Алай аямда духтуррин куьмек гзаф лазим жезвайди, сир туш. Хабарни авачиз жуьре­ба-жуьре дуьшуьшар кьилел атун, азарлу хьун… Ихьтин вахтунда инсан кIвачел ахкьалдар хъу­вунин карда  духтуррихъ галаз  санал мед­сестрайрин ролни, абурун зегьметни лугьуз тежедай кьван екеди ва важиблуди я. Гьи­кьван чирвал, тежриба авай духтур хьайитIа­ни, медсестра галачиз абурун кIвалах бе­гьер­луди жедач. Медсестрайриз духтуррин эрчIи гъил гьавайда лагьанвач.  Къенин зи суьгьбетни Махачкъала шегьердин 6-нумрадин муниципальный  поликлиникада процедурный кабинетда 27 йисуз галатун тийижиз инсанрин сагъламвилин къаравулда акъвазнавай ­те­жрибалу медсестра   Самира  Межидовна  ­Мегьамедше­рифова­дикай  я.

Адан ери-бине Мегьарамдхуьруьн райондин Филерин хуьряй я. Ам 1972-йисуз Баку ше­гьерда (адан бубади гьана кIвалахзавай) Мегьамедов Межиданни Зинаидадин хизанда ди­дедиз хьана. Адан рагьметлу буба азаддиз кьуршахар кьунай РСФСР-дин тренер, диде Ма­хачкъала шегьердин 40-нумрадин школада сифтегьан классрин муаллим тир. Абуру чпин пуд велед (2 рушни 1 гада) хуьруьз-кIва­лиз вафалубур яз тербияламишна. Виридаз образование гана, уьмуьрдин шегьредал акъуд­на. Хва Мусенифа — Пенсийрин фондуна, руш Дианади “Римский квартал” эцигунардай компанияда кьилин бухгалтер яз кIвалахзава.

Самирадиз гьеле аял чIаварилай вичикай медицинадин рекьяй пешекар хьунин мурад авай.

КIелдай йисара школадиз, аялриз рапар ягъиз, духтурар атайла, зун кичIела, эхиримжи партадихъ фена, чуьнуьх жедайтIани, дух­турвилин пеше гзаф хуш тир, — рикIел хкиз­ва Самиради. — Гьавиляй шегьердин 40-нумрадин школа агалкьунар аваз куьтягьайдалай гуь­гъуь­низ медучилищедик экечIна.

Самиради ина викIегьвал къалурна, вири къуватар дерин чирвилер къачуниз серфна, чешнелудаказ кIелна. Муаллимрин, студентрин арада гьуьрмет, авторитет къазанмишна. Ам группадин староставиле хкяна. Студентви­лин йисар акуна-та­куна акъатна. 1991-йисуз мед­училище яру дипломдалди куьтягьай жегьилди вичин зегьметдин рехъ республикадин аялрин гзаф хилерин больницадин хирургиядин отделенида медсестра яз кIвалахунилай башламишна. Са йисан вахтунда ада вич коллективдиз чирвилералди, алакьунралди, везифайрив, азарлуйрив  эгечIзавай тегьердалди хкянавай пешедиз вафалу тирди къалурна.

1992-йисуз Самира шегьердин 6-нумрадин поликлиникадиз процедурный кабинетдин медсестравиле кIвалахал атана.

Сифте йисара четинвилерни тIимил ацалтнач. Амма руша абуруз дурум гана. Вичин везифаяр инани устадвилелди  кьилиз акъудиз чалишмиш хьана. Яваш-яваш гъил ачух хьайи руш рапар ягъунилай, капельницаяр эцигунилай гъейри, жуьреба-жуьре азарри гьелекнавай инсанриз рикIин чимивал гузни чалишмиш жедай. Ихьтин тегьерди азарлудан тIал секинардайди виридаз чида. Процедурный кабинетдин медсестрадин кIвалах регьятди туш. Ивидин анализар гузвай, жуьреба-жуьре рапар яна кIанзавай 140-150 кас  кьван гьар юкъуз адан патав къвезва. Ада азарлуйрик руьгь кутада, чан рикI авуна, абур сагъ хъжедайдахъ инанми­шарда. Пешедал рикI алай, масадан дердиникай хабар кьадай Самира Аллагьдин патай пай ганвай медсестра я. И гафар адан кабинетдай экъечIай  Жаппарова Екатеринадини тести­кьарна: “Чи Самира  рикI михьи, гъил кьезил, регьимлу, мергьяматлу, вичин пеше хъсандиз чидай, масадан дердиникай хабар кьадай медсестра я. Ам гьар са азарлудав  багъридав хьиз эгечIда. Милайим къилихралди, азарлуйрихъ галаз хушдаказ рафтарвал  авуналди инсанар вичелай рази яз амукьдайвал ийида…”

