Пешедал ашукь хьайила…

Бабаева Гуьл Абдулфатагьов­на 1953-йисуз Белиж поселокда муал­лимдин хизанда дидедиз хьана. 1970-йисуз сад лагьай нумрадин школа акьалтIарна, ДГУ-дин физикадин факультетдик экечIна. Университет акьал­тIарайла, Белиждиз хтана, 2-нумрадин юкьван школада физикадин тарсар гунив эгечIна.

— Советрин девирда «муаллим» гафунихъ гьикьван дамах ва гьуьрмет авай, — рикIел хкизва Г. Бабаевади. — Муаллимвал хъсан пеше тир. Гьар  юкъуз­ тарсариз рикI шаддиз фидай. Аялри саки вирида хъсан чирвилер къачудай. Чпини хабар кьадай, муаллимдин суалризни, са луж гъилер хкажна жавабар гуз гьазур жедай. Аялрин диде-бубайри аялрал гуьзчивалдай. Школадани, адалай къецени муаллим акурла, аялри чпин патай адаз авай гьуьрмет къалурдай, салам гудай. Пеше генани кIан жедай, жуван вири чирвилер аялриз гуз, зегьмет чIугваз ашкъи къведай.

Гила девир масад хьанва. Диде-бу­байрини сад-вад квачиз аялрин чирвилерал гуьзчивал тухузмач. Телефо­нар гъиле авай аялриз ерли кIелиз кIамач.

ГьакI ятIани, муаллимар аялриз­ чирвилер ва тербия гуз алахънава.­ Гъве­чIи мажибризни, муаллимвилин пе­шедин квахьнавай гьуьрметдизни,­ че­тинвилеризни килиг тавуна, халис­ пе­шекарар, кIвалах гадар тавуна, чпин къуллугърал алама. Кьилинди, чпел кIвалахзава, образованидин хиле твазвай цIийивилерикай менфят къачуна­, аялрин чирвилер хкажиз, зегьмет чIуг­вазва.

1989-йисуз кIвалахда агалкьунар къазанмишнавай коллективда гьуьр­мет авай Гуьл Абдулфатагьовна завучвилин къуллугъдал эцигна. Ингье 35 йис я ада вичел ихтибарнавай къуллугъдал гьакъисагъвилелди зегьмет чIугваз.

И йисара образованидин хиле гзаф дегишвилер, цIийивилер хьанатIани, Гуьл Абдулфатагьовнади абур, вичин чирвилер, гьакI муаллимрин пешекарвилин дережа хкаж хъийиз, аялрин чирвилер гегьеншариз, школада мягькемдиз туна.

ЦIинин кIелунин йисуз Дагъустандин школайра Москвадин электронный школа кардик кутазва.

Гуьл Абдулфатагьовнадин гафарай малум хьайивал, МЭШ-дин тарифзавай муаллимарни ава, а платформа инкар ийиз, аксибурни авачиз туш. КIвалахда цIийивилер тун гьамиша четиндиз кьиле фида.

Школада компьютерар вири муаллимриз бес кьадар авач. Эквер мукьвал-мукьвал хкудзава. Иниз килигна, интернет квахьзава. Интернет авачирла, МЭШ-ди истемишзавайвал, журналар тарсунин вахтунда ацIуриз агакьзавач. Кьиле авайбуру лазим кьадарда ноутбукралди, компьютерралди школа таъминарда лугьузва. За цIийивилери образование вилик тухуник умуд кутазва.

– Гуьл Абдулфатагьовна, куь школадин югъ квелай гатIунзава ва квелди акьалтIзава? — хабар кьуна за.

— Тарсарилай гутIунзава, тарсарал­ди акьалтIни ийизва. Кар ана ава хьи, югъ гьар жуьре вакъиайривди ацIан­вай элкъвей цIар я. Итижлу ва дарих гуьруьшарни жеда. Меслятар, ван алай танафусар, ихтилатар, совещанияр, собранияр, заседанияр… РикI алай пеше тирвиляй зи уьмуьр йигиндиз кьиле физва. Сугъул жедай вахт авач.

– Куь фикирдалди, чирвилеринни тербиядин рекьяй директордин заместитель гьихьтинди хьана кIанзава?

— За фикирзавайвал, образова­нидин процессдин гьар са иштирак­чидин агалкьун идарадин админист­рация­дилайни аслу я. Муаллимрин коллективдинни чирвилер къачузвайбурун ­образованидин ери хкажун за­вучдин алакьунрилай аслу жезва. Къулай чкади цIийи фикирар, проектар арадал гъида. ЦIийивилери школа виликди тухуда.

Яргъал йисара аялриз чирвилер ва тербия гуз чIугур гьакъисагъ зегьметдай Г. Бабаева Россиядин Федерациядин образованидин хилен гьуьрметлу къуллугъчи лагьай тIварцIиз ва хейлин маса шабагьриз лайихлу хьанва.

— Гуьл Абдулфатагьовна школада­ кьиле физвай вири вакъиайрин яцIа ава, — лугьузва школадин директор Анжелика Агъабеговади — Ада гьар садан рикIин тIал чирун, куьмек гун, дуьз рекье тун, аялрин чирвилерал гуьзчивал тухун, муаллимрин пешекарвал­ хка­жун, цIийи методикаяр тун, авай мес­­элайрикай рахун ва абур гьялун­ вичин­ кьилин везифа яз гьисабзава. Ада къейд­завайвал, регьбердин пеше­карви­лин дережа хкаж тежез хьайитIа, кол­лективни агъуз аватда.

Эхь, дуьз лугьузва Анжелика Зугьрабовнади, къе накьандалай хъсандиз кIвалахна кIанда. ИкI хьайила, гьар са цIийи югъ алатайдалай экуьди жеда.

Къагьриман  Ибрагьимов