И йикъара Мегьарамдхуьруьн районда кьиле фейи Кьиблепатан Дагъустандин

жегьилрин Слетди алакьунар авай 70-далай виниз студентар санал кIватIна

Эхиримжи йисара, вири уьлкведа­ хьиз, Дагъустандани жегьилрин­ сиясатдиз кье­тIен фикир гузва­. Ихьтин шартIара республикадин вузра, ссузра кIелзавай студентрихъ неинки са региондин, гьакIни адалай къецепата федеральный дережада аваз кьиле физвай жуьреба-жуьре конкурсра иштиракдай, анра чпин алакьунар къалурдай, гъалибвилер къачудай мумкинвал жезва. Гьа ихьтин мярекатрикай сад мукьвара Мегьарамдхуьруьн райондин Приморский хуьре авай сагъламвал мягькемардай «Самур» лагердани кьиле фена.

Жемиятдинни сиясатдин маш­гьур деятель, меценат Мамед Абасован куьмекдалди Кьиб­лепатан Дагъустандин жегьилрин Союзди тешкилай Кьиблепатан Дагъустандин студентрин Слётди Дербент ва Дагъустандин Огни шегьеррин вузрани ссузра чирвилер къачузвай ва кIелунра тафаватлу хьайи 70-далай виниз студентар сад авуна.

Кьве юкъуз кьиле фейи мярекат, гьакъи­къатдани, итижлуди хьана. Студентар па­тал яшайишдин проектрайни киберхата­сузвиляй, ораторвилин устадвиляй тренин­гар, гамар храз чирдай махсус тарсар, спортдин, туризмдин, футболдай акъажунар, рушарин арада таза аял пекерик кутадай къайдайрай, хуьрекар гьазурунай акъажунар тешкилнавай. Анра Урусатдин «Знание» обществодин лекторри, МЧС-дин векилрини иштиракна.

Слётдин кьвед лагьай югъ студентар патал иллаки важиблуди тир, гьикI лагьайтIа, и юкъуз абур чпин проектар гваз жюридин вилик экъечIна. Жегьилрин кIвалахриз къимет Кьиблепатан Дагъустандин жегьилрин Союздин къаюмвалдай советдин председатель Мамед Абасова, РД-дин Халкьдин Собранидин комитетдин председатель Фирудин Ражабова, жемиятдин деятель Вагьаб Къазибегова ва масабуру гана.

Санлай къачурла, 10-далай виниз студентри гьар жуьредин темайрай проектар гьазурнавай. Абурун арада, мисал яз, туристриз Дербент шегьердин надир чкайрихъ галаз таниш жедай мумкинвал гузвай «Ботгид» — аудиогид», жегьилрин арада чпи чпин чандиз къаст ийизвай дуьшуьшрин вилик пад кьун патал арадал гъанвай «Жить здорово», студентар интернетдин майданра лутуйрикай хуьдай «Кибербезопасность» ва маса проектар авай.

Вирибурухъ галаз таниш хьайидалай кьулухъ жюридин членри тафаватлу хьайи 3 проект хкяна: «Наука в фокусе: образование будущего поколения», «Кибербезопасность» ва «Дресс-код протагонист». Абур Союздин патай дипломризни пулдин пишкешриз лайихлу хьана.

Слетдин директордин везифаяр тамамарай Тимур Саркарова гьисабзавайвал, жегьилрин арада ихьтин мярекатар тухунихъ еке метлеб ава. Слетди абуруз неинки са чирвилер къачудай, чпин алакьунар къалурдай мумкинвал гузва, гьакIни жуьреба-жуьре миллетрикай тир студентрин арада дуствилин, стхавилин алакъаяр хьунизни таъсирзава.

«Слетдин асул макьсад Кьиблепатан Дагъустандин жегьилар сад авун, абуруз хъсан адетар чирун я. Иштиракчияр чна са шумуд дестедиз пайнавай ва гьар са дестеда жуьреба-жуьре вузра, ссузра кIелзавай студентар авай. Ихьтин гьалара абуруз цIийи танишар хьана, сада-садаз чпихъ авай тежрибадикай ахъайна, са гафуналди, алакъаяр мягькемарна…», — лагьана Т.Саркарова.

Слетдикай вичин фикирар лугьудайла, Мамед Абасова Кьиблепатан Дагъустандин жегьилрин Союздин кIва­­лахдиз виниз тир къимет гана:

«Сифте нубатда Слет тешкилнавай дережа, Союздин кIвалах къейд ийиз кIанзава, аферин абуруз! Мярекатдиз атай вири мугьманриз иштиракчийрин (сту­дентрин) активнивал аку­на, абурухъ къастар, къу­ватар, ашкъи-гьевес ава. Гьар са жегьил вичин халкьдиз хийир гъиз гьазур я. Жуьреба-жуьре гъулгъулайри кьил хкажнавай чи девирда жегьилрихъ ихьтин къастар хьун иллаки важиблу я.

Слетдин сергьятра аваз, абуру къалурай проектар ина 2 йикъан къене гьазурнавайбур я. Абур вири хъсанбур, кар алайбур тир, гьавиляй виридалайни сечмебур хкягъунни лап четин акъвазна.

Чун идалай кьулухъни жегьилри тек­лифзавай хъсан меслятрин тереф хуьз, ихьтин мярекатар жезмай кьван гзаф тухуз гьазур я. Жегьилрин тематика чи йикъара иллаки важиблу я, уьлкведин Президентдини и месэладиз кьетIен фикир гун дуьшуьшдин кар туш. Жегьилар чи пакадин югъ я. Гележег лайихлуди хьун герек я. Къуватар сад авуналди, чун республикада, шегьеррани районра жегьилрин лайихлу несилар чIехи ийиз алахъда».

