Дагъустандин халкьарин садвилин сувар — виридалайни жегьил сувар. Адакай алай вахтунда вири дагъустанвийриз малум я. Тешкилзавай  мярекатрани гзафбуру ашкъидалди иштиракзава. 8-сеферда къейд авур сувари и кар мадни успатна.

Дагъларин уьлкведин мярекатрив сифте нубатда “Ак-Гёль” паркуна, вирин патарив эгечIна. Ина республикадин 3 лагьай “Балугърин фестиваль-ярмарка” кьиле фена.

Къейд авун лазим я хьи, республикадин балугъар туьретмишзавай, гьялзавай къадалай виниз карханайри (Къизляр, Тарумовский, Къизилюрт, Хасавюрт районар, Махачкъала) ачухнавай лавкайрай, суфрайрилай цIудалай виниз гьар жуьредин балугъар ва балугърикай гьазурнавай продуктар, хуьрекар теклифзавай.

Инсанрикай рахайтIа, абур экуьнин сятдин муьжуьдалай къвез гатIуннавай. Гьелбетда, абуру сифте нубатда гьихьтин балугъар аватIа ва къи­метар гьихьтинбур ятIа, чирзавай. Къиметар ба­зардинбурулай 30-50 процентдин ужуз тир. И кар чир хьайила, инсанри чпин мукьвабуруз, дус­таризни ярамаркадиз атун патал зенгер ийизвай.

Сятдин цIуд жедайла хьиз, фестивалдиз Да­гъустан Республикадин Халкьдин Собранидин Председатель Хизри Шихсаидов, РД-дин Кьилин­ ва Гьукуматдин Администрациядин руководитель Владимир Иванов, Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместитель Анатолий Къарибов, тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министр Набиюла Къарачаев,  Халкьдин Собранидин депутатар ва маса къуллугъчияр атана.

Республикадин руководителар фестиваль-яр­маркадиз, инсанрин хуш гьерекатриз килигна, абуру балугъар маса гузвай ксарихъ галаз ихтилатар авуна. Набиюла Къарачаева мугьманриз балугъар туьретмишзавай чIехи карханайрин кол­лективрин кIвалахдикай суьгьбетна. Ихьтин коллективрик инвестиционный проектар яз гьисабзавай форелар туьретмишзавай “Янтарная” ва Алмак хуьре кардик кутунвай заводни акатзава.­

Х.Шихсаидова фестиваль-ярмарка тешкилнавай гьалдал разивална ва гьа са вахтунда лагьана: “Ихьтин мярекатрихъ еке метлеб ава. ГьикI лагьайтIа, балугъчивилин хел вилик тухуниз куьмек гузва. Идахъ галаз сад хьиз, халкьдихъ галаз гуьруьш жедай, суьгьбетардай, абурун фикирар, секинсузвал кутазвай месэлаяр чирдай мумкинвални жезва. Суварик-ярмаркадик атанвай кьван инсанар акурла, лугьуз жеда хьи, фестиваль вичин макьсаддив агакьна”.

Тешкилатчийри шегьерэгьлийриз халис суварик иштиракдай мумкинвилер яратмишнавай. Ашпазри балугърикай гьазурнавай хуьрекдин-ухадин дад саки кьве агъзурдав агакьна инсанри акуна. Идалай гъейри абуруз чранвай судак, кефаль, сом балугъар теклифна. Инсанри пулсуз гузвай хуьрекар иштягьдивди дадмишна. Нисиналди балугъчийри шегьерэгьлийриз Каспий гьуьлуьн, республикадин вацIарин ва вирерин 10 тонндилай виниз продукция маса гана.

Фестивалдин кар алай мярекатрик “Ак-Гёль” виряй балугъар кьунин акъажунарни акатзавай. РД-дин тIебиатдин ресурсрин ва экологиядин министерстводи балугъчияр герек парталралди таъминарнавай. Гъалибчийриз дипломар ва пулдин призар гана.

