(Эхир. Эвел — 26-нумрада)
…Кьилел дуьшуьшар атайла, мусурманди вучиз сабур гана кIанзава? Ам гъавурда акьазва хьи, им Аллагьдин кьадар-кьисмет я. Гьа вахтунда рази хьана Аллагьди гайидал, сабур гайитIа, ам чIехи сувабрин иеси жеда. Гьакъикъатда ада хвена кIанзава вичин руьгь къалабулухдикай. Идалай гъейри, жуван мезни хвена кIанзава аси гафар рахуникай. Меци инсандин гзаф кIвалахар чIурзавайди я. Мумкин я, кьилел пис дуьшуьш атайла, ада экъуьгъун, мумкин я Аллагьдилай наразивилер къалурдай гафар лугьун, я вичиз хабар аваз, я хабар авачиз. Мумкин я, Аллагьдин кьадардикай чIурукIа рахун, хъел атун. Гьакъикъатда, сабур гайила, вуна тестикьарзава вун кьадардихъ агъанвайди. Эгер икI тийиз хьайитIа, ахьтин инсан генани залан гьалда жеда. Сабур тагана, Аллагьдилай наразивилер авуналди, ада вичин акъидани зайиф тирди къалурзава. Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьанва (мана): «Кьве кар акатзава куфрдик (ихтилат гъвечIи куфрдикай физва): тухумар кьацIурун ва кьейидахъ ван алаз шехьун» (Муслим).
(Тухумар кьацIурун лагьайла, яни чарадан тухумриз себ гана, абур русвагьдай гафар лугьун гъвечIи куфрдикай я.) Алимри лугьузва хьи, гьакъикъатда инсанди а кIвалах ийиз хьайитIа, ахьтин кас диндай акъатзавач, амма чIехи гунагьдиз аватзава, яни тухумдик хуькуьрдайла, инсан чIехи гунагьдиз аватзава. Инсанди лап са чIуру амал авуртIани, сура авай адан бубадик вуч тахсир ква кьван?! Гьадисда къалурнавай кьвед лагьай кар: са багъри кьейила, инсанди вичи-вичиз зулумар авун. Им гзафни-гзаф дишегьлийрик квай хесет я. Са бязибуру кьейи чкайрал пулунихъ гьахьтин амалар ийизва, тазиятдал гьарай-эвер генани къати жедайвал. Ибур вири джагьилиядай (Ислам дин къведалди авай авам вахтар) атанвай крар я.
Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьанва (мана): «Аллагьдиз Вичин лукIраз хийир (хъсанвал) гуз кIан хьайила, Ада адаз (гунагьрай) жаза гуда и дуьньяда амаз, (амма) Адаз Вичин лукIраз писвал ийиз кIан хьайила, адаз гунагьрай жаза гудач (и дуьньяда амаз). Эхиратда ам тамамдиз жазаламишун патал» (Ат-Тирмизи). (Къейд авун лазим я, «Аллагьдиз Вичин лукIраз писвал ийиз кIан хьайила» лагьайла, им Аллагь масадаз писвал кIандайди я лагьай чIал туш, асулдай килигайла, Аллагь Вич регьимлуди я, амма бендеди вичин амалралди вичи-вич Аллагьдин хъелдик кутазва, нетижада Аллагьди а инсандиз и дуьньяда амаз са жазани гузвач, гьавиляй лукIра, вич хатасузвиле авай хьиз хьана, вичин нагьакьан крар давамарзава — та эхиримжи нефесдалди, ахпа Аллагьди ам Эхиратда Вичин жазадик кутазва. — Ред.)
И дуьньядин азабар, агъа дуьньядин азабрив гекъигайла, са затIни туш. Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьанва (мана): «Гьакъикъатда, и дуьньядин цIай – (им) Жегьеннемдин цIун 70 паюникай са пай (я)» (Имам Агьмад). (Яни Жегьеннемдин цIай и дуьньядин цIалай 70 сеферда къати я.) И дуьньяда вуч кьилел атайтIани, инсандиз чир хьана кIанда, ам Къияматдин Йикъан ва Жегьеннемдин азабрив гекъигайла, арада лап еке тафават ава. Са гьадисда лагьанвайвал, (лукIраз гузвай) сувабдин кьадар аслу я (адаз гузвай) ахтармишунилай ((испытание), четинвилелай) (ат-Тирмизи).
Яни гьикьван дуьшуьшар атанватIа инсандин кьилел, адан сувабдин кьадарни гьакьван я. Пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) лагьанва (мана): «Аллагьдиз инсанар кIандай чIавуз (яни абуруз хийир гуз кIан хьайила), Ада абурал ахтармишунар (бедбахтвилер) ракъурда. Эгер абуру (кьадардал) разивал къалурайтIа, абуру чпин разивал къазанмишда (Аллагьдин патай). Амма ни хъел (наразивал) къалурайтIа, ада вичини хъел къазанмишда (Аллагьдин патай)» (ат-Тирмизи, Ибн Мажа).
Гьакъикъатда, сабур четин кар я, амма чна чун вердишарна кIанзава. Чна, са дуьшуьш кьилел атайла, чи стхайрин рикIел хкана кIанзава, абуруз сабур гана кIанзава. Аллагьди вири шейэр гьисабзавайди я, Адан гъиликай, чирвиликай са шейни хкатзавайди туш. Эгер и дуьньяда вуна жуваз са бицIи кьванни зулум авуртIа, пака а кIвалахар ваз багьаз акъвазда. ГьакI хьайила, инсанди сабур гана кIанда хьи, ибадатдани, гунагьдин виликни, четин вахтар алукьайлани. Кьадардалди дуьшуьшар кьилел ракъуруналди, Аллагьди чун ахтармишзавайди я, амма инсанди сабур гана кIанда. Са дуьшуьш кьилел атайла, чир хьана кIанда хьи, ам ви кьилел атана кIанзавай дуьшуьш тир, эгер ви кьилел а дуьшуьш атаначтIа, ам ваз кьисмет кар тушир.
Къуй Аллагьди чун и дуьньядани, Эхиратдани Вичин регьимдик кутурай! Амин!
(Гьасамудин Сефибегован худбадикай гьазурнавай макъала)