Санал кIвалахзавай юлдашриз садаз-садан къилихар, ацукьун-къарагъун, алакьунар, кIва­лахдив эгечIзавай тегьер виридалайни хъсандиз чир жеда. Самирадикай ихтилат кватайла, адахъ галаз яргъал йисара санал кIва­лахзавай тежрибалу медсестра Агьмедова Ри­тади икI лагьана: “Самира неинки хъсан пе­ше­кар, намуслувилелди зегьмет чIугвазвай мед­сестра, гьакI­ни инсанвилин виниз тир ерияр хас тир хъсан юл­даш, вирибуруз, иллаки же­­гьил работникриз, чешнени я. Ам чешнелу, интеллигентный, гьуьр­метлу хизанда чIехи хьа­на, хъсан тербия къачу­на. Гьайиф хьи, Самира хьтин инсанар чахъ гзаф авач”.

Ихьтин чими гафар Самиради вичин гьакъи­сагъ зегьметдалди, хъуьтуьл хуш къилихралди къазанмишнава.

Кьилин категориядин медсестрадиз за са шумуд суални гана.

• Эхиримжи вахтара къалп дарманрикай гзаф рахазва. И жигьетдай квевай вуч лугьуз жеда?

— Дугъриданни, алай вахтунда къалп дарманар, коммерциядинбур тир аптекаяр гзаф хьанва. Анра чпихъ  медицинадин образование авачиз кIвалахзавай  жегьилри дарманрин тариф ийиз маса гузва. Пенсиядал яшамиш жезвай яшлу инсанри, еке къиметар  гуз, дарма­нар къачузва. Амма сагъламвилиз абурукай хийир жезвач. ГьакI хьайила, дарманар акатай чкадай  къачуна виже къведач. Жезмай кьван государстводин аптекайрай къачун лазим я.

• КIвалахдин шартIар кутугайбур яни?

— Квез аквазва, чи кабинет гьихьтин экуьди,михьиди ятIа. Поликлиника  вири жуьредин  тадаракралди таъминарнава. Азарлуяр патал процедурайрин, физиотерапиядин, УЗИ-дин кабинетар ва лаборатория кардик ква.

• Куь коллективдикай вуч лугьуз жеда?

— Чи коллектив чIехиди, дуствилинди, ина зегьмет чIугвазвай гзаф  духтурар ва медсестраяр­ гзаф йисарин тежриба авайбур я. Поликлиникадин­ кьиле авай ксари чавай везифаяр намуслувилел­ди тамамарун, азарлуйрихъ ди­къетдивди яб акалун, абурун дердиниз дарман­ авун истемишзава­. Абур гьар сад чпин участок­рин азарлуй­рин сагъламвилин къаравулда уях­даказ акъвазнава.

• Квек къалабулух кутазвай хьтин месэлаяр авани?

— Виридаз малум я, чун элкъуьрна кьунвай тIебиат гзаф чиркинарнава. Шегьерда гьерекатдик квай кьван машинри ахъайзавай  углекислый газ инсанар патал гзаф зиянлу я. Незвай продуктарни ери авайбур туш. Ибур вири жуьреба-жуьре азарар пайда хьунин чешмеяр я. Азарлубурун кьадар къвердавай  артух жезва. Къалабулух кутазвай кар мадни ам  я хьи, азарлуяр духтурдин патав кар кардай фейила, азар деринда гьатайла къвезва. Духтурдин патав азарди вичикай хабар ганмазди атайтIа, нетижаяр хъсанбур жеда.  Мадни, медсестрайрин мажибар агъузбур я. Абур са тIимил кьванни артухарнайтIа, чи ашкъи — гьевес хкаж жедай.

Самира Межидовна, вичин пеше хъсандиз чидай бажарагълу медсестра хьиз, кIани диде­ни я. Хизанда тербияламишнавай хва Мегьамед­шерифа технический университет акьал­тIарна. Алай вахтунда ада сбербанкда кIва­лах­зава.

И йикъара Самира хциз мехъерар  ийиз гьазур жезва. Гьуьрметлу Самира, къуй ви кIва­лиз  экуьвал, чимивал гудай свас атурай, вахъни кIва­лах­да мадни еке агалкьунар хьурай!

Надият Велиева