикай сарар экъисна акъвазнавай чкаяр аквазватIани, вири тупIарин арайрай килигзава. Республикадин информмайдан тешкилзавай и зурба дарамат чIуру гьалда вучиз авайди я лугьудай касни авач.
Эхь, гьакъикъатдани, эцигун — четин, чукIурун регьят я. Дарамат авай гьалдикай журналистрин арада рахунар саки гьар юкъуз жезва, совещанийрал ва маса мярекатрал месэла къарагъар тавунани туш. Амма япарихъ галукьзавай ванер гьа садбур я: ремонтдин кIвалахриз пул авач.
Чуьнуьхдай, миллиардар чара уьлквейрин банкариз акъуддай, анра еке дворецар маса къачуна, кеф-кефинив яшамиш жедай, “Крабовый король” Олег Каназ ва масабуруз Сахалиндинни Хабаровский крайдин девлетар тарашиз, йиса 25 миллиардар къазанмишдай, маса “карчийриз” Сибирдин гегьенш тамарин тахта-шалман законсуздаказ къунши уьлквейриз маса гудай мумкинвал ава, амма са дарамат ремонтдай такьатар жагъизвач! Къакъуд хъия тарашчийривай — пулар кIамай кьван жеда.
Акьван чкадал атанва хьи, са 4-5 йис идалай вилик Журналистрин кIвале вучтин ятIани форум жезвайни ва я аниз са чIехи кас къвезвайни, дуьм-дуьз рикIел аламач, дараматдин экъиснавай сарар кIевирун патал редакцийривай балхунрал чпин газетрин тIварар кхьенвай кетенар алкIурун тIалабнай. Абуруни, гьелбетда, яргъалди дурум ганач. Исятда 11-мертебадин балхундилай анжах са “Табасарандин нурар” кхьенвай ших аквазма.
Зун гъиле къелем кьуниз куь мажбурна? Са гьафте вилик зун экуьнахъ редакциядиз атайла, санал кIвалахзавай Шагьисмаил Гьажимирзоева ихьтин “муштулухдалди” къаршиламишна: “Балхундик физ тахьуй — винел алай мертебадин балхундикай сувагъдин, чкIизвай керпичрин кIусар аватна. Нагагь кIаник инсанар квайтIа, са шумудан кьилер хадай!…”
И гуьзел зурба дарамат авай гьал акур касдиз шел къведа: аниз гьахьдай еке дегьлиздиз (вестибюль) кам къачурла, лап татугай шикил ачух жезва — къаварай тIилияр къвез, инал — анал ведрояр эцигнава. XXI асир гьинай — республикадин газетрин редакцияр авай дараматдиз тIилияр атун гьинай!
Къейдзавайвал, чи цIийи министр Сергей Снегирева цIи дараматни ремонтда, куьгьне лифтерни дегишарда лагьанва. Са хата-бала татанмаз, ремонтдин кIвалахар гьикьван фад башламишайтIа, гьакьван хъсан я.
Цемент квачиз, кIвахьна физ къум,
Цларивай гуз жезмач дурум.
Цавари тавунмаз къукърум,
Иесивал авун хъсан я.
Шихмурад Шихмурадов
