КIаниди, кьисметди ваз гьазурнавай рикlин пай гьина аватlа, чилел яшамиш жезвай са шумуд миллиард инсанрикай иллаки гьа и кас — адетдинди тушир, жуваз ухшар авачир, гьакl ятlани, “жуванди”, масанди гьикl хкязаватlа, садрани чир жедач. Сад ава жуван миллетдин векилрикай хкягъун, сад ава маса миллетдин векилдал ашукь, адал эвленмиш ва вири уьмуьрда бахтлудаказ яшамиш хьун. Им Аллагьдин патай кьве миллетдин векилдизни уьмуьр бахтлудаказ гьялун патал ганвай умудлу рехъ я.
Къенин макъала гьа ихьтин бахтлу хизандикай я. СтIал Сулейманан райондин Магьмудхуьре совхоздин складдин заведующий яз кlвалахзавай Пирмурадов Пирмурадан хизан чlехиди тир. Ада вичин кайвани, совхоздин рабочий Бубуханумахъ галаз къизилгуьлдин цуьквер хьтин ругуд руш уьмуьрдин чlехи рекьиз акъудна. И хизанда 1963-йисан хъуьтlуьн са мекьи юкъуз пуд лагьай велед жезва. Адал бадедин тlвар — Гуьлселем эцигна. Чlехи вахарин хьиз, Гуьлселеман рикlни кlел-кхьинал алай. Школадиз фидалди адаз гзаф хъсандиз гьисабунрин таблица чидай. 1970-йисуз, гьазурлухвилин классда кlелиз, Цlелегуьнрин школадиз фейила, ам амай аялрилай чирвилерай вине авайди муаллимди кьатlана, адаз классда авай муькуь аялрилай алава тапшуругъар гудай. Гьа икl, гьазурлухвилин классдилай гатlунна, 10-класс акьалтlардалди, ада хъсан къиметар аваз кIелна. Чешнелу аттестатдин сагьиб Гуьлселема кlелиз фида лагьай месэла къарагъарайла, бубади рушаз ихтияр гузва.
Гьа икI 1981-йисуз Гуьлселем Дагъустандин хуьруьн майишатдин институтдин агрономвилин факультетдиз гьахьзава. Ина хъсандиз кlелни ийиз, ада институтдин общественный уьмуьрдани активнидаказ иштиракзавай. Ада факультетрин арада кьиле физвай конкурсра лезги халкьдин манияр лугьуз хьана. Гуьлселемахъ авай бажарагъ акур факультетдин кураторди адаз институтрин арада кьиле физвай “Студентрин гатфар” конкурсда иштиракун теклифзава. Гьа икI, 3-курсуна кlелдайла, ада вичи кIелзавай вуздин патай “Студентрин гатфар” конкурсда иштиракзава. Вуздин чlехи залда кьиле физвай конкурс-концертдиз килигиз, Дагъустандин вузра кlелзавай хейлин студентар къвезвай.
Гуьлселема вичин нумра тамамарайдалай гуьгъуьниз рушар кlватl хьанвай сегьнедин кьулухъ, цуькверин кlунчlни гваз, са гада атана, “вун сагърай, вахъ вуч хъсан сес ава” лагьана, адав кlунчl вугузва. Рушар Гуьлселемал элкъвена: “Ам вуж, гьинай я? Ваз ам гьинай чидайди я?” лугьуз.
Малум хьайивал, цуьквер гваз атай гадади Дагъустандин медицинадин институтда кlелзавай. Ам Самарканд шегьердай Дагъустандиз кlелиз атанвайди хьана.
Яхшимурадов Нурутдин Абдуагьадович Узбекистан ССР-дин Самаркандда 1960-йисуз дидедиз хьана. 1979-йисуз ада хайи шегьерда юкьван школа къизилдин медалдалди акьалтlарна. Самарканддин областдин образованидин министерстводи чешнелу чирвилер аваз юкьван школа акьалтlарнавайбурун арадай цlуд кас хкяна. Абур кьилин образование къачун патал Дагъустандиз ракъурна. А цlуд касдин арада Нурутдинни авай. Ам Дагъустандин медицинадин институтдин стоматологиядин факультетдиз гьахьна. 1984-йисуз жегьилри институтар акьалтlарзава. Нурутдин, интернатурада кlелун давамариз, Самарканддиз хъфизва.