Къейд ийин хьи, мярекатда иштиракай гьуьрметлу мугьманрин арада РД-дин Халкьдин Собранидин милли сиясатдин, жемиятдин ва диндин тешкилатрин месэлайрин, парламентрин арада алакъайрин рекьяй кардик квай Комитетдин председатель Фирудин Ражабовни авай. Ада РД-дин Кьилин, Халкьдин Собранидин депутатрин тIварцIихъай Слетдин векилар тебрикна, тешкилатчийриз сагърай лагьана ва мярекат чешнелудаказ кьиле тухун патал зегьмет чIугур са шумуд касдив Халкьдин Собранидин патай гьуьрметдин грамотаяр вахкана.

Къейд ийин хьи, Кьиблепатан Дагъустандин жегьилрин Союз 2017-йисалай кардик ква. Са акьван пара вахт туштIани, и куьруь девирда жегьилрин тешкилатди вичикай неинки республикада, гьакIни адалай къецепатани хабар ганва. Алай вахтунда тешкилатдиз гражданвилин общество вилик тухунин ва инсанрин ихтияррин рекьяй РД-дин Кьилин патав кардик квай Советдин, ФЛНКА-дин Советдин член, бине СтIал Сулейманан райондай тир Равидин Абдурагьимова регьбервал гузва. Гаф кватай чкадал къейд ийин хьи, Р.Абдурагьимова Украинада кьиле физвай махсус серенжем гатIунайдалай кьулухъ чи уьлкведик акат хъувунвай цIийи регионрин агьалийриз куьмекар гун патал кьиле тухузвай мергьяматлу серенжемра иштиракзава. И карда акьалтIай къайгъударвал къалурунай Равидин Абдурагьимов мукьвара «Херсондин областдин вилик лайихлувилерай» ордендиз лайихлу хьана. Гаф кватай чкадал лугьун хьи, им областда виридалайни кесерлу ва чIехи шабагь яз гьисабзава. Чна чи кьегьал ватанэгьлидиз шабагь мубаракзава ва адахъ мадни еке агалкьунар хьун алхишзава.

Равидин Абдурагьимован фикирдалди, цIи пуд лагьай сеферда кьиле фейи Слёт виликан йисаринбурулай тафаватлу хьана: сад лагьайди – тешкилнавай къайдадалди, кьвед лагьайди – программадин девлетлувилелди.

«Фикирдиз къачур гьар са месэла гьялиз алакьна. Слетдин вилик акъвазнавай макьсад тафаватлу хьайи студентар къейд авун, сад авун ва абурук руьгь кутун тир. Гьабурни кьилиз акъатна лагьайтIа, жеда.

Мумкинвиликай менфят къачуна, заз Мамед Магьарамович Абасован зегьмет, ада кутур пай къейд ийиз, адаз сагърай лугьуз кIанзава. Слёт кьиле тухуниз акъатай вири харжияр ада вичел къачунвай.

ГьакIни Союздин активдини чIехи кIва­лах кьиле тухвана. Везифайрив намуслувилелди эгечIайвиляй мярекатдин дережа хкаж хьана. Сагърай чеб! Къведай йисуз, Аллагьди гайитIа, Слёт кьуд лагьай сеферда, мадни хъсан дережада аваз тешкилда», — лагьана Кьиблепатан Дагъустандин жегьилрин Союздин регьберди.

Мярекатдин эхирдай иштиракчийрин­ вилик Пакизат Рагьимханова кьиле авай «Су­на чан» ансамбль, ашукь Шемшир экъечIна. Абуру тамамарай халкьдин манийри, сегьнейрин къайдада къалурай халкьдин милли адетри вирибурун ашкъи-гьевес хкажна.

Слётда зани иштиракна. Гьакъикъатда­ни, вижевай, чешне къачуниз лайихлу мярекат хьана. Баркалла тешкилатчийриз! Ихьтин дережада аваз, гьукуматдин патай­ са куьмекни авачиз, жегьилриз талукьарнавай ихьтин мярекатар Дагъустанда мад санани тухузвач. Интернетда Слётдикай­ чапнавай малуматриз баянар гайи бязи юлдашри жегьилар садзавай, агудзавай ихьтин серенжемар республикадин маса пипIерани тешкилун меслятна. Хъсан фикир я. КIанзавайди къаст ва мумкинвилер я.

Захъ авай малуматралди, Слётдиз Кьиб­лепатан Дагъустандин районрин, шегьеррин кьилериз, РД-дин гьукуматдин векилриз, депутатриз теклифнавай. Гьайиф хьи, са Фирудин Ражабовалай гъейри, теклифнавай амай мугьманар мярекатдиз атанач. Татунихъ, белки, себебар авай жеди. Амма, зи фикирдалди, и Слётдиз, гьич тахьайтIа, лезги районрин кьилер атанвайтIа, хъсан жедай. Идалди чна чи садвал, бажарагълу жегьилрин гьакъиндай къайгъударвал къалурдай. Малум тирвал, исятда гьам районра, гьамни шегьерра яшайишдин гзаф хилера жегьил пешекаррин кьитвал ава. Слётда кIватI хьанвайбур чпихъ кIелунрин рекьяй агалкьунар авай, жемиятдин уьмуьрда активнидаказ иштиракзавай студентар тир. Районрин кьилериз и мярекатди абурухъ галаз мукьувай таниш жедай, абурун агалкьунар къейд ийидай, игьтияж аватIа, кIелунар акьалтIарайдалай кьулухъ абуруз районра кIвалахун теклифдай мумкинвилер ганвай. Амма и кардикай, гьайиф хьи, садани менфят къачунач.

Мегьамед Ибрагьимов