КьетIен са вакъиа мадни хьана: пешекарри, и карда Х.Шихсаидовани иштиракна, вириз 10 агъзурдалай виниз жуьреба-жуьре балугърин кIиз­рияр, шарагар ахъайна. Къе-пака абурни чIехи жеда.

Гьа са вахтунда урус муаллимдиз хкажнавай памятникдин вилик искусстводин устадри, художественный самодеятельностдин коллективри, кьуьлердайбурун дестейри хъсан концертни гана.

Дагъустандин халкьарин садвилин сувариз талукьарнавай чIехи мярекат нянихъ республика­дин филармониядин гатун залда кьиле фена. РД-дин Кьилин, Халкьдин Собранидин ва Гьукуматдин патай дагъустанвийриз сувар Анатолий Къарибова тебрикна. Ада рикIел хкайвал, Дагъларин уьлкведин халкьарин садвилин сувар арадал гъунин теклиф Дагъустандин халкьарин 3-съезддал гайиди тир.

— И сувар Дагъустандин гзаф миллетрикай иба­рат ва жуьреба-жуьре динриз ибадат ийизвай халкьарин садвал къалурзавай лишан, ярж я, — ла­гьа­на А.Къарибова. — Ида Дагъларин уьлкведин­ агьалияр чпин та­рихдив гьуьрметдивди эгечI­за­вайди, миллетрин арада дуствал, ислягьвал хуьз, Да­­гъус­тан гьар са рекьяй вилик физвай ва абад ре­гиондиз элкъуьриз кIанзавайди къалурзава. И кар патал дагъустанвийри гьар са хиле гьакъи­сагъ­ви­лелдди зегьмет чIугвазва, герек ма­къамда игитви­лерни къалурзава. Дагъустандин тарихдин тежри­ба чи руьгьдин ва культура вилик тухунин диб я.

Суварин концерт Дагъустандин кьуьлердай академический “Лезгинка” ансамблди башламишна. Республикадин 14 халкьдин милли парталар алай артистри хореографиядин “Гамунин гъалар гвайбурун кьуьл” тамамарна. Концерт государстводин ва самодеятельный коллективри, хореографиядин, музыкадин халкьдин алатрин ансамблри, эстрададин гъетери ажайиб, гьейранардай кьуьлер авуналди, манияр лугьуналди, макьамар тамамаруналди давамарна.

И юкъуз “Октябрдин 50 йис” паркуна Россиядин МЧС-дин РД-да авай  кьилин управленидин къуллугъчийри агьалийриз инсанар ва имаратар цIукай хуьдай алай аямдин техника къалурна. И кардал иллаки аялри шадвална. ГьикI лагьайтIа, пешекарри абуруз машинриз акьахдай, махсус партал алукIдай, шланграй яд ядай, инсанар къутармишдай кицIериз килигдай мумкинвал гана. Паркуна кIватI хьанвай инсанриз пожарныйри ­жуьреба-жуьре хаталу гьалара кIвалахзавай тегьерни акуна. Абуру инсанриз цIу кайи ва маса ха­та хьайибуруз сифте куьмек гудайвални чирна.­

Россиядин МЧС-дин РД-да авай Кьилин управленидин начальник Нариман Къазимегьамедова къейд авурвал, ихьтин мярекатри агьалийриз, хаталу дуьшуьшар арадал атайла, чеб тухудай тегьер, кIеве гьатайбуруз сифте куьмек гудай къайда, лазим чкадиз хабардай тегьер чирзава.

МЧС-дин къуллугъчийри агьалийриз суварин суфрани ачухнавай. Хуш авайбуру чуьлдин гьалара гьазурнавай гречкадин аш дадмишна.

Меркезвияр ва мугьманар патал суварин югъ рикIел аламукьдайди хьана.

Садвилин сувар республикадин шегьерра ва районрани тешкиллувилин гьалара кьиле фена.

Хийир Эмиров