«Самур» чи рикIяй акъатдач

Алай йисан августдин эхирра Дагъус­тандиз Запорожьедин областдин Бердяндин райондин Деревецко хуьряй тир гзаф аялрин диде Юлия Морковкина (адахъ вичин ирид аялни — кьуд хвани­ пуд руш галай, гъуьл Иванни са хва кIвале амай) атанвай. Ада Дагъустан Рес­пуб­ликадин Кьил Сергей Меликова тарихдин «Россия — зи тарих» паркуна СВО-дин женгера телеф хьайи рухвайрин диде-бубайрихъ, гъуьлерин юлдашрихъ галаз­ тешкилнавай гуьруьшда иштиракнай. Юлия Запорожьедин областдай чеб гьакъикъатда кьиникьикай къутармишай, чпин хуьр миллетбазрикай азад авур кьегьал  дагъвийрин дишегьлийриз сагърай лугьуз, икрам ийиз атанвайди тир. Адахъ гьакIни Запорожьедин областдин Осипенко хуьруьн администрациядин кьил Юлия Отрешкони галай. Ада, дагъви дидейрин, вахарин, сусарин вилик метIерал акъвазна, икрамна ва абуруз дагъустанвийри чеб душманрикай азад авунай сагърай лагьана.

Юлия Морковкинади авур ихтилат пара таъсирдайди, чи викIегь рухвайрал дамахдайди, абурун игитвилер рикIелай алуд тийидайди я.

— 2014-йисалди чак хуькуьрдай ксар, чи рикI тIардай крар авачир,- суьгьбетдив эгечIнай Юлия Морковкина.- Ахпа гьалар акваз-акваз пис патахъ элкъвена. Чи хуьруьзни миллетбазар акъатна. Абур сифте нубатда чи уьмуьрдай урус чIал квадариз алахъна. Де лагь, им гьикI жезвай кар я? Чун урусар, дидедин чIал урус чIал, ам рикIяй гьикI акъуддайди хьуй? Райондин, хуьрерин вилик-кьилик квайбуру гьасятда разивал гана. Чпин къуллугъар хуьн патал. Школайрани чи аялриз урус чIалал рахадай  ихтияр хганач. Гужуналди тухузвай кIвалахдиз аксибурни хьана. Амма чахъ яб акалдайбур авачир. Чун агъуна хьи, чи чIал, культура, тарих анжах Россиядихъ галаз сад хьайила амукьда.

Нацистри чка-чкада чпин тешкилатар арадал гъана. Абуру урусдал рахазвай, Россиядиз майилвалзавай вуж хьайитIани кIеве твазвай. 2022-йисан февралдиз чи гьарайдиз Россия атайла, чна регьятдиз нефес къачунай. Чи шадвилихъ кьадар авачир. Амма чкадин бязи чиновникриз и кар ерли хуш хьанач. Абуру Киевдин режимдивай пулар къачузвай эхир. Чпин кьилерни гьанихъ элкъуьрнавай. Абурун алчах крар жемятдиз аксибур тир. Чи гъил кьун патал Россияди ракъурзавай гуманитарный куьмек кьабул тийиз хьана. Агьалияр бегьем недайди, алукIдайди авачиз ава, абуру лагьайтIа, куьмек инкарзава. Им лап душманвал тир.

Гьа и четин чIавуз чна гьич гуьзлемиш тавур вакъиа хьана. Ам за ва чи жемятди уьмуьр амай кьван рикIелай алуддач. Мумкинвал хьайи гьар са чкадал суьгьбетда. Командир Руслан Примов кьиле аваз чи хуьруьз дагъустанвияр тир аскерар атана. Им чун патал циферикай рагъ хкатай мисал тир. Чун авай гьал акунмазди, абуру чпив гвай кьван суьрсет чаз гана. Идалди куьтягь хьанач. Руслан, ам чаз сифтедай «Самур» лакIаб алаз чир хьанвай, мад са шумуд сеферда чаз недай-хъвадай гзаф суьрсет гваз хтанай. Куьн агъадач, абурукай бязи шейэр гилани кIвале ама. Чи аялри Руслан­ къаршиламишайвал квез акуна­ кIандай, ада чи ба­лайриз цIийи кьилелай шадвал, хъвер багъиш хъувуна.

Чи патай гьуьр­­мет, кIани­вал Рус­ла­на­ ва адан гъилик­ квай гадайри­ суьрсет­далди таъ­ми­на­ру­налди ваъ, чун миллет­базрин гужарикай хуьналди къа­занмишна.­ 2022-йисан гафариз Мариуполдай­ кат хъийиз­вай Ук­раинадин­ час­та­ри, тамара­ къе­къвезвай диверсантри чаз югъ гузва­чир. Абуру­ ислягь инсанар­ рекьизвай,­ кIва­лер, туьквенар тарашзавай. Абурухъ­ инсафвилин са зеррени амачир. Чи хуьре миллетбаз снайперди булахдал яд гъиз физвай кьуьзуь итим яна кьена. Адан 90 йис хьанвай.

«Самурдин» десте хуьре пайда хьайи­далай кьулухъ чи кичI квахьна. Миллетба­з­рини чпин кьил къалур хъувунач. Гьа четин вахтунда Руслана чи рушни къутар­миш­на. Украинадин тупари хуьр ядай чIа­вуз кичIе хьайи руш кьил туькIвей патахъ­ катна. Ахпа чун адахъ къекъвез хьана. Рус­лана ам жагъур хъувуна ва саламат чкадиз хкана. Чун уьмуьр­лух адаз буржлу я.

Украинадин миллетбазрикай азад хьу­нал чна къе шадвалзава. И карда чаз викIегь, жумарт, инсанвилин вини дережадин ерийрин иесияр тир Руслана ва адан аскерри екез куьмекна. И хъсанвал, уьтквемвал чи хуьруьнвийрин рикIелай садрани алатдач, — вилерал стIалар алаз лагьана Юлия Морковкинади.

Къейд авун лазим я хьи, халис игит, «Жуьрэтлувиляй» кьве ордендин сагьиб­ Руслан Примован баркаллу рехъ диде­ Айида Къарахановади давамарзава. Майордин диде, «Ватан хуьзвайбур» госфондунин Дагъустандин филиалдин яшайишдин координатор Айида Къарахановади СВО-дин зонада къуллугъзавай аскерриз мергьяматлувилин куьмекар гузва. Нубатдин куьмек ада августдин вацра рекье туна. Ам Руслан Примов командир тир спецназдин 40 лагьай дестедин аскеррив агакьарна. Айида Къарахановади вичин хци къуллугъ авур частунин командиррихъ ва аскеррихъ галаз датIана алакъа хуьзва.

Нариман  Ибрагьимов