Эхиримжи вахтара чи уьлкведа ва гьакI вири дуьньяда чкIанвай коронавирусдихъ галаз алакъалу яз арадал атай татугайвилери зун жуван хизандин, веледрин сагъламвилин къайгъуда аваз, герек тир малуматрин суракьда интернетда ва маса чешмейра къекъуьниз мажбурна.

Малум хьайивал, ихьтин шартIара жуван бедендин сагъламвал хуьн, тIугъвал­дал гъалиб хьун патал бедендин иммунитет хкажуни важиблу чка кьазва. И карни гзафни-гзаф чна незвай суьрсетдилай   аслу жезва. Генани дуьз лагьайтIа, химия га­лачиз гьасилнавай михьи суьрсетдилай. Гьайиф­ хьи, еридиз хъсан суьрсет чавай, хуьруьн агьалийривай, чкадал, хсуси майишатда, сала-багъда гьасилиз жезватIани, гзафбуру регьят рекьер хкягъиз, туьквенриз гьерекатзава. Анрай, пешекарри чеб лап зиянлубур яз гьисабзавай чранвай ва ягълудал къавурмишнавай шейэр, фад ргадай гьазуран хинкIар, соусар, майонезар, картуфдин пюре гьазурдай гъуьр,чипсар, сухарикар, ширинлухар, дулдурмаяр, газ квай мижеяр ва хейлин маса агъуз тир еридин суьрсет маса къачузва.

Духтуррин ва пешекаррин теклифриз фикир гайила малум жезвайвал, иммунитет хкажунин карда емишри, салан майвайри, жуьре­ба-жуьре хъчари, кIерецри, кьурурнавай емишри, векьер-кьаларикай авунвай чаяри, вир­тIеди ва некIедин суьрсетри кьетIен чка кьазва.­

Виликдай чи хуьре (Мегьарамдхуьруьн райондин Бут-Къазмаяр) гьар садахъ 3-4 мал жедай. Субботникар ийиз, маларин ­къурухар кул-кусрикай, зирзибилдикай михьдай. Йи­къа кьве кас нехирдив фидай, гьардаз вичин нубат чидай. Чилер пайи-паяр авунин нетижада, нехир хуьдай мулкар тIимил хьана, гзафбур малар хкудуниз мажбур хьана.

РикIик шадвал кутадай крарни ава. Са кьве йис я чи хуьре гзаф хизанри малар, хипер­ кухтаз. Бязибуру хсуси фермаярни арадал гъанва, багълар кутунва, ципицIлухрал чан хканва, кIвалахдик квачирбуруз анра зегьметдин чкаярни арадал къвезва. Гьа са вахтунда бязибуруз гьич кьве цицIибдизни килигиз кIамач.

Сагълам беденда сагълам руьгьни жеда лугьуда. Инсандин бедендин сагъвал гзафни-гзаф незвай суьрсетдин еридилай аслу я лугьуда. Веледар сагъламбур яз чIехи авун парани-пара дидейрин хиве авай везифа я. Гьуьрметлубур, зи теклифар гъавурда авай пешекардинбур, духтурдинбур туш, кIвалин кайванидинбур, аялар чIехи ийизвай дидединбур, ватанпересдинбур я.

Уьмуьрдин шартIари, хабарсуз чи вилик пайда жезвай имтигьанри жуван хсуси майишатда, сала-багъда, кьве гъилни къакъажна, кIвалах авунин чарасузвал авайдакай лугьузва къе.

Тамила  Салманова