Са йис Гуьлселемани Нурутдина сад-садавай къакъатна акъудна, сада-садаз вафалувал хвена. Абурун арада авай кlанивилин гьиссер генани гужлу ва мягькем жезва, эвленмиш жедай вахт — мукьва.
Нурутдин, Гуьлселем це лугьуз, бубадин кlвализ атай вахт итижлуди хьанвай. Дидедиз рушаз гада кlанзавайди чизвай ва вичин патай ихтияр гузвай. Буба Пирмурад лагьайтlа, руш узбекдиз гунал сакlани рази жезвачир.
Меслят ийиз, чlехи ими Жафараз эверзава.
“Зун гъвечlи стхадин кlвализ атайла, — рикlел хкизва Жафара, — гегьенш суфрадихъ Гуьлселеман вири вахар, диде, а пата зи имини ацукьнавай. Заз гележегдин езне узбек тирдакайни хабар авачир. Вири кlватl хьана, эверунин себеб чир хьайила, за хтулдивай хабар кьазва: ваз ам гьакьван кlанзавани? Регъуьз-кичlез, “эхь”, — лагьана жаваб гузва. Гьа и суалар за гададизни гана. Адан жавабни “эхь” тир. Имидин суса вичи жегьилриз эвленмиш жедай ихтияр гузвайди лагьана.
Пирмурад ими сакlани чlалал къвезвачир. Эхирни ада вичин хивяй жавабдарвал акъудна, чlехи ими Жафара гьихьтин къарар акъудайтlа, адахъ галаз вич рази жеда лагьана.
1986-йисан 8-мартдиз Цlелегуьндал кьве жегьилди чпин сирер садна. Нурутдин вичин свасни галаз Самарканддиз хъфена.
Кьилин образование авай пешекарар Самаркандда хушвилелди кьабулзава. Нурутдин Абдуагьадовича областдин стоматологиядин поликлиникада сифте стоматологвиле, ахпа кьилин духтур яз, Гуьлселема Самарканддин областдин статистикадинни информациядин управленидин машиносчетный отделда чlехи пешекарвиле кlвалахзава. Са йисалай, хъсан чирвилер авай пешекар хьуниз килигна, адал гьа и управленидин хуьруьн майишатдин отделда экономиствилин везифаяр ихтибарзава. Йисни зуралай къуллугъдин гурарай ам гьа и управленидин начальникдин заместителдин къуллугъдал кьван хкаж жезва.
Самаркандда яшамиш жезвай вахтунда абурун хизанда кьве хва хьана.
СССР чкlайла, Россияда хьиз, Уьзбекистандани уьмуьр кесиб жез гатlунна. Гуьлселема вичин уьмуьрдин юлдаш Дагъустандиз хтунин чlалал гъизва. Икl, абурун хизан 1995-йисуз Дербентдиз хквезва. Ина абур Гуьлселеман чIехи вахан кIвале яшамиш жезва. Са йисуз, вичин пешедай кIвалахдай чка жагъин тийиз, Нурутдин Абдуагьадович гьар жуьредин кIвалахар ийиз мажбур жезва. Ахпа ада бажанах авай Къартасрин хуьре йисни зура вичин пешедай кlвалахзава. Гуьгъуьнлай ада Дербент шегьерда вичин кабинет ахъайзава. Гьанлай инихъ къенин йикъалди духтурди “Стоматология” клиникада агьалийрин сарарин сагъламвал хуьз кlвалахзава. Дербентда “Узбек” тlвар алаз машгьур хьанвай духтурдиз пациентрин патай еке гьуьрмет ава, абур адан кlвалахдилай гзаф рази я. Нурутдин Абдуагьадовича такьат авачир, кесиб ксариз алакьдай куьмекар гузва.
Адан кьве гададини бубадин рехъ давамарзава. Тимура Дагъустандин медуниверситетдин “Стоматология” факультетда кlелна, Акмала — сухварин техникадин техникумда. Сада — сухварин духтур, муькуьда сухварин техник яз бубадихъ галаз клиникада зегьмет чlугвазва. Кьве гадани лезги рушарал эвленмиш хьанва. Абуруз гьардаз кьве-кьве аялни ава.
Къуй гележегдани куь хизан хушбахтлуди, миллетрилай аслу тушиз эвленмиш жезвай жегьилриз куь хизан чешне къачудайди хьурай! Бахтлу хьурай вири!
Къагьриман Ибрагьимов